iltasyazilim
FD Üye
rasyonel sayılarla işlemler
mantıklı sayının çarpımı
Kesirlerdeki çarpma işleminde olduğu gibi iki kesir çarpılmadan önce şunlara dikkat edilir
* Varsa tam sayılı kesirleri bileşik kesre çeviririz
* Paydası olmayan sayılar varsaPaydasına 1 yazılır
* Varsa sadeleştirme yapılır ( sadeleştirme yapılırken dostlar birbiriyle sadeleştirilmezAncak düşmanlar sadeleştirilir Pay tarafındakiler birbiriyle, payda tarafındakiler de birbiriyle dosttur Yani sadeleştirme pay ile payda arasında daha aşağı alta veya çarpraz şekilde olabilir )
Sonrasında ise, geçen yıl kesirlerde öğrendiğimiz gibi; pay ile pay çarpılır, payda ile de payda çarpılır
Peki öğretmenim bu seneki ayrım nedir derseniz
Bu sene işin içine – ve + işaretler dahil oluyor Diğer da bir farkı değil zaten
Aşağıdaki örnekleri inceleyelim
1) Yukarıdaki 1 örnekte sadeleştirme olmadığı için direk pay ile payda çarpıldı ve eşittir işaretinin sonuna netice yazıldıTabiki bir – bir + işareti olduğu için, işlemin sonucu – olarak bulundu ( ! işaretler manâlı )
2) İkinci işlemde önce sadeleştirmeler yapıldı 5 ile 15, 4 ile de 8 çarpraz sadeleştirildi ve sadeleştirdikten daha sonra meydana çıkan sonuçlar üstlerine çizgi atılarak yanlarına yazıldı Sadeleştirdikten sonraki sayılar birbiriyle çarpıldıİşaret tekrar dikkate alındı
3) Üçüncü işlemde 2 negatif akılcı rakam çarpılmaktaBunlardan biri bütün sayılı kesir olduğu için önce bu kesri mantıklı sayıya çeviriyoruzZaten bir alt satırda çevrilmiş hali mevcutSornasında ise 10 ile 20 sadeleştirildiişaretler de dikkate alındı ve netice + işaretli çıktı
4) Dördüncü örneğimizde ise birço ksayı çarpılmaktaÖnce sadeleştirme var mı diye baktık ve çapraz sadeleştirme olduğunu gördük 2 ile 4, 25 ile 50, 40 ile 7 birbiriyle sadeleşti ve sadeleştirme sonucu üstlerine yazıldı Yeni meydana çıkan sayılar birbiriyle çarpıldı 2 tane – işaret de dikkate alındı ve netice +712 olarak bulundu *
mantıklı sayının çarpımı
Kesirlerdeki çarpma işleminde olduğu gibi iki kesir çarpılmadan önce şunlara dikkat edilir
* Varsa tam sayılı kesirleri bileşik kesre çeviririz
* Paydası olmayan sayılar varsaPaydasına 1 yazılır
* Varsa sadeleştirme yapılır ( sadeleştirme yapılırken dostlar birbiriyle sadeleştirilmezAncak düşmanlar sadeleştirilir Pay tarafındakiler birbiriyle, payda tarafındakiler de birbiriyle dosttur Yani sadeleştirme pay ile payda arasında daha aşağı alta veya çarpraz şekilde olabilir )
Sonrasında ise, geçen yıl kesirlerde öğrendiğimiz gibi; pay ile pay çarpılır, payda ile de payda çarpılır
Peki öğretmenim bu seneki ayrım nedir derseniz
Bu sene işin içine – ve + işaretler dahil oluyor Diğer da bir farkı değil zaten
Aşağıdaki örnekleri inceleyelim
1) Yukarıdaki 1 örnekte sadeleştirme olmadığı için direk pay ile payda çarpıldı ve eşittir işaretinin sonuna netice yazıldıTabiki bir – bir + işareti olduğu için, işlemin sonucu – olarak bulundu ( ! işaretler manâlı )
2) İkinci işlemde önce sadeleştirmeler yapıldı 5 ile 15, 4 ile de 8 çarpraz sadeleştirildi ve sadeleştirdikten daha sonra meydana çıkan sonuçlar üstlerine çizgi atılarak yanlarına yazıldı Sadeleştirdikten sonraki sayılar birbiriyle çarpıldıİşaret tekrar dikkate alındı
3) Üçüncü işlemde 2 negatif akılcı rakam çarpılmaktaBunlardan biri bütün sayılı kesir olduğu için önce bu kesri mantıklı sayıya çeviriyoruzZaten bir alt satırda çevrilmiş hali mevcutSornasında ise 10 ile 20 sadeleştirildiişaretler de dikkate alındı ve netice + işaretli çıktı
4) Dördüncü örneğimizde ise birço ksayı çarpılmaktaÖnce sadeleştirme var mı diye baktık ve çapraz sadeleştirme olduğunu gördük 2 ile 4, 25 ile 50, 40 ile 7 birbiriyle sadeleşti ve sadeleştirme sonucu üstlerine yazıldı Yeni meydana çıkan sayılar birbiriyle çarpıldı 2 tane – işaret de dikkate alındı ve netice +712 olarak bulundu *