Şaheser olmanın spesifik olmayı, spesifik olmanın da umumi makbul algılardan uzak olmayı gerektirdiği kanısındayım bir müddettir. Herkesin beğeneceği bir şey yapmaya çalışırsanız, çok çok güçlü bir şey yapamazsınız üzere geliyor bana. Yalnızca birçok tribüne oynayan lakin hiçbirine hayatının tecrübesini yaşatamayan bir eser ortaya çıkarabilirsiniz. Halihazırda tekraren bir şaheser olarak nitelediğim ve nitelemeye de devam edeceğim Red Dead Redemption 2 için düzdüğüm methiyeleri okurken, bu fikrimi baz alarak konuştuğumu baştan açık edeyim ki sonradan aklınızda bir karışıklık olmasın.
Bu bağlamda Red Dead Redemption 2’nin hangi meydana ağırlaştığının, hangi tribüne oynadığının da ismini en baştan koymak gerek. RDR 2, yabancıların “immersion” sözüyle anlattığı lakin bizim zoraki uzun yolu tercih edip “illüzyonu çok güçlü bir gerçekliğin içine kapılmak” üzere bir ağız dolusu söz ile tanımlayabileceğimiz yola baş koymuş bir prodüksiyon. Bu hedef doğrultusunda da yapmaya çalıştığı şeyi, şimdiye kadar önümüze çıkan açık yerküre oyunlarının muhtemelen hepsinden daha üst kalibrede, daha yüksek bir prodüksiyon kalitesiyle başarıyor. Uzun lafın kısası RDR 2, her şeyiyle çok gerçek hissettiren bir yerküre yaratıyor ve içinde kaybolmanızı sağlıyor.
Ana Akımda Realizmin Doruk Noktası
Ayrıntı isteyenler için (istemeyenler “Peki PC’ye Gelmek Red Dead’e Ne Kadar Yaramış?” başlığına atlayabilir), Red Dead serisi ile birinci sefer karşılaşan PC oyunculuğunun huzurunda bunu nasıl yaptığına sıfırdan bir bakmak gerekecek elbette. Biraz arkaya gideyim fakat evvel; birinci Red Dead Redemption’ı oynadığım vakti anlatayım.
O periyot meskende konsol yoktu, PS kafelerden birinde, öğrenci harçlığıyla masrafı düşük tutmaya çalışarak yaldır yaldır oynamıştım oyunu. Armadillo’da dolaşırken aklımdan “keşke şu oyun konutumda olsaydı da her mekana koştur koştur gitmeseydim, kasabada yürüye yürüye dolaşsaydım, atmosferi içime çekseydim” diye geçirdiğimi hatırlıyorum. Gel hengam git vakit, konuttaki PC yenilendi, içine ne açık yerküre oyunları yüklendi ancak bu fantezimi denediğimde, oynadığım oyunların büyük birçoklarının bende bir çabuk etme hissiyatı uyandırdığını gözlemledim. Oyunların geleneğinde vardı güya acelecilik.
İşte sevgili yoldaşlarım, klavye ve fare sevdalıları, 60 FPS belalıları, RDR 2’ye adımınızı atarken pratiklik takıntılı telaşe yöneticisi açık yerküre oyunlarını bir kenara koyun. Bu oyun, akışının momentiyle oyuncuyu sonuna kadar çekip götüren bir oyun değil. Sürat kesmekten, oyuncuya yerküresini solutmaktan korkmuyor. Assassin’s Creed Odyssey’de olduğu üzere at üzerinde dörtnala giderken ot toplayamıyorsunuz. Bethesda oyunlarında olduğu üzere çekmece dolap kurcalarken suratınıza dayanan menüden hangi eşyaları alacağınızı seçmiyorsunuz. Her eşya oyun yerküresinde mahallinde yurdunda, kendi modellemeleriyle bulunuyor. Hepsini çantanıza kendi animasyonları eşliğinde atıyorsunuz. Ot toplayacaksınız paşa paşa bineğinizden iniyorsunuz. Avladığınız hayvanların derilerini yüzüyor, atın terkisine seriyorsunuz. Gövdelerini yeniden eyere bağlıyorsunuz. Tavşan, hindi üzere ufak hayvanları atın iki tarafına asıyorsunuz. Yolda giderken önünüze bakmazsanız, taşa tümseğe yahut alçaktaki bir ağaç koluna takılıp at bir yana, siz bir yana, eyerdekiler sair bir yana uçuyorsunuz bir hoş. Yemeğinizi yemez, kahvenizi içmezseniz bitkin düşüyorsunuz. Atınıza bakmazsanız pisleniyor, aç bırakırsanız tükeniyor, dinlendirmeden ziyade koşturursanız sırtından atıyor sizi. Üzerinizde iki tabanca, iki de tüfek taşıyabiliyorsunuz, değiştirmek için atın envanterine müracaat etmeniz gerekiyor. Girebildiğiniz her yan aktivitenin kendince bir nüansı var. Balık tutmak Japon oyunlarında gördüğünüz seviyede keyifli. Avlanmak detaylı ve incelikli. Say say bitmiyor bu usul detaylar.
Yani, Red Dead Amerika’sında yaşamanın sayıca hayli bol kuralı var ve bu kurallar sayesinde oyun, içinde bulunduğunuz hareketi sahiden de o yerkürede yaşamak haline getiriyor. Klavye fare denetimlerinin sertliği ve Dead Eye özelliği dışında hiçbir şey, bu yerkürenin oyuncunun yüzü suyu hürmetine yaratıldığı hissiyatını vermiyor. “Dünya yok oluyor ey oyuncu, seçilmiş kişi olarak bizi yalnızca sen kurtarabilirsin” mottosuyla oyuncunun egosunu şişiren oyunlardan biri değil RDR 2. Cebe 3-5 dolar daha atıp çetesiyle kanunsuz yaşantısını korumak emelindeki bir Arthur Morgan olarak başlıyoruz oyuna, bu yüzden sağdan soldan aldığımız ayak işi hizmetlerini “e madem yerküre kurtaracak kalibrede bir adamım, neden bakkaldan ekmek almaya bile beni yolluyorsunuz ulan!?” isyanlarıyla yadırgamıyoruz. Arthur da aslında siz kalmadan kendi isyan ediyor “beni buraya getir götür yapayım diye getirdiniz be kardeşim?” diye. Yaratılan gerçeklik illüzyonunda, her şey ayarında ve tıkırında. Koştur koştur oyun oynamak sizin için farzsa, hem Red Dead’in size sunduğu tecrübeye yazık edeceksiniz, hem de o tecrübe tarafından hudut edileceksiniz. Bunu bilin, oyuna o denli girin. Sizlere en büyük ihtarım bu olacaktır.
Malum, Rockstar oyunlarının çatışma mekanikleri fizikler dışında gerçekçiliğe değil, sadeliğe kasar. Burada da benzeri bir durum laf konusu lakin tabancayla yüz kilometreden düşmanı alnın çatından tempolu bir biçimde vurabildiğiniz GTA V çatışmaları, geri kalan her şey bu kadar gerçekçi ve oturaklıyken oyunun havasından götürürdü. Neyse ki orta yol şık bulunmuş. Silahı kaldırdıktan sonra amaç imlecinin ufalmasını beklersek tekrar ıskalama ihtimali pek olmadan düşmanı dimağından vurabiliyoruz. Lakin mermiye kurşun sürmek için ateş tuşuna tekrardan basmamız gerekiyor. Ağır çekime geçip düşmanları evvelce hedefleyerek tek seferde süratlice indirdiğimiz Dead Eye sistemi de artık daha gelişkin; aşikâr bir noktadan sonra düşmanların hayati iç organlarını röntgenlemeye başlıyor. Bu arada oyunu klavye ve fare ile oynamak, bilhassa at üstü çatışmaları için harika bir rahatlık ve keyif sunuyor. “Konsolda oynadım bir daha oynamam” diye düşüneniniz varsa, oyunu fare ile oynamanın keyfine bir deneyip varın derim. Konsoldaki sonlu tuş sayısına bağlı denetim karmaşaları da PC’de yaşanmıyor hem.
Ağlamıyorum, Gözüme Vahşi Garp Kumu Kaçtı…
Oyun yalnızca yarattığı yerkürenin ve aksiyonunun gerçekçiliğiyle puan toplamıyor elbette. Senaryosu, muhtemelen şimdiye kadar bir Rockstar oyununda gördüğümüz en düzgün senaryolardan bir tanesi. RDR 2, şimdiye kadarki en uzun tek kişilik senaryolu Rockstar oyunu. “Howlongtobeat” olgularıyla konuşuyorum; GTA oyunlarının ana senaryoları 20 ila 30 saat arasında içerik sunar, birinci Red Dead 18 saat üzere bir vadede biterken, RDR 2’nin sunduğu ortalama oyun vadesi 46 saat, yan hizmetler hariç. 1.5 katlık bir fark demek oluyor bu ki sinematik anlatım kalitesinin, kamera geçişlerinin, ara sahnelerden oyuna atlamaların çok daha düzgün kotarıldığını düşünürsek bu nitekim büyük bir iş. Yan hizmetler ile bir arada mevzu daha da büyüyor, sayılar üç hanelere çıkıyor.
Sayısal olguları bir kenara koyduğumuzda, bir de hikâyenin duygusal yoğunluğunun daha üst seviyede olması durumu var. John Marston üstün bir ana karakterdi evet, yancı olarak burada da var ve burada da muhteşem. Fakat Arthur Morgan, benim son 10 yılda tecrübe ettiğim oyunlar arasında en uygun yazılmış, oyuncuyu kendine en çok bağlayan ana karakter olabilir. Yalnızca ana karakter yeterli yazılmış olsa bu uzunlukta bir oyunda başarılan şey aslında hali hazırda büyük olacakken Van Der Linde çetesinin tüm üyelerinin âlâ yazıldığını söylesem ne diyeceksiniz bilemiyorum. Oyun bittiğinde, herkesin ismini cismini biliyor olacaksınız ki benim pek çok oyun için tasdikli gördüğüm bir önerme değil bu. RDR 2’yi mekan nokta gözüm yaşlı oynadığım gerçeği de var ki bunu da benim için başarabilen oyun sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Oyunun bir “prequel” olarak hadiseleri birinci Red Dead Redemption’ın başladığı noktaya taşırken oradaki pek çok detayı daha da manalı kılması da uğraşı. Bitirdiğiniz anda ve sonrasında, efkârlanarak hatırlayacağınız bir tecrübe olacak RDR 2.
Al ve Çevrimiçi Meyyit
Oyunun çoklu oyuncu modu olan Red Dead Online’a gelirsek, baştan bir gerçekle yüzleşmemiz gerekiyor; RDR 2, GTA Online’a kıyasla daha ayakları alana basan ve de Vahşi Batı’yı anlatan bir oyun olduğu için, çoklu oyuncu moduyla yapabilecekleri çok daha hudutlu. Yani GTA Online’ı çıkışından yıllar sonra bile tazeleyen uçuk kaçık içerik güncellemeleri burada önümüze çıkmadı ve çıkmayacak da.
Oyunda artık 3 farklı para ünitesi var: Token, Gold Bar ve Dolar. Token’lar, oyuna tam sürüme geçtikten sonraki aylarda Fronstier Pursuit güncellemesi ile eklenen “rol” sisteminde rütbe atladıkça gelen ve tekrar buna bağlı giysi ve ekipmanları açmak için kullandığımız para ünitesi. Altın külçesi gerçek para ile de satın alabildiğimiz, dolar ile satın aldığımız şeylerde de geçen, en umumî makbul ve en yavaş kazanılan para ünitesi. Dolar para ise daha bol gelen bildiğimiz standart para, dolar ile satın alamadığımız, illa altın harcamak gereken şeyler de oyunda var.
Rol sistemi ise Red Dead Online’daki kariyer tercihimiz, yani aklınıza RP gelmesin. Bounty Hunter (Ödül Avcısı), Collector (Koleksiyoncu) ve Trader (Tüccar) olmak üzere üç seçeneğimiz var. Bunların her biri için giriş fiyatı olarak 15 Gold Bar harcamak durumundayız, yani başımıza nazaran her birine dalma talihimiz yok lakin parasını ödediğimizde elbette üçünde birden gelişebiliyoruz. Tüccarlık avlanıp deri ve boynuz gibisi materyaller satmakla geçiyor, koleksiyonculuk etraftan ıvır zıvır toplamakla, armağan avcılığı ise aranan amcaların peşine düşüp kendilerini “ölü yada diri” adalete teslim etmekle. Bunların her birinin kendi içinde çeşitlenen vazifeleri var. Rütbe atladıkça da metal dedektörü, güçlendirilmiş kement, ticaret vagonu vs. rollere kişisel ekipmanlar açıyoruz.
Bunların üzerine bir de Red Dead Online’ın kendine kişisel, pek uzun olmasa bile beşerlerle birlikte oynayabildiğiniz için farklı keyfi olan ve kronolojik olarak RDR 2’nin öncesinde geçen senaryo vazifeleri var. Oyuna haksız tarafa tutuklanmış bir mahkum olarak başlıyoruz. Kocası öldürülen Jessica LeClerk isimli ablamızın intikamını almasına yardım ettiğimiz RDO senaryosundaki vazifelerin kimileri bize seçim talihi sunuyor. Onurlu ve onursuz seçimler ile tamamladığımız hizmetlerin ahir yeniden onurlu (Path of the Gunslinger) ve onursuz (Path of the Outlaw) olmak üzere 2 farklı kola ayrılıyorlar. Onur kazanmak ve kaybetmek ismine RDO’ya kişisel Stranger hizmetlerini de yapabiliyoruz. Totalde birkaç saatinizi alacak senaryo ve Stranger vazifeleri tek kişilik kısımdaki atmosferi çoklu oyuncuda da bir ölçü yaşatmaları açısından sıklar.
PvE içerik bu formda, PvP içerikte de mod bolluğu yaşıyor. Haritada bağımsız dolaşırken katılıp gayri oyuncularla dalaşabildiğiniz/yardımlaşabildiğiniz aktifliklerin yanı sıra rekabetçi pek çok oyun modu da mevcut. Standart Deathmatch kapışmalarından hudutlu can hakkınızın olduğu çatışmalara, 32 kişilik Battle Royale modundan (Gun Rush) ve at üstünde yarışlara, çeşidimiz hayli bol.
Ha, “peki çeşit bu kadar da RDO’nun ömrü ne kadar?” derseniz, GTA Online’a kıyasla daha çabuk sıkılmanızın mümkün olduğu söylerim. Oyunun temel mantığı tekrar tıpkı; kapitalizm. Para kazanıp daha hoş elbiseler almak, daha kaliteli silahlar ve atlar edinmek, daha çok ve çeşitli ekipmana sahip olmak. Gelgelelim bunların çeşitliliği en başta söylediğim şebeplerle daha hudutlu olduğundan, oyunun ömrünün de sizin devri ne kadar sevdiğinize orantıyla GTA Online’dan kısa kalması muhtemel.
Pekala PC’ye Gelmek Red Dead’e Ne Kadar Yaramış?
Buraya kadarki anlattıklarım, oyun hakkındaki görüşünü sıfırdan şekillendirmek isteyenler içindi. Malumunuz bir de oyunun kalitesinden haberdar olup spesifik olarak PC sürümünü bekleyenler var. Oyunun çıkışı biraz(!) sorunlu olsa da ben oyunu birinci günden itibaren badire yaşamadan stabil biçimde çalıştırabilen kesimdenim, o yüzden buralara ferdî isyanlarımı dayayıp döşeyecek durumda olduğum söylenemez. Oyunun çökmeleri yalnızca çoklu oyuncu modunda o da birkaç kez önüme çıktı. Ama hatırı sayılır bir kesim tarafından umumide de Rockstar Launcher kaynaklı pek çok sorun yaşandığını belirtmek gerekli. Oyunun çıkışından bu yana geçen vade içerisinde ikisi kapsamlı üç tane yama yayınlandı ve bunlar bir kısım insanın problemlerini çözdü, kalanlar ise hala isyan içerisinde.
Öte yandan, internette oyunun umumi performans optimizasyonunun da zahmetli olduğu argüman eden önemli bir kesim var. Burada araya girmek durumundayım; bu türlü bir durum laf konusu değil, bir diğer GTA IV faciası ile karşı zıdda değiliz arkadaşlar. Oyun maksimum ayarlarda bilgisayarı süründürüyor, bu gerçek. Elinizin altında 10.000 TL’lik RTX 2080ti ekran kartı bile olsa, 4K çözünürlükte Multisampling dışı her ayarı en tepeye çekip 60 FPS alamayacaksınız ki bu kartın hadisesi bu sıradanda. Lakin bunun sebebi, oyunun GTA V’ten bile daha ölçeklenebilir bir prodüksiyon olması. Yalnızca şimdiki donanımları değil, önümüzdeki yıllarda çıkacak grafik işlemcileri de zorlayabilecek bir PC sürümü ortaya koymaya çalışmış Rockstar.
Grafik ayar menüsünde değiştirebileceğiniz 40’a yakın bedel var. Çizim arası, ışıklandırma ve gölgelendirmeler, bulutlar, bunların çözünürlükleri, su ve duman simülasyonlarının hepsi konsolların yanına yaklaşamayacağı seviyelere çekilmiş. Geçen yıl oyunun konsol grafiklerini görünce “daha düzgün kenar yumuşatma opsiyonları ve doku kaliteleri dışında mümkün bir PC sürümüne ne ekleyebilirler ki?” demiştim, bu husustaki cahilliğimi yüzüme tokat üzere vurmuşlar resmen. Ayar menüsüne girip hepsini en tepeye çektiğiniz o ayarların neredeyse hepsinin Xbox One X’te bile Low ve Medium civarlarında seyrettiğini bilin yani. Konsolların PC ile eşdeğer en tepede tuttuğu tek ayar doku kalitesi ki o da ehil VRAM’e sahip bir kartınız varsa performansa aman aman bir tesirde bulunmuyor. Ben 4 GB belleğe sahip GTX 970 kartımla 1080p çözünürlükte en üst doku kalitesi ile oyunu oynayabildim bu arada.
Daha detaylı haber edinmek isterseniz Digital Foundry’nin bahis ile alakalı çok detaylı tahlillerde bulunduğu şu mükemmel görüntüyü izlemenizi tavsiye ederim. Oyunun ölçeklenebilirliği ve performansı mevzularında üzerine konuşulabilecek tonla şey var ve kendileri bunu bizim burada yapabileceğimizin çok üzeri bir yetkinlikle başarmışlar esasen.
Performanstan bahsettik, evet oyunun PC sürümüne şahsi ne üzere ekstra içerikleri var? Aslına bakarsanız konsol oyuncularını küstürecek kadar bir fark yok. Red Dead Online’daki at ve silahların kimileri tek kişilik senaryoya da gelmiş. Bunların haricinde ot, çiçek toplamalı yeni bir Stranger vazifesi, 2 yeni kaynak haritası/hazine, 2 yeni Gang Hideout ve 3 tane Bounty Hunter vazifesi eklenmiş. Special Edition sürümünü aldıysanız ekstra bir banka soygunu vazifesi geliyor lakin bunların üzerine uzun uzadıya konuşulacak şeyler oldukları söylenemez.
RDR 2, PC’deki sonuncu sürümüyle hem denetim hem de görsellik olarak konsollarda sunduğu süper tecrübenin daha bile üzerine çıkmayı başarmış. Oyunu nihayet 30 üzeri kare orantılarıyla, çok daha şık grafiklerle oynayabilmek öbür oyunların PC sürümlerinin bilakis RDR 2 tecrübesine çok şey katmış. İşin içine Red Dead Online’ı da katıp memleketimizdeki PC fiyatının konsoldaki çıkış fiyatından çok daha müsait olduğu gerçeğiyle birleştirdiğinizde, hem kalite hem de fiyat performans olarak edinmesi daha da cezbedici bir paket haline geldiği tartışılmaz. Fakat elbette anlattıklarım size uyuyorsa ve oyunu hala edinmediyseniz, tecrübenizi garanti altına almak ismine güncellemelere bağlı olarak kişilerin isyanlarının dinip dinmediğini denetim etmek isteyebilirsiniz. Günü geldiğinde kesinlikle alın derim ancak.