Redoks Tepkimeleri konu anlatımı

redoks tepkimeleri nasıl denkleştirilir? Bu tepkimeler hakkında birazcık veri ve misal verebilir misiniz?

Redoks Tepkimeleri konu anlatımı

Elektron alışverişinin olduğu tepkimelere yükseltgenmeindirgenme yada redoks tepkimeleri denir

Yükseltgenme bir maddenin elektron vermesi olayıdır

Zn0 Zn+2 + 2e burada Zn0 dan Zn+2 ye 2 e vererek yükseltgenmiştir

İndirgenme Bir maddenin elektron alması olayıdır

Cu+2 + 2e Cu0 Cu0 bu olayda Cu+2' den 2e alarak Cu0 a indirgenmiştir

*Bu iki tepkimenin kimsesiz olması imkansızdır Redoks tepkimelerinde mutlaka minimum bir indirgenen ve birde yükseltgenen madde olmalıdır

ASİDİK VE ALKALIK ORTAMLARDA REDOKS TEPKİMELERİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ
Redoks reaksiyonları elektron alış verişi olan reaksiyonlardır Bunlara yükseltgenme indirgenme reaksiyonları da denir Böyle reaksiyonlarda, genellikle elektronun verildiği ve alındığı elementi bulmak için söz konusu reaksiyona giren her elementin yükseltgenme basamağının bilinmesi gerekir

1 Oksijen bir kaç istisnayla ( OF2, H2O2, KO2 de 1) bütün bileşiklerinde 2 değerlik alır
2 Hidrojen bir kaç istisnayla ( CaH2, UH3 de 1 ) bütün bileşiklerinde +1 yükseltgenme basamağındadır
3 Flor tüm bileşiklerinde 1 yükseltgenme basamağındadır
4 Cl, Br, I, oksijenli ve kendi aralarında verdikleri bileşikler hariç, bütün bileşiklerinde 1 yükseltgenme basamağındadır
5 Alkali metaller (1A) +1, Toprak alkali (2A) metaller +2 yükseltgenme basamağında bulunurlar
6 Elementlerin yükseltgenme basamakları sıfırdır
7 İyonların yükü yükseltgenme basamaklarının toplamına eşittir
8 Moleküllerde yükseltgenme basamakları toplamı sıfırdır

ASİDİK ORTAMDA İYONİK REDOKS TEPKİMELERİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ

1 İskelet reaksiyon üstünde elementlerin yükseltgenme basamakları atama edilir
2 Alınan ve bahşedilen elektron sayıları belirlenir
3 Redoks reaksiyonlarında alınan elektron bahşedilen elektrona eşdeğer olduğundan elektron sayıları yerinde sayılarla çarpılarak eşitlenir
4 Yukarıda yer alan sayılar ilgili bileşik yada elementlere katsayı olarak yazılır
5 Redoks reaksiyonlarında atom sayılarının denkliğinden diğer siklet denkliğinin de korunması gerekir Bunun için de uygun tarafa H+ iyonu oksijenin yetersiz olduğu tarafa da H2O eklenmelidir

ÖRNEKLER
3x2 elektron
+6 +3 +5
1 Cr2O72 + NO21 NO31 + Cr+3 (asidik ortam)

Cr2O72 + 3NO21 3 NO31 + 2Cr+3

Tartı denkliği 2 + (13) 5 3 + (23) +3
Tartma denkliğinin sağlanabilmesi için sol tarafa 8 mol H+ iyonun eklenmesi gerekir oysa sol tarafta +3 olsun Sağ tarafa da oksijen denkliği için 4 mol H2O eklenmelidir

8 H+ + Cr2O72 + 3 NO21 3NO31 + 2 Cr+3 + 4H2O

+7 1 +2 0
2 MnO41 + H2O2 Mn+2 + O2 (alkalik ortam)
İndirgenme yükseltgenme İndirgenme yükseltgenme 5 indirgenme; 2x1 yükseltgenme
2MnO41 + 5H2O2 2 Mn+2 +5O2 Siklet denkliği 2 2x2 (denkliğin sağlanabilmesi için sağ tarafa 6OH sol tarafa ve hidrojen oksijen denkliği için 2H2O eklenmelidir)
2MnO41 + 5H2O2 2 Mn+2 + 5O2 + 6OH + 2H2O
VERİLER

KESİM I

a) HNO3 + Cu Reaksiyon vermedi

HNO3 + Zn Reaksiyon vermedi, fazla eksik gaz çıkışı oldu

HNO3 + Mg Yoğun gaz çıkışı, çözünme oldu

HNO3 + Cu reaksiyon vermedi

HNO3 + Zn tepkime olmadı, çok eksik gaz çıktı

Zn(k) + Pb+2 Ayrıntılarıyla çözünmedi, Zn karardı

Cu(k) + Ag+2 Iyice çözünmedi ve Cu karardı

Pb+2(k) + Cu Reaksiyon vermedi

Mg(k) + Zn+2 Tepkime vermedi

b) HNO3 + Cu + ısı Sarı gaz çıkışı, Cu ayrıntılarıyla çözüldü,çözelti yeşillendi

c) HNO3 + Cu + Zn Zn atıldıktan sonradan, köpürme ve yoğun turuncu gaz çıkışı gözlendi

d) CuSO4 içine Zn atıldıktan sonradan metalimiz siyah renk aldı

e) Gaz çıkışı, sarı renk

f ) Sarı gaz çıkışı, çökelti siyah, mor renk gözlendi Çökelme oldu


KESİM II

a) NO3 + 4H3O+ + 3e NO + 6H2O x 2

Cu(k) Cu+2 + 2e x 3

3Cu(k) + 2 NO3 + 8 H3O+ + 6e 2NO + 12H2O + 3Cu+2 + 6e

NO(g) havadaki O2(g) ile birleşerek NO3 oluşturur

b) 3Cu(k) + 2 NO3 + 8 H3O+ 3 Cu+2 + 2NO + 12H2O (ısıtma)

NO gazı açığa çıkar

c) Cu(NO3)2 + Zn Zn(NO3)2 + Cu(k)

Zn, 2e vererek yükseltgenir, Cu 2e alarak indirgenir

d) CuSO4 Cu+2 + SO4

Cu+2 + 2e Cu(k)

Zn(k) Zn+2 + 2e

Cu+2 + Zn(k) Cu(k) + Zn+2

Zn 2e vererek yükseltgenir, Cu 2e alarak indirgenir

e) FAKAT + NaNO2(k) + H2O Kaq) + I(aq) + Naaq) + NO2 (aq)

Gaz çıkışı ve çözünme oldu

f) 2H+ + NaNO2 + e NO + Na+ + H2O x 2

2KI I2 + 2K+ + 2e


4H+ + 2NaNO2 + 2KI 2NO + 2Na+ + 2H2O + 2K+ + I2

K , 1e vererek yükseltgendi ve N indirgendi *