Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Yem fiyatının artmasıyla bir arada gırtlağına kadar borca batan çiftçi, süt ineğini kesimhaneye gönderiyor. Kırmızı et üretiminde rekor kırılırken süt üretimi sert biçimde azalıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz, ağustos, eylül aylarından oluşan 3’üncü çeyrek kırmızı et üretim istatistiklerini yayımladı.
Buna nazaran 3 aylık devirde toplam üretilen kırmızı et ölçüsü 443 bin ton olarak gerçekleşti. Böylelikle nisan, mayıs, haziran aylarından oluşan 2’nci çeyreğe nazaran kırmızı et üretimi yüzde 73,4 oranında artmış oldu. Evvelki çeyreğe nazaran yaşanan artış kurban bayramı tesiri olarak açıklanıyor. Fakat bir evvelki yıl kurban bayramını da içeren 3’ncü çeyreğe nazaran de kırmızı et üretimi yüzde 30,5 oranında rekor artış kaydetti. Elde edilen kırmızı et ölçüsü ise ölçümlenen en yüksek data olarak kayda geçti.
Lakin kırmızı et üretimine ait bu istatistik gerisinde trajik bir öyküyü de barındırıyor. Çünkü kırmızı et üretiminin rekor kırdığı 3’üncü çeyrekte tıpkı anda süt üretim ölçüsü da rekor düzeyde geriliyor. Zira yem maliyetine daha fazla katlanamayan, üstüne bir de borca batık olan çiftçiler, süt ineklerini kesimhaneye yolluyor.
Sığır eti üretimi ile toplanan inek sütü ortasındaki bağlantı de süt ineklerinin kesite yollandığını doğrular nitelikte. 3’üncü çeyrekte sığır eti üretimi yüzde 30 oranında artarken temmuz ayında toplanan inek sütü ölçüsü yüzde 8,1 ağustos ayında ise yüzde 8 oranında azaldı. Sığır eti üretimi ve toplanan inek sütü ölçüsüne ait TÜİK bilgileri tablodaki üzere.
Kırmızı et üretimi artarken süt üretimi azalıyor
SIĞIR ETİ ÜRETİMİ
ARTIŞ: yüzde 30
TOPLANAN İNEK SÜTÜ ÖLÇÜSÜ
Tarım dalının borcu can yakıyor
Türkiye yıllardır borçla büyüdü. İnşaat ve güç kesiminin borcu bugün ödenemediği için bankalar tarafından bu borca karşılık ayrılıyor. Öte yandan halkın gündelik hayatını en çok etkileyen borç ise tarım kesiminin borcu. Çiftçinin borç yükü üretimin gerilimini artırıyor. Borcu ödeme telaşıyla süratle nakde gereksinim duyan çiftçi ya eserini bedelinin altında satıyor, ya da sermayesi olan ineğini kesimhaneye yolluyor. İşte tarım kesitinin eylül ayları itibariyle kredi borcu;
Yem kıymetli, süt ucuz olunca…
Süt üretimi yapan çiftçilerin yakından takip ettiği gösterge süt-yem paritesi. Özetle ünite süt fiyatının ünite yem fiyatına oranı olarak tanımlanan paritenin düşmesi çiftçinin en büyük korkusu. Zira bu durumda sattığı süt çiftçiye gelir katkısı sağlamıyor. Bir diğer tabirle süt yem paritesi niyet süt, maliyetini kurtarmıyor. Lakin son yıllarda süt-yem paritesi çapıcı biçimde düşüyor, üstüne bir de çiftçinin borç yükü binince çiftçi son deva olarak anaç hayvanını kesimhaneye gönderiyor.
Ziraat Mühendisleri Odası’nın yayımladığı Tarım ve Mühendislik Mecmuası son sayısında Süt Raporu’na da yer verdi. Raporda çiftçinin katlandığı maliyetlere karşı sattığı sütün fiyatının giderek düştüğü vurgulandı. Buna nazaran Ulusal Süt Kurulu tarafından belirlenen ünite sığır süt yemi fiyatı 2017 yılında 1,05 TL iken 2018 yılında 1,41 TL’ye yükseliyor. Üstelik yem fiyatlarındaki asıl artış ise 2018 ağustos ayından itibaren artış gösteriyor. 2018’de yem fiyatları yüzde 34,4 artan üreticinin sütüne gelen artırım ise yüzde 22. Böylelikle zati yıllardır düşen süt yem paritesi 1,5 olması gerekirken 1,12’ye kadar geriliyor. Ağustos ayıyla birlikte yem fiyatları fahiş oranda artınca çiftçinin üretimini sürdürme talihi kalmıyor.
Çiftçi kâr edemiyor, ancak borcu artıyor
Ülkemizde çiğ süt fiyatları 16 nisan 2015 tarihli Kontratlı Adapta Çiğ Süt Alım Satımına Ait Yönetmelik’e nazaran yılda 2 sefer belirleniyor. Ulusal Süt Konseyi’nin bilgilerine nazaran bugün itibariyle tavsiye edilen 1 litre çiğ süt fiyatı 2 lira iken 1 litre çiğ süt üretmek için katlanılan maliyet 1,54 lira. Lakin Ziraat Mühendisleri Odası’nın Süt Raporu’na nazaran çiftçi, gerek borçları yüzünden gerekse piyasa şartları nedeniyle sütü birçok vakit 2 liranın da altına satıyor. Böylelikle elde ettiği gelir ile borçlarını ödeyemiyor. Çiftçinin borcunu ödeyemediğini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgileri de doğruluyor. BDDK bilgilerine nazaran 2018 yılı eylül ayında tarım kısmına verilen kredilerin 3,2 milyar lirası takibe düşmüş durumdaydı. Bu yıl eylül ayı itibariyle takibe düşen borç fiyatı yüzde 49’luk artışla 4,8 milyar lirayı buldu.
Ozan Gündoğdu/Birgün
