Rene Descartes Kimdir?

Rene Descartes eserleri




Rene Descartes hakkında Bilgi

Fransız düşünür, yazar, bilim adamı ve matematikçi Çağdaş psikolojinin ve matematiğin kurucusu olarak kabul edilmektedir Kendisinden sonraki bilim adamlarına ve filozoflara ilham kaynağı olan teorileriyle, bilimin günümüz seviyesine ulaşmasında büyük rol oynamıştır Düşünsel alanda matematiksel açılımlardan yararlanarak, doğrudan ortaya çıkan ve doğruluğu tartışılmaz belirlenmişmutlak birtakım bilgilerin var olduğunu savunmuş; bu savını da Düşünüyorum, öyleyse varımşeklindeki meşhur söylemiyle ortaya koymuştur Bilimsel devrimin baş aktörlerinden biri farzedilen Descartes, Kartezyen koordinasyon sistemini (kartezyanizm) geliştirerek, bilhassa düzlem geometrisinin ve matematiğin evrimsel sürecine koskocoman katkıda bulunmuştur

Rene Descartes, 31 Mart 1596 tarihinde, Fransa'da, bugün kendi adıyla anılan ve IndreetLoire'e tabi olan La Haye'de, zengin bir ailede dünyaya geldi Doğumundan bir yıl daha sonra annesinin tüberkiloz sebebiyle ölüm etmesinin gerisinde, Brittany Yüksek Mahkemesi'nde yargıç olan babası Joachim başka bir bayanla evlendi ve Descartes üvey annesi tarafından yetiştirildi On yaşına geldiğinde, Anjou kentine alt La Fleche'de bulunan ve ileride Avrupa'nın en iyi okullarından biri olduğunu belirteceği, Royal HenryLeGrand adlı bir Cizvit kolejine gönderildi Sağlığının zayıf olması nedeniyle, öğretmenleri kadar yatılı okuması öngörüldü Kendisini iyi hissedene dek yatakta kalmasına müsade verildiğinden, büyük alaka duyduğu matematik çalışmalarına siklet verdi Okulda verilen eğitim Latince ve Yunanca üstünde yoğunlaştığı için, bu dilleri iyi derecede öğrenme fırsatı oldu; dolayısıyla ilerleyen zamanlarda, eski bilimsel ve düşünsel çalışmaları incelemesinde bu eğitimin büyük faydasını gördü
Gezmeye, yeni yerler görmeye ve yeni şeyler öğrenmeye epeyce fazla merak duyan Descartes, 1612 yılında, liseden mezun olduktan sonradan birkaç arkadaşıyla birlikte Paris'e gitti Ihtişamlı şehrin büyüsüne kapılarak, bir zaman ilgisizce yaşadı Arkasında, kendisi gibi matematikle ilgilenen iki arkadaşıyla tesadüfen karşılaşınca, onların şehre geliş amacına uydu ve bilimsel araştırmalara daldı Üniversite eğitimine değin geçen vakit baştan başa, bilhassa arkadaşı Mersenne ile birlikte durmaksızın matematik üzerine çalışmalar, araştırmalar yaptı Burada bulunduğu süre içerisinde, dönemin meşhur matematikçilerinden Mydorge'yle tanışması, ufkunu genişletti

Eğitim hayatı baştan başa bilhassa alışılmış edebiyat, tarih, retorik ve felsefe alanlarında kendini geliştirdi Babasının yönlendirmesiyle, Poitiers Üniversitesi'nin hukuk fakültesine girdi ve 1616 yılında mezun oldu O dönemde Avrupa kaynayan bir kazan gibiydi baştan dini temelli olarak yöresel çatışmalar vardı ve fazla sayıda savunma amaçlı askeri birlikler türemişti Bu siyasi ve toplumsal çalkantılar nedeniyle, aristokrat ailelere mensup gençlerin kilise ya da orduya katılması popüler ışık halkası gelmişti Dolayısıyla Descartes da, toplumsal statüsünü yükseltmek için orduya katılmaya karar verdi Liseden mezun olduktan iki sene sonra, 1618'de, Hollanda Prensi Orangeli William ve ülkesini İspanyol işgalinden kurtarmak için düzenlediği seferlerle ilgili heyecanlı rivayetler duyunca, macera arayışına ve gezme hevesine kapılarak, prensin davetine uydu ve oraya yerleşti Hollanda Birleşik İller (Nassau) Prensi olan Maurice komutasındaki Protestan Flemenk ordusuna hizmet etmeye başladı

Asker olarak tescil olduğu bu birlikte birkaç sene geçiren Descartes, görevi esnasında, matematik ve fizik konularındaki marifetli yeteneğinin farkına varmasını sağlayacak birey olan Isaac Beeckman'la tanıştı Ilk felsefik çalışmalarından olan Compendium Musicaeyi 1618 yılında kaleme aldı ve Beeckman'a ithaf etti 1619 yılının Kasım ayında, Almanya seyahati esnasında, fizikle ilgili problemlerin çözümünde, matematiksel bilgilerden davranmak üzerine kendisine ait bir vizyon ilerletti Descartes'ın vizyonu, insanlığın gelişimine mükemmel katkı maddesi sağlayacak bilimlerin temellerini keşfetmekti Bu dönem, ünlü düşünürün hayatında bir dönüm noktasıydı ve analitik geometrinin gelişimi üstüne ortaya atacağı teorilerin düşünsel düzlemini oluşturduğu bir süreçti Hayatının geri kalan bölümünü de, matematikle doğa arasındaki esrarengiz bağı çözmeye adayacaktı St Augustine'in (354430) özgür iradekavramıyla ilgili de araştırmalar yapan filozof, Tanrı'nın iradesiyle eşdeğer tuttuğu insan iradesinin, doğal bir oluşum özelliği olarak, Tanrı'nın iradesinden egemen olduğunu ortaya atan teori üstüne içeriye doğru düşündü

Orange Prensi'nin hizmetinden ayrıldıktan sonradan bir vakit Danimarka, Polonya ve Almanya gibi bazı Avrupa ülkelerini dolaşan Descartes, Otuz Yıl Savaşları'nın başladığı dönemde her yerde askeriyeye döndü ve bu kere Bavyera ordusunun Katolik Düküne hizmet etmeye başladı Askeri bir ödev için Ulm'de bulunduğu sırada, bilimlerin birlikteliği üstüne bir metodoloji geliştirdi Askerlik yaşamı boyunca sıcak çarpışmaya girmeyen Descartes için bu dönem, büyük bir aylaklık ve derbederlikiçerisinde, yalnızca düşünmeye, gezmeye, araştırmaya ve üretmeye yönelik kazançlar sağladığı bir dönemdi Düşünsel eylemlere ve değişik bilimlere olan merakı gitgide büyüyen düşünürün en büyük amacı, dünyayı gezmek ve evrenle ilgili maddesel gerçeklere ulaşabilmekti Bu yüzden hayatı her tarafında pekçok yer gezmiş, orduda yer almış, bu süreçte birbirinden bambaşka statüdeki ve yaradılıştaki insanlarla uyuşmaya çalışmış, çoğu konuda deneyim kazanmış ve kendini değişik koşullarda deneme etmişti 1619 yılının Kasım ayında, şömineli sıcak bir odada, ileride üstüne simgesel anlamlar yükleyeceği ve yaşamının dönüm noktası olarak değerlendireceği ünlü rüyasını gördü

1621'de, askerlik görevine Macaristan İmparatorluk ordusunda devam etmeye başladı 1622 yılında, Fransa'ya geri dönerek Paris'e yerleşti; bir süre de Britanny'de kaldı Ertesi yıl ailesinin yanına Poitou'ya gitgide artarak, annesinden üstüne kalan tüm mülkleri sattı ve hayatının geri kalanını refah içinde geçirebilmek; araştırmalarını, çalışmalarını yaparken bedensel sıkıntı çekmemek için bütün gelirini (27000 livre) bonolara yatırdı Aynı sene İtalya'ya dürüst bir seyahat gerçekleştiren düşünür, 1627'ye değin Paris'te ikamet etti

1628'de, Hollanda'ya geri dönerek 1649 yılına dek, düşünsel, bilimsel ve yazınsal dehasının en verimli dönemini burada geçirdi Özellikle matematik, geometri ve felsefe üzerine çığır açacak teoriler üretti; buluşlar ortaya koydu, ünlü kitabı Treatise on the Worldü (Kurallar) yazmaya koyuldu Burada bulunduğu sırada, Kardinal Berulle ile tanıştı ve düşünsel teorilerini hayata transfer konusunda, onun zengin ufkundan yararlandı Dğer yandan da, hiçbir süre bağını koparmadığı arkadaşı Mersenne ile yazışarak, çalışmalarıyla ilgili fikir alışverişinde bulundu Beeckman ile dostluğunu sürdürdü ve Mydorge, büyük Frans von Schooten, Hortensius, Huygens gibi bilim adamlarıyla irtibat kurdu

Sonraki iki sene baştan başa, Franeker ve Leyden'de, olgunluk (matrikülasyon) üstüne düzenlenen sınavlara girdiyse de, herhangi bir derece almakla ilgilenmedi 1633 yılında, meşhur fizikçi Galileo'nun, Roma Katolik Kilisesi tarafından, dünyanın dairesel olduğunu iddia ettiği ve dolayısıyla kilisenin yanlış bilimsel kanılarını yıkmaya çalıştığı iddiasıyla hükümlü edilmesi sebebiyle, Descartes, dört yıllık bilimsel bir çalışmanın ürünü olan Treatise on the Worldü (Kurallar) tamamlamış olmasına rağmen, yayımlamaktan vazgeçti (Kitap ölümünden yıllar sonra, 1701'de basıldı) Aynı dönemde, Le Mondun eskiz çalışmasını bitirdi; lakin bunu da yayımlamadı

Descartes hayatı her tarafında evlenmese de, birlikte yaşadığı ve eskiden hizmetçisi olan Hollandalı sevgilisi Helene'den, 1635 yılında Francine adlı bir kız çocuğu dünyaya geldi Ama, Francine'in hayatı fazla kısa sürdü ve 1640 yılında, beş yaşındayken hayatını kaybetti Bu vefat, ünlü düşünürü içten sarstı

Descartes matematik ve felsefe üzerine yoğunlaşan çalışmalarının meyvelerini vermeye devam ederek, bilimsel değeri çok yüksek birçok eser kaleme aldı ve bunları yayımladı 1637 yılında, Söylemadlı eserini imzasız olarak yayımladı 1640'da ise, Meditasyonları çıkardı 1643'de, Utrecht Üniversitesi kadar sakıncalı yer alan Kurallar, yerel otoritelerce, ateizm öğeleri içerdiği gerekçesiyle düşünürün hükümlü edilmesine niçin oldu İki yıl sonra aynı üniversite, eser hakkında yapılacak tüm yanlıyansız yorumları yasaklayarak, nötr sansüruygulaması getirdi Benzer dönemde, Bohemya Prensesi Elizabeth'le uzun bir zaman devam edecek olan yazışmaları başladı Prensesle, başta matematik, geometri, tıp, felsefe, metafizik edinmek üzere çeşitli bilim dallarından siyasete dek pekçok konuda hafıza alışverişinde bulundular Prensese ithaf ettiği Felsefenin İlkeleriadlı kitabını 1644'de Amsterdam'da yayımladı (Eser 1647 yılında Franzcaya çevrildi) Peşinde Paris'e geçen Descartes, ünlü matematikçi ve fizikçi Pascal ile buluşarak, yeni çalışmalarını ve görüşlerini onunla paylaşma fırsatını yakaladı Bu sırada, Fransa Kralı göre kendisine sunulan ikametgah ve takvim kazanç teklifini, çalışmalarını egemen ve esnek bir ortamda sürdürebilme maksadıyla geri çevirdi

1649 yılında, Ruhun Tutkularıadlı kitabını tamamladı ve yayımladı Aynı yılın Kasım ayında, eserlerinden çok etkilenen ve onun dehasından muamele etmek isteyen İsveç Kraliçesi Christina'nın ricasını kırmayarak, ona uzmanı olduğu konularda ders vermek üzere Stockholm'e yerleşti Ama kraliçenin talebi doğrultusunda derslerin, sabahın epeyce erken saatlerinde yapılması sebebiyle, hayatı her tarafında geç kalkmaya alışkın olan Descartes'ın fizyolojik dengesi bozuldu Bunun yanı sıra, yabancısı olduğu aşırı soğuk iklime düzen sağlayamayan vücudu bitkin düşerek zatürreeye yakalandı ve meşhur düşünür, 11 Şubat 1650 tarihinde, 54 yaşında hayatını kaybetti Son sözleri, İşte böyle ruhum, ayrılma zamanı geldioldu Bir Takım araştırmacılar, benzer hastalıktan tedavi görebilen Fransa büyükelçisi Dejion A Nopeleen'e hastabakıcılık yaptığı için, hastalığın Descartes'a da bulaştığını iddia ettiler Fakat sonraları, doktor Eike Pies'in incelemelerine göre, meşhur düşünürün, kullandığı arsenik yüzünden vücudunun zehirlenerek kuvvetsiz düştüğü ortaya çıktı Descartes'ın mezarı, 1667 yılında anavatanı olan Fransa'ya, Paris'e taşınmıştır

Descartes, Batının o zamana kadarki düşünsel birikimini başaşağı etmiş; bilimde ve özellikle matematikte büyük gelişmelere neden olan düşünceleriyle yeni bir çığır açmıştır Dinsel egemenliğin, anlamsız çatışmaların ve çağdaş düşüncelere karşın hoşgörüden uzakta, bağnazca tutumların hüküm sürdüğü; bununla beraber, Avrupa'nın düşünsel, sanatsal ve kültürel kabuk değişiminin gerçekleştiği bir dönemde yaşadı Çoğu alanda hayata geçirilen atılımlara, zihin ve eserleri ile eşlik etti Ortaçağı tarihe gömerek, modern bilimin rönesansını yapı edenler arasında yer aldı Ulusçuluk anlayışının dinç yükselişine karşın, insanlığın bilimsel düşünceile fikirekseninde müşterek bir paydada buluşabileceğinin altını çizdi Felsefeye getirdiği öbür ve reformcu gösterme açısıyla, çağdaş felsefenin temellerini attı Bu alandaki birincil çalışması, geometri, meteorlar, optik ve metot şeklinde dört bölümden oluşan Denemeleradlı eseridir

Matematiksel çözüm yöntemlerini felsefeye uyarlamaya çalışan Descartes, temeli Yunanlı filozof Socrates kadar atılan ve bilhassa matematikle diğer fazla bilim dallarında başvuru formu sahası bulan tümevarımmetodunu, kendi düşünsel felsefesine adapte etmiştir Mutlak bilgiye ulaşmakta, Antik Devir Yunan düşünürlerinden kalan şüpheci(septisizm) görüş açısını yöntem edinerek, öncelikle matematik ve çözümsel geometri elde etmek üzere, birçok alanda değişik buluşlar ortaya koymuştur Bütün dışsal faktörleri bir kenara ayırarak, süpheci analizlerle, mutlak ve belirlenmiş dürüst bilgilerin varlığını savunmuştur; ancak ona tarafından, bu özelliği taşıyan tek şey düşüncedir Doğruluğu tartışılamaz tek bilginin fikir olduğunu; dolayısıyla diğer mutlak bilgilerin de bu düşüncelerden türediğini ortaya atmıştır Kuşku etmek düşünmektirbiçiminde bir çıkarımda bulunan Descartes, varlığı kesin olan tek şey göz önünde bulundurmak ise, düşünebilen bir yaratık olarak kesin olmama götürmez tek gerçeğin varlığımızolduğunu belirtmiş ve tümevarımsal bu data kanunu, Düşünüyorum, o halde varım(Cogito, ergo sum; je pense, donj je suis) şeklindeki meşhur tümcesiyle açıklama etmiştir Elindeki bu ilk bilgiyi, sağlam veri olarak görmüş; artık yapması gereken tek şeyin, diğer bilgileri bu ham bilgiden türetmek olduğu sonucuna ulaşmıştır Bu sonucun çıkış noktası ise, bireyin öznelliğidir Çünkü, varlığı açıklayan akıl, zaten bireyin kendisinde mevcuttur Bu ham bilgiyle yola çıkan birey, öteki mutlak bilgileri bundan türetebilir Düşüncenin zıddı ise, bedendir bu nedenle, dönemin egemen kıyafet şekli olan yeşil ipek giysileri bir kenara atarak, bedenini arkadaki plana atmak istemiş ve düşüncenin baskınlığını simgesel olarak tasvir etmek maksadıyla da, siyah giysileri seçim etmiştir

Geliş açısı ile gidiş açısının birbirine eşdeğer olduğunu keşfederek, optiksel yansımanın temel kanunlarını geliştirmiştir Cebiri, geometri çözümlemelerinde kullanmış; Kartezyenteoremini ortaya atarak, çözümlemeli geometrinin gelişimine büyük katkı maddesi sağlamıştır Eğrilerin sınıflandırılmasında, onları ortaya çıkaran denklemleri baz almıştır Matematiksel ve geometrik problemlerin çözümü için kurulan denklemlerde, x, y, zgibi alfabenin çok kullanılmayan son harflerini bilinmez çoklukları, a, b, cgibi fazla kullanılan ilk harfleri de tanıdık çoklukları açıklama etmesi için kullanmıştır

Descartes, bütün çalışmalarında ve araştırmalarında, içten bilgiye ulaşmak nedeniyle, karmaşıklıktan uzaktan durmaya ve herşeyi basite indirgemeye çalışmıştır Bulduğu her bilgiye şüpheci bir tavırla yaklaşmıştır Bu konudaki düşüncelerinden, 1637 yılında kaleme aldığı, Metot Üzerine Hitabeda bahsetmiştir Bilim dallarının pratik hayattaki işlevlerinin birbirinden bambaşka olduğunu vurgulayan düşünür, sadece bir takım iki taraflı yöntemlerin öbür amaçlar için uygulanabileceğini öngörmüş, dolayısıyla bilimlerin birlikteliğini savunmuştur

Hiçbirşey keşfedilemeyecek dek uzaktan olamazdiyen Descartes, evrenle ilgili düşüncelerini de bu görüşü çerçevesinde şekillendirmiştir Ona göre, evren bir bilmecedir ve çözümü olmayan bir bilmece yoktur Bu doğrultuda gereksinim duyulan tek şey, içten bilgilere sahip olabilmektir ama, tüm artı bilimler de zaten bu ihtiyaca hizmet etmek için varolmuştur Döneminin alışkanlıklarının tam aksine, bütün bilimsel değeri olan kitapların Latince yazıldığı bir yüzyılda, eserlerini Fransızca olarak kaleme almıştır ve aklıselimsu olan her insanın rahatça anlayabileceği dek basite indirgenmiş bir dil kulanmıştır

Descartes'a tarafından realite, özü düşünme olan bir fikir(soyut) ile özü evrende bir yer kaplayan ve göreceli büyüklüğü olan madde(maddesel) şeklinde ikiye ayrılabilir Bu anlamda düşünür, defalarca için zihni maddenin önüne koymuştur Onun akıl sisteminde, birtakım kavramların, bilgilerin kaynağı, yaratılıştır Yani bunlar, doğuştan gelen ve doğruluğu, varlığı tartışılmaz gerçek bilgilerdir Ona göre, Tanrı, fikir ve madde kavramlarının varlığı kesindir ve doğruluğu su götürmez bu kavramlar doğuştan gelir; sonraki deneyimlerden kaynaklanmaz Felsefede mutlak bilgiye ulaşmanın tek yolu, şüphe edilmeyecek, açık ve net bir önermeye ya da algı varıncaya kadar, herşeyden şüphe duymaktır

Fizik ve doğa kanunları ile ilgili çalışmalar da yapmış olan Descartes, 1644 yılında Latince olarak kaleme aldığı Principia Philosophia(Felsefenin İlkeleri) adlı eserinde, Çevrimler Kuramıadını verdiği teorisiyle, evrenin yapısı ve doğa kanunlarının işleyişi ilgili çarpıcı bilgiler öne sürmüştür Ondan daha sonra gelen ünlü fizikçi Isaac Newton için bu kuram, temel veri kaynağı olmuştur

ESERLERİ:

Compendium Musicae (1618 Isaac Beeckman'a ithaf ettiği, müzik teorisinin kuralları ve müzik estetiğiyle ilgili çalışması)

Rules for the Direction of the Mind (Aklın İdaresi İçin Kurallar 16261628: Başlangıçta 1684'de yayımlanmıştır)

Le Monde (The World 1633: Descartes'ın doğa felsefesiyle ilgili birincil sistematik çalışmasıdır)

Discours de la méthode (Usul Üzerine Konuşma 1637: Optik, meteor ve geometriyle ilgili ilk çalışmasıdır)

La Géométrie (Geometri 1637: Descartes'ın matematiksel çözümlemeler üzerine kaleme aldığı esas yapıtıdır)

Meditationes de prima philosophia (Meditasyonlar veya Metafizik Düşünceler 1641)

Principia philosophiae (Felsefenin İlkeleri 1644: Aristotales'in eserlerinin yerini alması isteğiyle, Latince olarak yazdığı eseridir; sonraları üniversitelerde okutulmaya başlanmıştır)

The Description of the Human Body (1647 Ölümünden sonradan yayımlanmıştır)

Les passions de l'âme (Ruhun Tutkuları 1649: Bohemya Prensesi Elizabeth'e ithaf etmiştir)

Correspondence (Yazışmalar 1657: Ölümünden sonra, Descartes'ın yayımcısı Claude Clerselier tarafından yayımlanmıştır) *