Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Renkleri Nasıl Görüyoruz ?
Renkleri Nasıl Görürüz ?
Renkler hakkında veri,
renk körlüğü
Renleri nasıl görüyoruz
Dalton, kanın ‘çok koyu yeşil ’ ve defne yaparağının kırmızı balmumuyla ’ aynı renkte olduğunu söylerdi Evet, meşhur bir kimyager olan Dalton, renk körlüğü veya daha açıkçası renk görüşünde bozukluk olan biriydi
Dalton ’a kırmızı, griymiş ve yeşilden o kadar az bambaşka bir renkmiş gibi görünürdü
Dünya Çapında Bir Problem
1980 yılında Londra ’daki City Üniversitesinden Dr Janet Voke İngiltere ’de iki milyondan fazla insanın renk görüşünün bozuk olduğu tahmininde bulundu Bir Takım yalıtılmış toplumlarda bu problem daha az görülmektedir Fiji adasında her 120 kişiden biri renk körüdür, ama Kanada ’da sıradan her 9 kişiden biri renkleri alışılagelmiş görmüyor
Renk görüşü insandan insana değişir Çok geniş çapta kabul edilen bir kurama kadar, üç ışın kırmızı, yeşil ve mavi benzer oranda birleştiğinde alışılagelmiş olarak ayırt edebileceğiniz diğer renkler ortaya çıkar aynı zamanda gördüğünüz bütün renkler, bu asıl renklerden yalnızca ikisinin karışımıyla meydana geliyor ve üçüncü rengin karışması sizde böylece bir fark oluşturmuyorsa, renkleri bütün ayırt edemiyorsunuz demektir Bu iki renklilik, yani dikromatik denilen bir görme bozukluğudur John Dalton kırmızı körlüğü olan bir dikromattı
Tek renk görebilen monokromatlarda ise koşul daha da ciddidir Onlar hiçbir rengi ayırt edemezler Monokromatlar için siyahbeyaz TV ile renkli olanı arasında hiçbir ayrım yoktur
Renk körü olanların birçok üç rengi de olağan göremeyen trikromatlardır Onların gördükleri renkler yine bu üç asıl rengin karışımıdır; fakat onlar bu belli başlı renkleri olağan koyulukta algılayamazlar Sizde bu problem varsa, TV ’nizin rengini ayarladığınızda renkleri normal gören arkadaşlarınız herhalde “fazla kırmızı! yada “çok yeşil! diye bağıracaklardır
The New Encyclopedia Britannica ‘dalga boyu ayırt etme aygıtını ’ bunun sebeblerinden biri olarak tanıtır Gözlerinizin her birinin retinasında (ağtabakasında) 130 milyon kadar ışık reseptörü (dış etkileri alan sinir uçları) bulunur fakat onlardan sadece 7 milyonu size renk görüşü verir Bu renk reseptörleri konik görünümlerinden nedeniyle koni diye adlandırılırlar
Renkleri alışılagelmiş gören insanlarda üç nesil koni vardır Bir Takım koniler ışığın daha uzun dalga boyunu (kırmızıyı) ayrım ederler İkinci grup orta dalga boyuna (yeşile) ve üçüncü grup da en kısa dalga uzunlamasına (maviye) duyarlıdır Eğer bu gruplardan biri sizde eksikse veya yeterince duyarlı değilse, bozukluk vardır Mesela, eğer kırmızıyı alışılagelmiş olarak fark edemiyorsanız, elmaların yeşilden kırmızıya içten olgunlaşmalarını anlayamayacaksınız demektir
Konilerin beyne gönderdikleri mesajları etkileyen görme sinirlerindeki herhangi bir hasar renk körlüğünü başlatabilir Bazı doğum teftiş haplarının da mavi, yeşil ve sarıyı algılayışı değiştirdiği bildiriliyor Colour Vision Testing (Renk görüşünü deneme) kitabında Dr Voke sigara ve alkolü de kırmızı yeşil körlüğüne sebeb olan faktörler aralarında sayıyor
Ihtiyarlık da kişinin özellikle mavi ışınlara karşısında hassasiyetini bozabilir Analist R Lakowski, renkleri sezgi gücünün gençlik yıllarında doruğa ulaştığını ve 35 yaşına dek devam ettiğini, daha sonra yavaş yavaş gerilediğini ve bilhassa 60 yaşından daha sonra adamakıllı bozulduğunu açıklamaktadır
Renkleri sıradan olarak görmek, Yaratanın bize çok özel bir nimetidir Eğer konileriniz içten çalışır ve görme sinirleriniz kodlanmış mesajları beyninize bütünüyle iletirse, tüm renkleri görürsünüz How Animals See (Hayvanlar nasıl ğörür) kitabı, ‘eğitilmiş bir insan gözünün 150 değin renk tonunu fark edebildiğini ’ bildirmektedir The World Book Encyclopedia, “birçok hayvan renkleri illaki bizim gördüğümüz gibi görmüyor Ama onlar için bu durum normaldir, bir bozukluk değildir diyor
Eğer siz renkleri defalarca bozuk görüyorsanız, hiç kuşkusuz bu özelliği miras aldınız demektir Çünkü renk körlüğü ırsî bir hastalıktır
56 yaşındaki çocuğunuzun renkleri tanımakta güçlük çektiğini görüyorsanız; birbirinden farklı renkte çoraplar giyiyorsa veya kendisinden bir renk istendiğinde dürüst renkteki kalemi veremiyorsa onun görme kabiliyetini denetleme ettirmelisiniz
Renk görme kabiliyetini yoklama etmenin en popüler yollarından biri “İşihara Testidir Testi yapan, çocuğunuza üzerlerinde öbür renkte benekler olan bir takım kartlar gösterir Benekler aralarında renkleri sıradan görenlerin ayrım edebilecekleri örnekler ve sayılar vardır Çocuğunuz gördüğü örneği ve sayıyı söylemelidir Aynı kartta kırmızı körlüğü olan çocuk ‘6 ’yı yeşil körlüğü olan çocuk ‘9 ’u görür Çocuğunuz ‘96 ’yı görüyorsa, bu teste göre renkleri adi gören biridir
Çocukların eğitiminde kullanılan malzemelerde renkler gitgide artarak daha fazla kullanıldığına kadar, çocuğunuzun renkleri bozuk görüp görmediğini bilmeniz önemlidir Ama miras alınan renk körlüğü bugün çare edilemediğine ve düzeltilemediğine tarafından, acaba bu konuda bir şey yapabilir misiniz?
Alınacak Önlemler
Colour kitabının yazarı olan Hazel Rossotti, önce erken teşhisi, daha sonra da “renk körlüğü olan kişinin karışıklıklara niçin olabilecek durumlardan farkında edilmesini ve ona süresiz renkler yerine mümkün olan öteki etkenlere güvenmenin öğretilmesini tavsiye ediyor
Renk körlüğü olan çocuğunuza yollardaki renkli trafik işaretlerinin ne anlama geldiğini öğretebilirsiniz O ola ki kırmızı dur ışığıyla yeşil “geç ışığı arasındaki farkı bulundukları yerlerden anlayabiliyorsa da, gerçi onun karanlıkta yalnız başına sokağa çıktığında işaretleri içten anlayabilmesi için her ışığın birbirinden bambaşka olan koyuluğuna ve parlaklığına uyarı etmesine asistan olun
Eğer siz renk körüyseniz, karar verirken sadece renklere güvenmekten kaçınırsanız iyi edersiniz Beyin renk görüşündeki bozuklukları bir dereceye değin telâfi edebildiğine göre, bir cismin parlaklığına, duruşuna ve şekline daha fazla uyarı ederek renk bilginizi bütünleyebilirsiniz Renkleri sıradan görebilen dostlarınızdan ve akrabalarınızdan yardım istemekten çekinmeyin
Meslek seçimi gibi kayda değer bir karar verirken, renk görüşündeki bozukluğun getirdiği dezavantajları hesaba katmanız hikmetli bir tutum olacaktır Bazı mesleklerde renk körlüğü önemli bir dezavantaj olabilir Mesela bu, çoğu kimyager, eczacı, basımcı ve fotoğrafçı için bir engeldir Renkleri iyi görmek takma diş yaparken dişçiler için bir avantajdır Benzer şekilde kasaplar ve yiyecek endüstrisinde çalışanlar renkleri iyi görürlerse, yiyeceklerdeki farklılıkları çok daha iyi anlayabilirler Renk ayrımı yapamamak, hemşirelerin ve doktorların, hastalarının afiyet hakkında içten karar vermelerini zorlaştırabilir
Adi gören cümbür cemaat koskocoman bir avantaja sahiptir Eğer siz renkleri kısmen görüyorsanız, özel bir uyarı göstermelisiniz Örneğin, gereksiz ilâçlar kullanmanın, alkol içmenin veya sigara kullanmanın renk ayırımınızı daha da bozacağının bilincinde olmalısınız Eğer renkleri bütün olarak görüyorsanız, değerine paha biçilmez bir hazineye sahipsiniz *
Renkleri Nasıl Görürüz ?
Renkler hakkında veri,
renk körlüğü
Renleri nasıl görüyoruz
Dalton, kanın ‘çok koyu yeşil ’ ve defne yaparağının kırmızı balmumuyla ’ aynı renkte olduğunu söylerdi Evet, meşhur bir kimyager olan Dalton, renk körlüğü veya daha açıkçası renk görüşünde bozukluk olan biriydi
Dalton ’a kırmızı, griymiş ve yeşilden o kadar az bambaşka bir renkmiş gibi görünürdü
Dünya Çapında Bir Problem
1980 yılında Londra ’daki City Üniversitesinden Dr Janet Voke İngiltere ’de iki milyondan fazla insanın renk görüşünün bozuk olduğu tahmininde bulundu Bir Takım yalıtılmış toplumlarda bu problem daha az görülmektedir Fiji adasında her 120 kişiden biri renk körüdür, ama Kanada ’da sıradan her 9 kişiden biri renkleri alışılagelmiş görmüyor
Renk görüşü insandan insana değişir Çok geniş çapta kabul edilen bir kurama kadar, üç ışın kırmızı, yeşil ve mavi benzer oranda birleştiğinde alışılagelmiş olarak ayırt edebileceğiniz diğer renkler ortaya çıkar aynı zamanda gördüğünüz bütün renkler, bu asıl renklerden yalnızca ikisinin karışımıyla meydana geliyor ve üçüncü rengin karışması sizde böylece bir fark oluşturmuyorsa, renkleri bütün ayırt edemiyorsunuz demektir Bu iki renklilik, yani dikromatik denilen bir görme bozukluğudur John Dalton kırmızı körlüğü olan bir dikromattı
Tek renk görebilen monokromatlarda ise koşul daha da ciddidir Onlar hiçbir rengi ayırt edemezler Monokromatlar için siyahbeyaz TV ile renkli olanı arasında hiçbir ayrım yoktur
Renk körü olanların birçok üç rengi de olağan göremeyen trikromatlardır Onların gördükleri renkler yine bu üç asıl rengin karışımıdır; fakat onlar bu belli başlı renkleri olağan koyulukta algılayamazlar Sizde bu problem varsa, TV ’nizin rengini ayarladığınızda renkleri normal gören arkadaşlarınız herhalde “fazla kırmızı! yada “çok yeşil! diye bağıracaklardır
The New Encyclopedia Britannica ‘dalga boyu ayırt etme aygıtını ’ bunun sebeblerinden biri olarak tanıtır Gözlerinizin her birinin retinasında (ağtabakasında) 130 milyon kadar ışık reseptörü (dış etkileri alan sinir uçları) bulunur fakat onlardan sadece 7 milyonu size renk görüşü verir Bu renk reseptörleri konik görünümlerinden nedeniyle koni diye adlandırılırlar
Renkleri alışılagelmiş gören insanlarda üç nesil koni vardır Bir Takım koniler ışığın daha uzun dalga boyunu (kırmızıyı) ayrım ederler İkinci grup orta dalga boyuna (yeşile) ve üçüncü grup da en kısa dalga uzunlamasına (maviye) duyarlıdır Eğer bu gruplardan biri sizde eksikse veya yeterince duyarlı değilse, bozukluk vardır Mesela, eğer kırmızıyı alışılagelmiş olarak fark edemiyorsanız, elmaların yeşilden kırmızıya içten olgunlaşmalarını anlayamayacaksınız demektir
Konilerin beyne gönderdikleri mesajları etkileyen görme sinirlerindeki herhangi bir hasar renk körlüğünü başlatabilir Bazı doğum teftiş haplarının da mavi, yeşil ve sarıyı algılayışı değiştirdiği bildiriliyor Colour Vision Testing (Renk görüşünü deneme) kitabında Dr Voke sigara ve alkolü de kırmızı yeşil körlüğüne sebeb olan faktörler aralarında sayıyor
Ihtiyarlık da kişinin özellikle mavi ışınlara karşısında hassasiyetini bozabilir Analist R Lakowski, renkleri sezgi gücünün gençlik yıllarında doruğa ulaştığını ve 35 yaşına dek devam ettiğini, daha sonra yavaş yavaş gerilediğini ve bilhassa 60 yaşından daha sonra adamakıllı bozulduğunu açıklamaktadır
Renkleri sıradan olarak görmek, Yaratanın bize çok özel bir nimetidir Eğer konileriniz içten çalışır ve görme sinirleriniz kodlanmış mesajları beyninize bütünüyle iletirse, tüm renkleri görürsünüz How Animals See (Hayvanlar nasıl ğörür) kitabı, ‘eğitilmiş bir insan gözünün 150 değin renk tonunu fark edebildiğini ’ bildirmektedir The World Book Encyclopedia, “birçok hayvan renkleri illaki bizim gördüğümüz gibi görmüyor Ama onlar için bu durum normaldir, bir bozukluk değildir diyor
Eğer siz renkleri defalarca bozuk görüyorsanız, hiç kuşkusuz bu özelliği miras aldınız demektir Çünkü renk körlüğü ırsî bir hastalıktır
56 yaşındaki çocuğunuzun renkleri tanımakta güçlük çektiğini görüyorsanız; birbirinden farklı renkte çoraplar giyiyorsa veya kendisinden bir renk istendiğinde dürüst renkteki kalemi veremiyorsa onun görme kabiliyetini denetleme ettirmelisiniz
Renk görme kabiliyetini yoklama etmenin en popüler yollarından biri “İşihara Testidir Testi yapan, çocuğunuza üzerlerinde öbür renkte benekler olan bir takım kartlar gösterir Benekler aralarında renkleri sıradan görenlerin ayrım edebilecekleri örnekler ve sayılar vardır Çocuğunuz gördüğü örneği ve sayıyı söylemelidir Aynı kartta kırmızı körlüğü olan çocuk ‘6 ’yı yeşil körlüğü olan çocuk ‘9 ’u görür Çocuğunuz ‘96 ’yı görüyorsa, bu teste göre renkleri adi gören biridir
Çocukların eğitiminde kullanılan malzemelerde renkler gitgide artarak daha fazla kullanıldığına kadar, çocuğunuzun renkleri bozuk görüp görmediğini bilmeniz önemlidir Ama miras alınan renk körlüğü bugün çare edilemediğine ve düzeltilemediğine tarafından, acaba bu konuda bir şey yapabilir misiniz?
Alınacak Önlemler
Colour kitabının yazarı olan Hazel Rossotti, önce erken teşhisi, daha sonra da “renk körlüğü olan kişinin karışıklıklara niçin olabilecek durumlardan farkında edilmesini ve ona süresiz renkler yerine mümkün olan öteki etkenlere güvenmenin öğretilmesini tavsiye ediyor
Renk körlüğü olan çocuğunuza yollardaki renkli trafik işaretlerinin ne anlama geldiğini öğretebilirsiniz O ola ki kırmızı dur ışığıyla yeşil “geç ışığı arasındaki farkı bulundukları yerlerden anlayabiliyorsa da, gerçi onun karanlıkta yalnız başına sokağa çıktığında işaretleri içten anlayabilmesi için her ışığın birbirinden bambaşka olan koyuluğuna ve parlaklığına uyarı etmesine asistan olun
Eğer siz renk körüyseniz, karar verirken sadece renklere güvenmekten kaçınırsanız iyi edersiniz Beyin renk görüşündeki bozuklukları bir dereceye değin telâfi edebildiğine göre, bir cismin parlaklığına, duruşuna ve şekline daha fazla uyarı ederek renk bilginizi bütünleyebilirsiniz Renkleri sıradan görebilen dostlarınızdan ve akrabalarınızdan yardım istemekten çekinmeyin
Meslek seçimi gibi kayda değer bir karar verirken, renk görüşündeki bozukluğun getirdiği dezavantajları hesaba katmanız hikmetli bir tutum olacaktır Bazı mesleklerde renk körlüğü önemli bir dezavantaj olabilir Mesela bu, çoğu kimyager, eczacı, basımcı ve fotoğrafçı için bir engeldir Renkleri iyi görmek takma diş yaparken dişçiler için bir avantajdır Benzer şekilde kasaplar ve yiyecek endüstrisinde çalışanlar renkleri iyi görürlerse, yiyeceklerdeki farklılıkları çok daha iyi anlayabilirler Renk ayrımı yapamamak, hemşirelerin ve doktorların, hastalarının afiyet hakkında içten karar vermelerini zorlaştırabilir
Adi gören cümbür cemaat koskocoman bir avantaja sahiptir Eğer siz renkleri kısmen görüyorsanız, özel bir uyarı göstermelisiniz Örneğin, gereksiz ilâçlar kullanmanın, alkol içmenin veya sigara kullanmanın renk ayırımınızı daha da bozacağının bilincinde olmalısınız Eğer renkleri bütün olarak görüyorsanız, değerine paha biçilmez bir hazineye sahipsiniz *
