Resim çok karanlık: Ekonomik krizin işsizlik karnesi

Gelecek hafta başında 2. çeyrek gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYİH) dataları açıklanacak. Bilgiler iktisadın içinden geçmekte olduğu kriz sürecinin seyri hakkında bilgi verecek.

Dünya gazetesi muharriri İsmet Özkul, bugünkü “Ekonomik krizin ikinci çeyrek istihdam karnesi” başlıklı yazısında, GSYİH bilgilerinin açıklanmasının çabucak öncesinde iktisadın 2. çeyrek istihdam karnesini inceledi.

İsmet Özkul’un “Geçen yılın 2. çeyreğine nazaran 869 bin kişilik bir istihdam kaybı var. Bunun 722 bini 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde yaşandı. Krizin küçük işletmelerin üzerinden adeta buldozer üzere geçtiği görülüyor”ifadeleri dikkat çekti.

İşte o yazı…



Gelecek hafta başında 2. çeyrek gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYİH) bilgileri açıklanacak. Bilgiler iktisadın içinden geçmekte olduğu kriz sürecinin seyri hakkında bilgi verecek. Biz bugün GSYİH bilgilerinin açıklanmasının çabucak öncesinde iktisadın 2. çeyrek istihdam karnesine bakmak istiyoruz.

Yaşadığımız ekonomik kriz sürecinin tesirini en sert gösterdiği alan istihdam ve işsizlik. İstihdamda sert kriz vakitleriyle yarışan bir düşüş var. İşsizlik oranı ve işsiz sayısındaki artış da ürkütücü boyutlarda. 2. çeyrekte mevsim tesirlerinden arındırılmış işsizlik oranı, mevcut istatistik serisinin rekorunu kırdı.

Üstelik TÜİK'in hesaplarında işgücü sayısındaki artış, nüfus artışına nazaran şaşırtan ölçüde düşük olmasına karşın... TÜİK'in hesapladığı işgücü sayısında, nüfus artışıyla geçmiş yıllardaki bağına paralel bir artış olsaydı, işsiz sayısı da, işsizlik oranı da artık açıklanandan daha yüksek çıkacaktı. 
Buna rağmen istihdam sayılarındaki büyük düşüş, fotoğrafın ne kadar karanlık olduğunu görmemize yetiyor. İstihdam bilgilerini farklı toplumsal bölümler ve işletme büyüklükleri açısından incelediğimizde, krizin farklı toplumsal bölümleri işletmeleri nasıl etkilediğini görebiliyoruz. Datalar krizden en ağır darbeyi işçiler, esnaf ve sanatkarlar ile küçük aile işletmelerinin yediğini gösteriyor.



Geçen yılın 2. çeyreğine nazaran 869 bin kişilik bir istihdam kaybı var. Bunun 722 bini 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde yaşandı. Krizin küçük işletmelerin üzerinden adeta buldozer üzere geçtiği görülüyor.

Mikro işletmeler bu türlü bir zelzele yaşarken, fiyatlı çalışanlar başta olmak üzere mikro işletmelerin sahipleri ile burada fiyatsız aile emekçisi olarak çalışanlar işsizler ordusuna katılıyorlar. Fiyatlı istihdamındaki 446 bin kişilik kaybın 305 bini, 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde. Fiyatsız aile çalışanı sayısındaki 210 bin kişilik düşüşün neredeyse tamamı, temeli tarımda olmak üzere mikro işletmelerden. Kendi hesabına çalışan esnaf ve sanatkarların istihdamında da 185 bin kişilik bir kayıp var. Bunların tamamı yeniden mikro işletmelerdeki kayıptan oluşuyor.