Reuters, TL'deki değer kaybını yorumladı; işte 5 neden...

TL'deki bedel kaybı bir kere daha iktisat gündeminin birinci sıralarına yerleşirken, Merkez Bankası rezervleri, yabancıların ülkeden çıkışı, ekonomik daralma, bütçe açığı, döviz cinsinden borçlar, eksiye düşen gerçek faizler ve jeopolitik tansiyonlar TL üzerinde baskı yaratıyor.

Dikkatler tekrar TL’nin üzerinde. İki aydır devam eden istikrarlı gidişatın akabinde, dolar/TL’nin 7 eşiğini test etmesi ve TL’nin euro karşısında rekor düzeyde paha kaybetmesi Ağustos 2018’i hatırlatıyor.

Bugün de dolar/TL tekrar 7 düzeyine yakın düzeyden güne başladı. Euro/TL’de 8,31 düzeyiyle yeni rekor kırıldı.

TCMB Lideri Murat Uysal, evvelki gün bankanın tükenen döviz rezervlerine dair tasaları salgın periyodunda dalgalanmaların doğal olarak yaşanacağını söyleyerek kıymetli görmediğine işaret etti. Uysal, açıklamalarında rezerv üzerinde daha da fazla baskı yaratabilecek TL’de bu hafta yaşanan yüzde 1.8’lik gerilemeden bahsetmedi.

DOLAR 6.9634(%-0.27)

EURO 8.2724(%0.04)

ALTIN 441.44(%0.44)

Aşağıda, TL üzerindeki baskının neden bu kadar ağır olduğunu gösteren beş maddeyi görebilirsiniz:

1/AZALAN REZERVLER



Para ünitesini desteklemek için elinizde cephane olması gerekiyor. Merkez bankasının ne kadar cephanesi kaldığı ise gündem konusu.

Resmi datalara nazaran TCMB’nin milletlerarası net rezervleri 30 milyar dolar civarında. Lakin, analistlerin hesaplamalarına nazaran swap sistemleri, yurt içi bankalardan sağlanan altın ve başka sistemler çıkarıldığında sayı eksiye dönüyor.

TD Securities şirketinden Cristian Maggio, “Bu yıl rezervlerdeki azalmanın suratına bakarsak, TCMB’nin brüt rezervini yazın ya da sonbahar sonuna kadar kullanmış olacağını öngörüyoruz” dedi.

2/İLGİ AZALIYOR

Bir yıldır para siyasetinde devam eden gevşeme döngüsü gerçek faiz oranlarını eksiye inmesine yol açtı. Bu da yatırımcıların, gerilimin arttığı devirlerde TL varlıkların yeteri kadar yüksek getiri sağlayıp sağlamadığını sorgulamasına neden oldu.

Haziran’ın akabinde bu ay da faiz oranını sabit tutan Merkez Bankası dün de yıl sonu enflasyon kestirimini yükseltti. Artık Merkez Bankası’nın daha sıkı bir para siyasetini benimseyip benimsemeyeceği merak ediliyor.

3/EKONOMİK PROBLEMLER

Türkiye iktisadının 2020 yılında 10 yıldan uzun bir müddetten sonra birinci kez daralması bekleniyor. IMF’ye nazaran corona virüsü salgınının Türkiye iktisadında yüzde 5 daralmaya sebep olması bekleniyor.



S&P Global’ın varsayımlarına nazaran hükümet GSYH’nin yüzde 5’i kadar rekor düzeyde bütçe açığı açıklayacak.

Lakin hâlâ umut var. Sanayi üretimi hâlâ negatif olsa bile mayısta beklenenden az daraldı ve düşük ham petrol fiyatlarının petrol ithal eden Türkiye’yi desteklemesi bekleniyor.

4/KREDİ SIKIŞIKLIĞI

TL’deki kıymet kaybı, Türk hükümeti ve şirketlerin döviz borcunu geri ödemesini zorlaştırıyor. S&P Küresel, döviz kredilerin nisan ayı prestijiyle toplam kredilerin yaklaşık yüzde 37’sini oluşturduğunu belirtti ve bunu ülke bankaları için kıymetli bir risk olarak kıymetlendirdi.

5/SİYASET VE GÜÇ OYUNLARI

TL uzun vakittir siyasetin ziyadesiyle tesiri altında kalıyor.



Bunlar ortasında, Ankara’nın Rus imali S-400 füze sistemini satın alması ile birlikte ABD ilgilerinde tansiyonun tırmanması, Suriye konusunda Moskova ile yaşanan gerginlikler, Avrupa ülkeleriyle yaşanan göçmen sorunu ve yeniden Avrupa ülkeleriyle Kıbrıs adasının yakınlarındaki petrol ve gaz arama hakları konusunda yaşanan tansiyon yer alıyor.

Artık ise Libya konusunda Moskova ile yeni bir tansiyon yaşanma riski bulunuyor.

Döviz piyasası üzerinde daha sıkı denetim uygulanması ve hükümetin daha düşük faiz oranları için baskı yapması da TL üzerindeki baskıları artırıyor.