Rezervler Eridi, Enflasyon Arttı, IBAN'la Para İstiyor: İflas Eden Ülke Sri Lanka'da Son Durum

Enflasyon halkın protestolarına neden olurken, pandemide turizm gelirleri azalıp altyapı projelerine döviz harcamak için rezerv satan hükümet artık gurbetçilerden IBAN'la döviz arıyor. Dolar karşısında para ünitesi yüzde 30 bedel kaybetti. Akaryakıt krizi ile otobüsler yolda kalırken, halk besin bulamadığı için öğünlerini azaltıyor. Hükümet iflasını ilan etti, IMF'yi bekliyor. 

Burası: Sri Lanka!


Rezervlerimiz bitti, borçlarımızı ödeyemeyiz açıklaması yapıldı



Sri Lanka, 1948 yılında Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanarak ayrılması sonrası yaşanan en büyük ekonomik krizle boğuşuyor ve halk, besin badiresi, enflasyon ve elektrik kesintileri ile sokaklarda günlerdir Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa'ya karşı protesto şovları düzenliyor.

Sri Lanka Merkez Bankası yaptığı açıklama ile döviz varlıkları kalmadığı için (rezervler) borçlarını ödeyemeyeceğini ilan ederek çaresiz bir formda IMF'den gelecek yardımı bekliyorlar.

Sri Lanka'nın ana sorunu döviz varlıklarının erimesi!



Döviz varlığının kalmaması demek ülke dış dünyadan ithal ettiği orta malları, hammaddeleri ve yakıtı alamaması demek oluyor. Bu sorun da enflasyona ve besin krizine çıkıyor.

Hükümetin krizi için hatalısı muhakkak: Turizm gelirlerini yok eden pandemi! Zira turizm, ülkenin en büyük döviz kaynağıydı.

Pandemiden yaklaşık bir yıl evvel terör taarruzlarının bilhassa kiliseleri amaç alması da turistlerin, pandemi öncesi ve sonrası da ülkeyi tercih etmeme nedenlerinden olmuştu. 

Uzmanlar ise turizmden farklı olarak cürmün ya da hatalının iktisat idaresindeki yanlışlar olduğunu belirtiyor. 

Sri Lanka'da 2009'da sona eren iç savaş 30 yıl sürdü



BBC'nin haberine göre, ülke iç savaş sonrası ihracat yapmak yerine içe kapalı bir iktisat tercih edince, gelirler düştü, ithalat artınca her yıl 3 milyar dolar ticaret açığı verilmeye başlandı.

Yine kimi uzmanlara nazaran bu periyotta gereksiz altyapı projelerine de çok fazla harcama yapılması borçları artırdı. Pandeminin çabucak öncesinde 2019 yılı sonunda Sri Lanka'nın döviz rezervleri 7 milyar 600 milyon dolarken, Mart 2020'de 1 milyar 930 milyona geriledi.

Sri Lanka'nın misyondaki Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa, 2019 yılında iktidara geldi. Rajapaksa, vazifeye geldiğinde birinci icraatlarından biri vergileri azaltmak oldu. Böylece hükümet rezervlerini artırmak için düşen gelirleri ile daha az döviz alabilecekti.

20212in başına gelindiğinde döviz kıtlığı oluşmaya başladı ve büyük bir sıkıntıya dönüştü



Hükümet, kimyasal gübre ithalatı üzere birtakım yasaklamalarla döviz çıkışını engellemek istedi. Çiftçileri organik gübreye yönlendirmeye çalıştılar ancak bu da kıtlığa neden olunca gıda ithalatı ile bu açığı kapamaya çalışınca döviz sorunu büyüdü.

Çözüm arayan idare, otomotivden besine ayakkabıya kadar ithalat yasağı getirdi. İhracatın artırması için de ulusal para ünitesinin devalüe edilerek bedelinin 'rekabetçi' olması gerekiyordu. Uzun müddet bu atak için beklendi lakin geçen ay yapılan devalüasyon ile Sri Lanka Rupisi, ABD Doları karşısında yüzde 30'dan fazla paha kaybetti.

Sri Lanka'nın toplam dış borcu 51 milyar dolar



Borcun 7 milyar dolarının vadesi 2022. Ancak Sri Lanka Merkez Bankası, IMF yardımı gelene kadar ülkenin dış borçlarını ödemeyeceğini açıklaması yaptı ve akaryakıt üzere temel eserlerin satın alınabilmesi için mevcut döviz rezervlerinin korunması gerektiği belirtildi.

Sri Lanka hükümeti yurt dışında yaşayan 'gurbetçi' vatandaşlarına IBAN yayınlayarak ülkelerine yardım etme davetinde bulundu


pbs.twimg.com
Kitlesel protestolar düzenlenerek, Devlet Lideri'nin istifası istenirken Rajapaksa istifa etmeyi reddetti



Halk, hayat pahalılığı altında ezilirken, preotestolarla öfkesinin gösteriyor. Besin masrafları son bit yılda yüzde 30 artan ülkede halk, daha az besin alabiliyor ve öğün sayılarını azaltıyor. 

Akaryakıt meşakkati akaryakıt istasyonlarında kuyruklara neden olurken, toplu taşımada da aksamaları bir Sri Lankalı şu biçimde anlatıyor: 

Daha evvel 15 dakikada otobüse binerdim. Artık durakta bir, bazen iki saat beklemek zorundayım. Üstelik bazen otobüs, akaryakıt bitince yolda kalıyor.

İstifayı reddeden Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa, sokağa çıkma yasağı ve inanılmaz hal ilan ederken, toplumsal medyayı da yasakladı



Gösterilere pürüz olunamayınca ise Rajapaksa kimi geri adımlar atmak zorunda kaldı. Tıpkı vakitte kardeşi olan Başbakan Mahinda Rajapaksa hariç tüm bakanları ve Merkez Bankası Lideri'ni misyondan aldı. 

Muhalefet partilerinden yeni bir hükümet kurulması için yardımcı isterken, daveti reddedildi. Koalisyondaki partilerin milletvekillerinden 40'dan fazlası muhalefet tarafında geçti.

Sri Lanka hükümeti geçen ay IMF'den yardım istedi ve görüşmelere ay sonunda başlanacak



Ülkeye yakın vakitte Hindistan yardım elini uzatırken, 500 milyon dolarlık krediyle akaryakıt yardımı yapıldı. 

Çin de Sri Lanka'yla swap mutabakatı yaptı. 

Japonya ve Bangladeş üzere birkaç ülke de kredi verdi.