Rİbozomlar

Rİbozomlar Virüsler hariç tüm canlılarda bulunur Yaklaşık 15 20 nm (150 200 A°) çapında, hepsi birbirinin güya, küremsi ya da oval partiküllerdir Hücrelerin en küçük organelidir özünde taban kısımlarıyla birbirine mRNA (messenger RNA) aracılığıyla yapışmış biri büyük (moleküler ağırlığı takriben 1300000 dalton) diğeri ufak (moleküler ağırlığı yaklaşık 600000 dalton) iki daha aşağı birimden meydana gelmiştir Bu birimler oysa mRNA'nın varlığında birbirlerine yapışırlar, senaaaleme işlemi bittiğinde, ayrılır ve baştan diğer bir mRNA'nın varlığında başka bir daha aşağı birimle bir araya gelirler Sayıları, genç ve bilhassa senaaa yapan hücrelerde fazladır; örneğin Escherichia coli bakteri hücresinde 6000, tavşanların retikülosit hücrelerinde ise 100000 kadardır Hücrelerde ya tek tek (monomer ribozomlar) veya mRNA yoluyla iki daha aşağı birimi birleştirilmiş çoğu ribozom içeren bir tespih şeklindedir (Şekil 818 ve 34) Bu sonunculara poliribozomlar veya yalnızca potizomlar denir, Polizomdaki ribozom sayışı mRNA'nın uzunluğuna bağlıdır Mesela, bu, hemoglobin senaaai yapan polizomlarda 5'dir Protein, büyük ölçüde poliribozomlarda senaaalenir Hücreler gençken sitoplazmada daha çok özgürlük halde bulunmalarına karşın, yaşlandıkça ER kanalcıklarına (defalarca dış yüzüne) bağlanma oranları yükselir (tanecikli ER) Bir görüşe tarafından ER'a tabi ribozomlar hücresel dışına salınan proteinleri yapar (pankreasın sindirim enzimlerinde olduğu gibi) Özgür ribozomlar da hücrenin kendi içinde kullanılan proteinlerini sentezler Ribozomlar, rRNA ve proteinlerden yapılmıştır Proteinler, sitoplazmadan gelmedir Buna rağmen, rRNA kromozomun açıklanmış yerlerinin kodlanmasıyla oluşur, çekir*dekçik içerisinde depolanır ve daha sonra sitoplazmaya geçer Benzer türdeki hücrelerde ribozomiarın protein ve amino asit bileşimi aynıdır Öbür türlerde ve canlı gruplannda ise ribozomiarın yapılışı birbirine fazla aynı Hatta evrensel bir yapıya sahiptirler Yani izole edilmiş ribozomlar, hücre dışarıya, herhangi bir mRNA (alındığı canlının türü ve grubu manâlı değildir), uygun amino asitler, gerekli enerji kaynağı, enzimler ve taşıyıcı RNA (tRNA) bulduğu vakit, protein sentezleyebilir