Rİketsİya Hastaliklari

Rİketsİya Hastaliklari riketsiya hastalıkları rovamisin rovamisin antibiyotik antibiyotik fiyatı RİKETSİYA HASTALIKLARI Dr Coşkun Çeltik Riketsiyalar gram negatif, keza DNA ayrıca de RNA taşıyan pleomorfik, kokobasil yapısında, hücreli duvarı içermeyen hücresel içi mikroorganizmalardır “Hücresel içi mikroplar akut aşama yanıtını oluşturamaz Semptomlar Baş ağrısı Israr eden ateş ilk kez makuler sonradan purpurikvaskülit tarzında cilt döküntüsü Lenfadenopati Hepatosplenomegali, sarılık, tutulan organa ait semptomlar Q ateşi dışındaki tüm riketsiyal enfeksiyonlar antropodlar yoluyla (antropodun ısırması, feçesi ile veya kurumuş, parçalanmış antropodların orofekal veya solunum yoluyla ya da konjonktiva teması ile) bulaşır Çoğunlukla ilkbahar ve yaz mevsiminde ortaya çıkar Hayvan besleme ya da hayvanlarla oyun oynama öyküsü mevcuttur Kayalık dağlar humması (ABD’de en sık) R Ricketsiikene Murin tifüsü (Endemik tifüs) R Mooserifare biti, fare piresi Q ateşiCoxiella burnettikoyun, sığır kenesi, süt Ricketsial pox R Akarifare akarı Epidemik tifüs R Prowazekiibit Diğer (spotted fever (Akdeniz ülkelerindeki Fievre boutonneuseR conori) TsuTsugamushi ateşi (çalı tifüsü)Uzakta doğu ve Asya’daR orientalis) Tanı: *Alınan basit kan kültürlerinde üreme olmaması gerekir *Deri biopsisinde minik damarları tutan mononükleer vaskülit *Weilfelix testi: Bazı Proteus vulgarisin suşlarına aleyhinde çapraz tepkime ile oluşan antikor tirelerinin tesbiti (OX19, OX2, OXK) Genellikle 2 haftadan sonradan pozitifleşirler 3 ay değin artı kalırlar Epidemik tifüs OX19 Kayalık dağlar ateşi OX19 ya da OX2 ya da () Tsutsugamushi OXK Q ateşi ve riketsial pox’da bu testler anlamsız *IFAT, CFT, ELİSA ve Latex aglütinasyon testleri *Riketsiya doku kültürleri Ayırıcı tanıda öteki ciltte vaskülit ve purpura yapan hastalılar düşünülmelidir (streptokoksik vaskülit, Henoch Schölein, ilaç vaskülitleri, meningokoksemi, Listeriosis, enteroviral enfeksiyonlar, sepsis, İTP, EMN, atipik kızamık, kızamıkcık vs) Tedavide; Kloramfenikol, tetrasiklindoksisiklin, azitromisin kullanılabilir Hücresel duvarına etkin penisillin gibi antibiyotikler etkisizdir Sulfonamidler replikasyona neden oldukları için kontrendikedir Kortikosteroidler kısmen etkilidir, vaskülitli ağır vakalarda denenebilir Riketsialarda nadiren tekrarlayıcı ve kronik bir hastalık görülebilir Brill hastalığı buna örnektir Prognoz: En ağır tip Kayalık dağlar ateşidir Çocuklarda ölüm erişkinlere göre daha nadirdir Fulminan seyirli, beyin, yürek, akciğeri tutan vaskülitlerde prognoz kötüdür %57 oranında mortalite gelişebilir Ölümlerin birçok hastalığın 2 haftasında olur Fulminan seyirlilerde 5 günde gelişebilir Kayalık Dağlar Benekli Ateşi Etken Rickettsia Rickettsii Rezervuar, Köpek ve kemiriciler (fare, tavşan, sincap, gelincik vs) Vektör: keneler (Kenelerin ısırdığı bölgede “taşe noire adı bahşedilen siyah renkli bir skar oluşur Bu skar genellikle ekstremitede veya abdominal bölgededir) Kuluçka dönemi 28 gün Klinik: Enkübasyon dönmeinden sonra pat diye yükselen ısrarlı ateş söz (Rocky mountain ateşi) konusudur 40 0C’ye varan ateş (Kutanöz alev), konjonktivit, bulantı, kusma, şiddetli baş ağrısı, artralji, myalji ve ara sıra ishal görülür Bradikardi tipiktir Hastaların çoğunda karakteristik cilt döküntüsü mevcuttur Döküntü ateşin başlangıcından 26 gün sonradan el ve but ayalarından ve ekstremitelerden makül biçiminde başlayıp, peteşial ve vaskülit türünden palpabl basmakla solmayan makülopapüler döküntü şekline dönüşür ve gövdeye yayılır Bir Takım hastalarda hepatosplenomegali, şuur bulanıklığı ve meningismus da görülebilir Ekstremitelerde ödem gelişebilir SSS tutulumu olursa ağır seyreder Konvülsiyonlar ve beyin ödemi, koma gelişebilir Şok gelişebilir Laboratuarda; lökopeni, trombositopeni, kansızlık, hiponatremi, proteinüri ve hematüri, BOS’ta pleositoz saptanabilir Çare: 8 yaş altı; KloramfenikolRifampisin 8 yaş üstü; TetrasiklinDoksisiklin—Siprofloksasin Hamilelerde Spiramisin (Rovamisin) Çare süresi alev iyice normale döndükten sonra 3 gün (ortalama 10 gün) Epidemik Tifüs (Bitle bulaşan tifüs) Etken R Prowazakii Rezarvuar kemirgenler, vektör: bitler Enkübasyon dönemi: 614 gün Aynı semptomlar vardır Farklı olarak taşe noire görülmez, el ve ayak ayalarında döküntü yoktur Gövdeden ve koltuk altından başlar, ekstremitelere dürüst yayılır Tedavide benzer ilaçlar kullanılabilir Buna karşın etkin aşısı vardır Q ateşi daha ziyade alev ve akciğer bulguları ile gelir İntersisyel pnömoni gelişir Döküntü yoktur Daha çok hayvan yünleri veya hayvancılıkla uğraşanlarda, çobanlarda görülür genellikle hücresel içi mikroorganizmaları olan riketsiyalarda hiponatremi uyarı çeker Hiponatremi yapan enfeksiyonlar; Riketsiyalar, sıtma, mikoplazma, Lejionella