Kalbin doğal bir çalışma prensibi vardır. Erişkin bir kişide kalp dakikada genellikle 60-100 arasında atar. Bazı çevresel faktörler, hastalıklar, hormonlar, sinir sisteminde bozukluklar ve kullanılan ilaçlar kalbin normal atış düzenini bozabilir. Eğer kalp hızlı, yavaş ya da düzensiz atarsa kalp ritim bozukluğu dediğimiz hastalık söz konusudur. Kalbin normalden hızlı atmasına taşikardi, yavaş atmasına bradikardi denir.
Ritim Bozukluğunun Belirtileri
Eğer kişide taşikardi varsa, yani kalp normalden hızlı atıyorsa istirahat halindeyken birden bire çarpıntı başlar. Efor sarfederken ya da heyecanlanırken kalp hızlanıyorsa bu kalbin normal refleksidir; ritim bozukluğu anlamı taşımaz. Vucudun altta yatan başka bir bozukluğa verdiği yanıt olabilir. Sakin bir durumdayken (örneğin televizyon izlerken) kalp birdenbire hızlı atıyorsa işte o zaman ritim bozukluğu olabilir.
Bir de kalbin yavaş atma durumu, yani bradikardi vardır. Aşırı halsizlik, kramplar, bayılma, göz kararması ve aşırı terleme gibi şikayetler bradikardinin belirtileri olabilir.
Ritim Bozukluğu Tanısı
Kalbin belirli bir atış hızı vardır. 60 ila 100 arasındaki hızlar normal kabul edilir. Bunu nabzınıza parmağınızla baskı uygulayarak kolayca ölçebilir, nabzınızın bir dakika boyunca kaç kez attığını bu şekilde öğrenebilirsiniz. Öte yandan kalp dakikada ne kadar atarsa atsın iki atımın arasında düzenli bir süre olmalıdır. Eğer atışlar arasında zaman düzensizliği varsa bu da kalp ritim bozukluğudur.
Nabız ölçmek ritim bozukluğu teşhisi konulmasına yetmez. Kesin teşhis için ritim holteri dediğimiz testi uygulamak gerekir. Ritim holteri hastaya takılan ve 24 saat boyunca yaşanan ritim düzenini kaydeden bir cihazdır.
Ritim Bozukluğu Tedavisi
Ritim bozukluğu tedavisi nedene yönelik yapılır. Yani önce ritim bozukluğuna neden olan sorunlar tedavi edilmelidir. Tiroid hormonunun fazla çalışması, kalp kapağında kaçak veya daralma, damar tıkanıklığı, kalp yetmezliği, kansızlık, sodyum-potasyum dengesizliği ritim bozukluğuna neden olabilir. Bu sorunların tedavi edilmesi ritim bozukluğunu da tedavi edebilir. Eğer bunlara rağmen tedavi sağlanamamışsa ya da bu sorunlardan bağımsız bir ritim bozukluğu varsa elektrofizyolojik çalışma ile sorunun kaynağı tespit edilip ablasyon işlemiyle kalp içerisinde ritim bozukluğuna yol açan bölge yakılır ya da dondurulur.
Bradikardi
Erişkin birinin kalp atım hızı dakikada 60 ila 100 arasında olmalıdır. Bu sayı 60'ın altına düşüyorsa bradikardidediğimiz durum, yani kalbin yavaş atması söz konusudur. Eğer nabız hızı 40'ın altına düşerse ortada tehlikeli bir durum var demektir. Bradikardi hafife alınacak bir hastalık değildir, mutlaka tedavi edilmelidir. Kontrol altına alınmazsa bayılma nöbetlerinden kalp yetmezliğine, kalp krizinden ani ölümlere kadar gidebilir.
Taşikardi
Erişkin bir kişide kalp atım hızının 60-100 arasında olması gerektiğini, 60'ın altında olduğunda bradikardinin söz konusu olduğunu söyledik. Eğer nabız hızı 100'ün üzerine çıkıyorsa, bu kez de taşikardi dediğimiz durum, yani “kalbin hızlı atması” ortaya çıkar. Taşikardinin nedeni kalp kapağındaki hastalıklarla ilgili olabildiği gibi stres, uykusuzluk, kafein tüketimi, sigara ve alkol kullanımı gibi etkenlerle de karşımıza çıkabilir.