Robotlara Karşı Empati Duymalı mıyız?

Robotların yavaş yavaş hayatımıza girmesiyle birlikte birçok mevzu da ortaya çıkacak üzere görünüyor. Velev yakın vakitte ‘robot etiği’ formunda bir kavram bile ortaya çıkabilir. Tüm bu cümlelerimiz şu an için bir mana söz etmiyorsa haberimizdeki görüntüyü izlediğiniz hengam meal kazanacaklarını söyleyebiliriz.

Mühendislik firması Boston Dynamics’in üzerinde çalıştığı Atlas isimli robotun bilgisayar tarafından oluşturulmuş bir görseline berbat davranılan bir görüntü, Boston Dynamics tarafından paylaşıldı. Medyada robota tekmeler atıldı, vuruldu hem de ateş edildi.


Görüntüyü birinci gördüğünüzde içinizden görüntünün gerçek olduğunu düşünmüş olabilirsiniz ama görüntünün düzmece olduğunu söyleyelim. Medyanın düzmece olduğunu bilseniz bile robota bed davranıldığı için içiniz bed olmuş olabilir ya da kendinize “Zavallı şeyi neden incitiyorlar?” biçiminde bir soru sormuş olabilirsiniz. Robot olduğu için hissedemiyor olsa da bu, sahiplerinin robota bu formda davranmasını haklı çıkarmıyor.

Evet, mevzumuza geri dönecek olursak robotlar empatiyi hak ediyor mu? Gelecekte robot hakları için uğraş eden insanlar konusunda endişelenmeli miyiz? Bu sorular şu an için size anlamsız ya da kıymetsiz geliyor olabilir ama birkaç yıl içinde önemli tartışma konusu olmaya müsait olduklarını belirtmekte yarar var.

Yukarıdaki görüntüde da gördüğünüz üzere robota sandalyeyle ve sopayla vuruluyor. En can alıcı kısımlardan biriyse (belirli bir mühlet için) robota ne yapılırsa yapılsın robot istenileni yapmaya devam ediyor. Bu da bizi kıymetli bir soruya itiyor: Robotları incitmemiz yanlışsız mu?

Şunu derhal söyleyelim: Robotları incitmeniz diye bir şey kelam konusu değil. Robotların bilinci yoktur ve acıyı hissedemezler. Öbür bir deyişle bir tabak noktaya düştüğünde ya da bir otomobil modüllerine ayrıldığında üzülüyorsanız robotlar için de üzülebilirsiniz.


Tüm bunları anlatırken “Robota üzülenler de var mıdır?” halinde sorular soruyorsanız size bu hususta araştırmaların olduğunu da söyleyelim. Birçok araştırmanın sonucuna nazaran kişiler, çok kolay biçimde robotlara insan üzere davranabiliyor. “Beni kapatma” diyen bir robotu kapattığımızda üzüldüğümüz ve ‘özel kısımlarına’ dokunduğumuzda berbat hissettiğimiz, araştırmalar sonucunda ortaya kondu.

Kısaca özetlememiz gerekirse şu an için bilgisayar imalatı imajlarla eğleniyoruz gelgelelim yakın gelecekte bu yazı önemli bir tartışma konusu olarak önümüze çıkacak.