Rönesansın Felsefeye ve Sanata Getirdiği Yenilikler Nelerdir

Rönesansın Felsefeye ve Sanata Getirdiği Yenilikler Nelerdir,
Rönesansın Felsefeye ve Sanata Getirdiği Yenilikler,

Rönesans felsefesi, 14 yüzyıl sonlarından başlayıp 16 asır ortalarına kadar geçen dönemde, bilhassa de 15 yüzyılda ortaya çıkan fazla yönü olan felsefi gelişmeleri adlandırır Rönesans felsefesi, çoğunlukla felsefe tarihinde bir geçiş dönemi felsefesi olarak kabul edilir Bilimde ve fikir alanında yeni gelişmeler meydana gelmeye başlamış, ortaya meydana çıkan yeni perspektifler ve bilgiler rönesans felsefesini, ortaçağ düşüncesiyle yeni çağ düşüncesi arasında köprü rolünü oynamaya yöneltmiştir
Betimleme ve genel çerçeve
Rönesans manâ olarak her yerde doğuş anlamına gelmektedir Avrupa'da gerçekleşmiş olan bir olaydır, fakat özellikle Batı Roma'nın sürdürücüsü olan Latin bölümünün, bu gelişmeleri sağladığı söylenebilir, yahut Doğu Roma'nın rönesansın gelişiminde aracısız olarak bir etkisi ya da rolü olmamıştır Batı kültürü ve Batı felsefesi bu dönemde bir anlamda yeniden doğmuştur
İlkçağda ve ortaçağdaki düşüncelerin bir her yerde incelenmesi ya da baştan değerlendirilmesi değil, çok daha detaylı bir anlamda o zamana değin tartışılagelen konuların en ince ayrıntısına kadar yeni bir biçimde ortaya konulmaları, önceki çağlardan fazla ayrı bir insan tipinin ortaya çıkması ve görüşler geliştirmesi sözkonusudur Rönesans felsefesi aynı zamanda bir geçiş dönemi felsefesi olduğu için önceki çağlar ile sonra en ince ayrıntısına kadar belirginleşecek olan yeniçağ düşüncesi arasında bir köprü işlevi de görmüştür; bu nedenle önceki tartışmalar yeni formlar ve içeriklerle yeni gelişmelere aktarılmıştır Rönesans coşkulu, parçalı ve marifetli yeniliklerle batmış bir dönemdir
Tarihsel olarak rönesansın başlangıcını muhakkak bir şekilde saptamak güçtür; bu noktada bir çok saptamalar vardır genellikle bunun için 1517'deki reformasyon'nun başlamasına dikkat çekici edilmektedir Rönesansa tesir eden gelişmelerin 14 yüzyılın sonlarından itibaren görmek mümkündür Bu dönem kilisenin gücünü ayrıca idareli hem de düşünsel anlamda kaybetmeye başladığı bir dönemdir Idareli, sosyal ve kültürel gelişmeler belirtilmiş bir şekilde felsefi gelişmeleri etkilemiş ve bu dönemde yeni sıçramalar göstermiştir
Dinsel otoritenin zayıflamasına paralel olarak rönesansta felsefe, kendini bağımsızlaştırmaya başlamıştır; bunu da deneyi ve aklı öne çıkararak yapmaya çalışmıştır Böylece ortaçağdaki kapalı akıl biçimi açılmaya ve parçalı bir görünümle çoğullaşmaya başlamıştır Felsefe din adamlarının etkisinden çıkıp farklı konumlara sahip yazarlar ve düşünürlerin alaka alanında yer almaya başlamıştır Kurulan üniversiteler bu bakımdan manâlı bir rol oynamıştır Rönesans felsefesi buna yan olarak öbür düşüncelerin, felsefe sorularını ayrı yollardan değerlendiren felsefe eğilimlerinin varolmasını sağlamıştır Bu yönelimlerin müşterek bir paydası varsa, o da skolastik felsefeye direnmek olarak belirtilebilinir
Skolastik felsefe inanç ile data ya da din ile felsefe arasındaki ilişkinin belirlenmesi konularında açık olmayan bir yol izlemiş, ve bunları birbirlerine indirgemeye yönelmiştir Orta Çağın sonlarına doğru bu teşebbüs ayrıntılarıyla cözülmeye başlamış ve dinfelsefe ilişkisi birbirinden uzaklaşmaya yönelmiştir Felsefe gitgide artarak bağımsızlaşacak ve rönesansta kendi başına bir zorlama kazanacaktır Özellikle bu kopuşta nominalizmin etkisini açıkça belirtmek gerekir Doğrunun çift nitelikliliği, veri bakımından içten olmayan bir şeyin inanç bakımından dürüst olabileceği düşüncesi bu dönemde temelendirilmiştir Bu Nedenle inanç ile bilginin sınırları kesin olarak birbirinden ayrıştırılmış olunmaktadır Skolastiğin son dönemleri bu anlamda rönesans felsefesinin oluşmasının ipuçlarını verir
Bu özerkleşme süreçlerinin bir parçası olarak kişi öne çıkmış, felesefe de insan düşüncesinde sorun olan her şeyin irdelendiği bir disiplin olarak yeniden ele alınmaya başlanmıştır Parçalı, renkli, monolitik olmayan rönesans düşüncesi bu nedenle ortaya çıkmıştır
Reformasyon
Rönesans felsefesi, felsefe dünyasındaki gelişmelerin yanı sıra yeni bir din, devlet, hukuk ve toplum düşüncesi de getirmiştir Bu yeni gelişmeler özellile din alanında elde etmek üzere bir reformasyon hareketi olarak meydana gelmiştir Reformasyon bir din hareketi olarak doğmuştur, Martin Luther'in başlattığı işlem Protestanlığı yaratcak ve 30 sene savaşları olarak aşina olayları meydana getirecektir Reformasyon da özellikle Alman mistisizminin belirleyici bir rolü de vardır Reformasyon, bu anlamda ortaçağda katolik klilisesine aleyhinde gelişen tepkinin bir sonucudur, kaynağı mistisizm olan bir hareketle yükselmiş fakat buna alt kalmayarak gitgide artarak mistisizmden uzaklaşmış, yeni bir din görüşü altında sistemleştilmiş ve kurumlaşmıştır Reformasyon bu anlamda daha geniş sonuçlar doğuracak olan din de yenilenme hareketidir
Insancılık
Insancılık, rönesans felsefesinin gündeme getiridiği en kayda değer sorunun insan sorunu olmasına alt olarak gündeme giren bir yönelimdir İnsanı temel alan ve onun ne olduğunu, bu dünyadaki yerinin ve anlamının ne olduğunu gündeme getiren eğilim bu anlamda hümanizmdir Bir diğer anlamda da hümanizm, antikçağ felsefesinin kaynaklarına ve anlaşılmasına yöneliş ve onların baştan bir değerlendirilmesi girişimi olarak ortaya çıkmıştır Ancak insancılık ve yaygın anlamda, yeni meydana gelen modern insanın yeni dünya görüşü ve yaşam anlayışı olarak kasıt kazanmıştır Rönesans özellikle İtalya'da meydana gelen zinde bir akıntı olmuştur; benzer şekilde hümanizm de başlangıçta ortaya çıkar Insancılık bu anlamda bir gerçek insanFrancesca Petrarca yardımsever düşüncenin ilk atalarındandır Bireyselliği ve hümanizmi ile en kayda değer isimlerden biri ise Michel de Montaigne'dir Ayrıca hümanist düşüncenin ünlü ve kurucu isimlerinden biri olarak Erasmus'u da hatırasına yapmak gerekir arayışıdır ya da insanı reel olarak temellendirme arayışı Bireysellik bu akımda manâlı bir öğedir Şair
Restorasyon dönemi felsefi akımlar

Platonizm

Aristotalizm

Atomizm

Şüphecilik

Rönesans düşünürleri

Erasmus

Nikolas Kopernikus

Thomas More

Francis Bacon

Machiavelli

Rönesans Sanatı

15 ve 16 yüzyıllar aralarında Avrupa ’da bilim, sanat ve kültür alanında “baştan doğuş olarak tanımlanan Rönesans ’ın damgasını vurduğu bir dönem oldu Ortaçağ sanat dünyası içinde tohumları atılan ve değişik etkenlerle büyüyen Rönesans sanatı aniden ortaya çıkmamıştır Bu oluşuma toplumsal inşa içinde büyüyen durum ve düşüncelerin etkisi olmuştur
Bu dönemde bilhassa İtalya ’da az daha her şehir kendi sanat anlayışını ve üslubunu geliştirdi, kendi sanatçılarını yetiştirdi Önce İtalya ’da, Floransa kentinde filizlenen Rönesans, zamanla öteki kentlerde ve ülkelerde de etkisini gösterdi
Ortaçağ içinde Avrupa ’da kilise ile benzer görüşte olmayan insanların olduğu saptanmaktadır Toplumda bambaşka din görüşüne sahip insanların olması dinin insan aklı terazisinde ölçülüp değerlendirildiğini gösterir Hem bu ayrım gitgide büyüyerek insanın kendi eleştirisine önem vermesiyle sonuçlanmıştır, insanın kendi eleştirisine tartı vermesiyle Rönesans
Rönesans döneminde mimaride “Ufku sistemli bazikal Gotik yapı, merkezli yapıya dönüştürülüyordu Ortaçağın dikey Gotik biçimi yerine yatay biçimi, ebediyet yerine ölçü, çok parçalılık yerine ağırbaşlı, dünyasal inşa tarzı ortaya çıkıyordu
Floransa ’yı yeni düşüncelerin ve gelişmelerin merkezi yapan mimar Filippo Brunelleschi ve heykelci Donetello ’ydu Masaccio ’nun yapıtlarıyla bu yeni gelişmeler kısa sürede resme de yansıdı Rönesans ’ın fotoğraf sanatına en büyük katkılarından biri bakış açısı kurallarının saptanması ve bu sayede resimlerde derinlik duygusunun verilebilmesiydi
Resimlerde matematikçilerden öğrendiği bakış açısı kurallarını uygulayan Masaccio, bununla birlikte ışıkla ilgili incelemeler yaptı Tabloların da, ışık en yakın pencereden geliyor ve üstüne vurduğu bütün figürleri sarıyormuşçasına, doğal ve ferah bir atmosfer yaratmayı başardı Anatomi biliminden yararlanarak insan vücudunu gerçekçi bir biçimde çizdi

*