Ruhun bir kütlesi olması gerektiğini düşünen MacDougall, bu yüzden ruhun tartılabilen bir ağırlığı olabileceğine inanıyordu. Bunu kanıtlayabilmek ismine, ölmek üzere olan hastaları vefattan evvel, mevt anında ve mevtten çabucak sonra hassas bir tartıda tartarak hastaların ne kadar yük kaybettiklerini ölçtü.
Elde ettiği sonuç 21 gramdı! Popüler kültürde değerli bir yer edinen bu deney, pek çok tutarsızlıktan ötürü bilim dünyasında kabul görmedi.
MacDougall, ölmek üzere olan altı hastayı sıra dışı deneyi için bir huzurevinden seçti.
Bu hastaların dört tanesi veremden muzdaripti, bir tanesi diyabet hastasıydı, başkasıysa belirtilmeyen bir hastalığa sahipti. Fazla vakti kalmayan birinci hastayı hassas terazisine yatırarak tarttı. Ter, idrar, oksijen üzere kayıpları da hesaplamasına ekledi ve beklemeye geçti.
Nabız ölçümleriyle geçen yaklaşık dört saatlik bir beklemenin akabinde hasta son nefesini verdi.
Hastanın cesedini ölçtüğünde yük kaybının 21 gram olduğunu gördü. Bu hastanın akabinde öbür hastaları da birebir biçimde ölçtü, ortadaki kayıp yeniden 21 gramdı. Sırf bir hastada mevt anında 21.3 gramlık bir kayıp olduğunu fark etti ancak ölçekleri gereğince düzgün ayarlamamış olabileceği niyetiyle bu sonucu göz gerisi etti.
Benzer metodu bu sefer 15 adet köpekle denedi.
İnsanların tersine köpeklerin kıymetli bir yük kaybetmediklerini gördü. Bunun nedenini ise köpeklerin ruhunun olmayabileceği fikrine bağladı. Bu enteresan deney 1907 Nisan'ında American Medicine mecmuasında yayımlandı.
Deney şaşırtan olmayan bir formda medyanın ilgisini çekmeyi başardı lakin bilim topluluğunda ciddiye alınmadı.
Saygın tıp mecmuası Lancet'a nazaran; tabip ve onun yardımcıları, bulguları istedikleri istikamete çekmişlerdi. MacDougall bu makalesinin yayımlanmasından sonra 4 yıl boyunca sessiz kaldı.
1911'de bu defa çok daha çılgınca bir fikirle sahneye çıktı: Ruhun vücuttan ayrılış anını fotoğraflayacaktı!
Bunu başarabileceği fikriyle kimi denemeler yapsa da doğal ki başaramadı. Bu argümanından 9 yıl sonra, 42 yaşındayken karaciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. Mevtini beklerken kendi vücudunu de yakından inceledi ve "izlediği en enteresan ölüm" olarak kelam etti.
Hiçbir bilimselliği olmayan bu deney yeniden de tanınan kültürde kıymetli bir yer edindi.
Bu olayı anlatmasa da ruhun tartısı olduğu tezinin popülerliği nedeniyle bir sinemaya "21 Gram" ismi verilmişti. Bugün ruhun hakikaten 21 gram olduğunu düşünen hâlâ çok sayıda insan bulunuyor.
Kaynaklar: 1, 2, 3