iltasyazilim
FD Üye
Rünik Yazısı nedir, Rünik Yazısını kullananlar
Rünik alfabenin en az üç türü vardır Bunlardan İS yaklaşık 800'den önce Avrupa'nın kuzeyinde kullanılanı Erken ya da Ortik Germen (Toton) yazısı, 5 ya da 6 yüzyıldan yaklaşık 12 yüzyıla dek İngiltere'de kullanılanı Anglosakson ya da Angıl yazısı, 8 yüzyıldan 12 ya da 13 yüzyıla kadar İskandinavya ve İzlanda'da kullanılanı ise kuzey ya da İskandinav yazısı olarak adlandırılır
Rünik alfabenin adını birincil altı harften alarak futharkolarak bilinen özel art arda 24 harfi vardır:
(Tepede) İskoçya'da Strathclyde'de bulunmuş olan Hunterston broşu İğnenin solundaki yazıda sahibinin adı olan Melbrigida yazılmış olup sağındakiler rünik yazı taklididir
Yukarıdaki örnekte soldan sağa doğru gösteriliyorsa da, ilk zamanlarında sağdan sola ve hatta boustrophedon (bir satırda soldan sağa, diğerinde sağdan sola) yazılmış da olabilir Bir harf kimi vakit zıt, hatta tepetaklak çevrilebilir Büyük ve minik harfler arasında bir ayrım yapılmamıştır
Harflerden bazıları (r, i ve b, rünik karşıtları gibi) Latin alfabesinin harfleriyle ilişkilidir Diğerleri Latin harflerinin adaptasyonları olabilir: f,u (ters çevrilmiş Latin V), k (Latin C), h, s, t ve J (ters Latin L) gibi Fakat g, w, j ve p gibi bazıları aynı ses değeri olan Latin harflerine hiç benzemezler
Yukarıda bahşedilen ses değerleri yaklaşıktır: Erken dönem Cermen dillerinin sesleri çağdaş İngilizce'de benzer değildir
Rünik kitabeler çoğunlukla okunabilirsede Etrüsk kitabelerinin okunduğu anlamda erken dönem Cermen dillerini bilmediğimiz için anlamları genelde bilinememektedir Günümüzdeki eldeki eksik ve süresiz kanıta dayanarak bir varsayım yürütme anlamına gelen rünik yazıyı okumadeyiminin kökeni de budur
İsveç'te Östergötland'da Rök taşı Bilinen en uzun rünik kitabesi olan metin, Erken Viking Çağı'nda, Varin kadar ölen oğlu Vaenod'un anısına yazılmıştır *
Rünik alfabenin en az üç türü vardır Bunlardan İS yaklaşık 800'den önce Avrupa'nın kuzeyinde kullanılanı Erken ya da Ortik Germen (Toton) yazısı, 5 ya da 6 yüzyıldan yaklaşık 12 yüzyıla dek İngiltere'de kullanılanı Anglosakson ya da Angıl yazısı, 8 yüzyıldan 12 ya da 13 yüzyıla kadar İskandinavya ve İzlanda'da kullanılanı ise kuzey ya da İskandinav yazısı olarak adlandırılır
Rünik alfabenin adını birincil altı harften alarak futharkolarak bilinen özel art arda 24 harfi vardır:
(Tepede) İskoçya'da Strathclyde'de bulunmuş olan Hunterston broşu İğnenin solundaki yazıda sahibinin adı olan Melbrigida yazılmış olup sağındakiler rünik yazı taklididir
Yukarıdaki örnekte soldan sağa doğru gösteriliyorsa da, ilk zamanlarında sağdan sola ve hatta boustrophedon (bir satırda soldan sağa, diğerinde sağdan sola) yazılmış da olabilir Bir harf kimi vakit zıt, hatta tepetaklak çevrilebilir Büyük ve minik harfler arasında bir ayrım yapılmamıştır
Harflerden bazıları (r, i ve b, rünik karşıtları gibi) Latin alfabesinin harfleriyle ilişkilidir Diğerleri Latin harflerinin adaptasyonları olabilir: f,u (ters çevrilmiş Latin V), k (Latin C), h, s, t ve J (ters Latin L) gibi Fakat g, w, j ve p gibi bazıları aynı ses değeri olan Latin harflerine hiç benzemezler
Yukarıda bahşedilen ses değerleri yaklaşıktır: Erken dönem Cermen dillerinin sesleri çağdaş İngilizce'de benzer değildir
Rünik kitabeler çoğunlukla okunabilirsede Etrüsk kitabelerinin okunduğu anlamda erken dönem Cermen dillerini bilmediğimiz için anlamları genelde bilinememektedir Günümüzdeki eldeki eksik ve süresiz kanıta dayanarak bir varsayım yürütme anlamına gelen rünik yazıyı okumadeyiminin kökeni de budur
İsveç'te Östergötland'da Rök taşı Bilinen en uzun rünik kitabesi olan metin, Erken Viking Çağı'nda, Varin kadar ölen oğlu Vaenod'un anısına yazılmıştır *