Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna'yı neden işgal ettiği konusunda hiç utangaç davranmıyor: Daima olarak Ukrayna'nın “gerçek” bir ülke olmadığını söylüyor ve komünist Rusya tarafından yaratılmış bir kurgu olduğunu tez ediyor. Putin'in merkezi argümanı, yani günümüz egemenliğine layık tarihi bir Ukrayna ulusunun olmadığı, açıkça yanlış bir tabir. Fakat bu, Putin'in palavra söylediği manasına gelmiyor. Rusya Kiev'e yaklaşırken neler olup bittiğini daha uygun anlamak için, bu yazımızda Rusya ile Ukrayna ortasındaki siyasi ve tarihi bağları inceliyoruz.
Kaynak:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
...İki millet ortasındaki gerginlik çok eskilere dayanıyor.
Ukrayna'nın Rusya ile uzun bir “din, lisan ve siyasi denetim üzerinde çekişme' geçmişi var, lakin en erken olarak 1917'de Rus Çarlığının çöküşünden başlayarak kimi Ukraynalılar bağımsızlık davetinde bulunmuşlar ve Ukraynalılar cumhuriyet ile yönetilmek istemişler. Sonraki 100 yılı aşkın bir müddet, Rusya ile Ukrayna ortasındaki ilgiler, kimi Ukraynalıların bir ulus olma dileği ve Rusya'nın bu ulus olma dileğini engelleme üzerine kurulmuş bir düşmanlık ile damgalandı.
Yale tarihçisi Timothy Snyder'a tarihte bu noktaya kadar gelen art planı anlamak için birkaç soru soruldu.
Son yazdığınız yazınızda daima olarak Ukrayna'dan "normal bir ülke" olarak bahsetmişsiniz. Neden bu kısmın altını çizerek kaleme aldınız?
Başkalarının propagandalarını dinlediğimizde, kendi zihnimizde istisnalar yapmamız olağan bir durumdur. Daima olarak Putin'in Ukrayna hakkında söylediklerini dinlersek, “Ukrayna ülkesine, Ukrayna devletine, Ukrayna halkına herkes üzere davranmamamız için bir neden var” diye düşünmeye başlarız.
Benim de bu kısmı bilhassa tekrar tekrar söylememin nedeni "Hayır, Ukrayna da öbür tüm ülkeler üzere kendine mahsus bir millet ve ülke" manasını ortaya koymak içindi.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna'nın bir ülke olmadığını, büsbütün Rusya tarafından yaratıldığını tez ediyor. Yaptığı argüman nedir?
Bunu anlatmadan evvel bunun bir tartışmadan çok bir çamur atma hareketi olduğunu belirtmekte yarar var. Lakin Putin'in teknik argümanı, Sovyetler Birliği kurulduğunda bir Ukrayna cumhuriyetinin kurulduğudur. Bu manada Ukrayna, Sovyetler Birliği tarafından yaratılmıştır. Bu argümanla ilgili son derece yanlış üç şey var:
Sovyetler Birliği ve Rusya birebir ülke değiller.
Putin bu durumu büsbütün bilakis anlamış, zira Sovyetler Birliği bir ülkeden çok bir ulusal üniteler federasyonu olarak kuruldu.
Ukrayna tarihi 1918'den, yani Sovyet devirlerinden, çok daha önceye gidiyor.
1922'de Sovyetler Birliği kurulduğunda, birinci fikir ve emel Ukrayna'nın entegrasyonuydu. Ve Sovyetler için Ukrayna'yı kazanmanın yolu, Ukraynalı seçkinleri teşvik edip, Ukrayna kültürünü yayıp, bürokraside işler açmaktı. Bu 1920'lerin sonuna kadar devam etmiştir. Fakat sonra Stalin 1928'de iktidara geldiğinde durumu farklı görüyor. Sovyetler Birliği'ni ekonomik siyasetlerini dönüştürmeye ve değiştirmeye çalışıyor. Stalin, temelde devletin tarımı denetim altına alması manasına gelen kollektifleştirme ismi verilen bir siyaset yürütüyor.
Bu başlık altında Ukrayna, gezegendeki en değerli ve verimli tarım topraklarından kimilerine sahip, yani Stalin'in bu siyasetinden en çok etkilenen yer.
Stalin'in kollektifleştirme siyaseti başarısız olunca ve beşerler açlıktan kırılmaya başlayınca Stalin “Hayır, bu sorun Ukrayna'dan kaynaklanıyor. Ukraynalı milliyetçilerden kaynaklanıyor.' diyor, ki bu büsbütün saçmalık. Bunların sonucunda Sovyetler Birliği'ne entegre edilen çok sayıda insan mahkemelerde yargılanıyor, intihar ediyor yahut idam ediliyor. Tüm bunları dikkate alırsak, Ukrayna'nın bir düzeye kadar yükseltilip sonra ezildiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Stalin ve siyasetleri yüzünden 3.9 milyon insan açlıktan öldükten sonra Ukrayna'da neler değişiyor?
İkinci Dünya Savaşı sırasında, bir mühlet Ukrayna, Stalin tarafından övülüyor. Bunun nedeni ise savaşın doğu cephesinin büyük ölçüde Ukrayna'da yaşanması. Ve bu ortada, Ukraynalılar bu savaşta Ruslardan daha fazla acı çekiyor, yalnızca nispi olarak değil, birebir vakitte mutlak manada. Ukrayna'da siviller Rusya'dan daha fazla acı çekiyor. Fakat savaş sırasında Almanlar Ukrayna'yı denetim etmeye çalıştığı için Stalin Ukrayna'yı daima övüyor.
Savaş bittiğinde her şey tekrar bilakis dönüyor ve Ukrayna'nın Almanlar tarafından işgal edilmesi Ukrayna'nın aleyhine çevriliyor:
Ruslar, Ukraynalıların Almanlarla iş birliği içerisinde olduklarından şüpheleniyor. Stalin ölünce belli bir gevşeme olur ve Ukrayna kültürünün biraz gelişmesine müsaade verilir. Lakin Brejnev 60'ların sonundan ve bilhassa 70'lerin başından itibaren denetimi ele geçirdiğinde, Ukrayna'da çok sert ve ağır bir Ruslaştırma siyaseti başlar.
Ve natürel 1970'ler bugünü anlayabilmek için çok değerli zira Putin üzere beşerler bu vakit diliminde büyüdü.
Putin'in bakış açısı da işte şu bağlamdan geliyor: Herkes, birden fazla vakit zoraki olarak, Rusça konuşuyor, Rus kültürünü benimsiyor, bir Rus olarak günlük hayatını yaşıyor. Ukrayna açısından ise 1970'ler çok aşağı bir nokta. Hakikaten lakin Çernobil'den sonra, Gorbaçov ve Sovyet liderliği radyoaktif hususun yayılması hakkında hiçbir şey söylemediğinde ve yapmadığında, Ukrayna'da işler hareketlenmeye başlıyor. Ve Ukrayna'da, Ukrayna'nın özerkliği ve hatta bağımsızlığı hakkında konuşmaya başlayan yeni bir cins siyaset ortaya çıkıyor.
Sovyetler Birliği 1991'de sona eriyor.
Bununla eş vakitli olarak, Ukrayna'da bağımsızlıkla ilgili bir referandum yapılıyor ve bu referandumda ülke genelinde bağımsızlık için büyük bir çoğunluk sağlanıyor. Bu oy çokluğu, bugünlerde Rusya'nın özerk bölgeler olarak deklare ettiği Rusya hududundaki bölgelerde bile sağlanıyor. Bu noktadan sonra bağımsızlık kazanan Ukrayna, her şeyi tekrar inşa etmek zorunda kalıyor. Yeni bir iktisat, yeni bir siyasi sistem, yeni bir devlet. Ve şu anda içinde bulunduğumuz tarihin basamağı budur.
Siz bu bahis hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.