Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
RuzgarlarRuzgar Ceşitleri
Ruzgarlar ve Ceşitleri
Ruzgarlar Nasıl Oluşur
Hava kutlelerinin yatay yondeki hareketlerine ruzgar denir
Ruzgarlar basınc farklılıklarından doğar ve daima yuksek basınc alanlarından alcak basınc alanlarına doğru eser
Ruzgarların Ozellikleri
Ruzgarın Hızı
Hava kutlesinin hareket hızıdır Ruzgar hızı saniyede metre (msn) ya da saatte kilometre (kmsa) olarak ifade edilir
Ruzgarın hızı anemometre ile olculur
Ruzgarın Hızını Etkileyen Etmenler
Basınc Farkı
Ruzgarın hızını etkileyen temel etmendir Basınc alanları arasındaki fark ne kadar fazla ise, ruzgar o kadar hızlı eser Basınc farkının guclu olduğu yerlerde izobarlar sık, zayıf olduğu yerlerde ise seyrek gecmektedir
İzobar : Hava basıncının aynı olduğu yerleri birleştiren eğrilere izobar (eş basınc) eğrisi denir Basınc haritalarında bu değerler deniz seviyesine indirgenmiş olarak kullanılır
Basınc Merkezlerinin Yakınlığı
Alcak ve yuksek basınc merkezleri arasındaki uzaklık arttıkca ruzgarın şiddeti azalır Basınc merkezleri birbirine ne kadar yakın ve aradaki basınc farkı ne kadar fazla ise ruzgar o kadar hızlı eser
RuzgarlarRuzgar Ceşitleri
Ruzgarlar ve Ceşitleri
Dunya'nın Gunluk Hareketi
Dunya'nın gunluk hareketinin etkisiyle ruzgarlar esme yonlerinden sapar Bu nedenle ruzgarlar basınc farkını izlemeyip izobarlara paralel bir şekilde estiklerinden hızları azalır
Dunya ekseni cevresinde donmeseydi ruzgarlar yuksek basınctan alcak basınca doğru en kısa yolu izleyerek daha hızlı eseceklerdi Ancak Dunya'nın ekseni cevresindeki donuşunun etkisiyle en kısa yolu izlemeyen ruzgarlar daha yavaş eser
imagesruzgarlarruzgarcesitleri5afc79b59d47a
UYARI : Ruzgarların sapma gucu enleme ve ruzgarın hızına gore değişir
Yer şekilleri
Yeryuzunun dağlık ve engebeli arazilerinde ruzgarın surtunme etkisi arttığından, hızı azalır Engebeli olmayan alanlarda, deniz ve okyanuslar uzerinde surtunme etkisi azaldığından ruzgarın hızı artar
Ruzgarın Yonu
Ruzgarın yonu bulunulan noktaya gore belirlenir ve ruzgar hangi coğrafi yonden geliyorsa ona gore adlandırılır
Ruzgarın yonu, basınc merkezlerinin konumuna, Dunya'nın gunluk hareketine, yer şekillerine bağlı olarak değişir
Dunya'nın Gunluk Hareketi
Dunya'nın ekseni cevresindeki donuşu nedeniyle ruzgarlar yonlerinden sapar Ruzgar yonlerini saptıran etkiye koriyolis (coriolis) gucu denir Koriyolis gucu ile ruzgarlar Kuzey Yarım Kure'de sağa, Guney Yarım Kure'de sola sapar
Turkiye'de gorulen yerel ruzgarlar, yıldız, poyraz, gun doğusu, keşişleme, kıble, lodos, gun batısı ve karayeldir
Ruzgarın Frekansı (Esme Sıklığı)
Ruzgarın yıl icinde belirli bir yonden esme sıklığına ruzgar frekansı denir
Esme sıklığı ruzgar frekans gulleri ile gosterilir
Bir bolgede belirli bir surede ruzgarların en sık estiği yone egemen ruzgar yonu denir
Orneğin Ankara Meteoroloji İstasyonu verilerine gore, Ankara'ya ait yıllık ortalama ruzgar frekans gulune bakıldığında, yıl icinde kuzeydoğudan esen ruzgarların toplam 5000 esme sayısı ile en fazla olduğu gorulur Yani egemen ruzgar yonu kuzeydoğudur
UYARI : Bir yerin ruzgar gulune bakarak egemen ruzgar yonu ve o yerdeki yer şekillerinin uzanış yonu hakkında bilgi edinebiliriz
UYARI : Birbirine komşu iki yerin farklı ısınması durumunda oncelikle ruzgar gorulur
Ruzgar Ceşitleri
Ruzgarlar, oluşumlarına, esiş surelerine ve etki alanlarına gore uce ayrılırlar :
Surekli Ruzgarlar
Genel Hava dolaşımına bağlı, surekli basınc kuşakları arasında yıl boyunca yon değiştirmeden esen ruzgarlardır
Alizeler
30° enlemlerinden (DYB) Ekvator'a (TAB) doğru esen ruzgarlardır
Dunya'nın ekseni cevresindeki hareketi nedeniyle sapmaya uğrayarak, Kuzey Yarım Kure'de kuzeydoğudan, Guney Yarım Kure'de guneydoğudan eserler
En duzenli ve surekli esen ruzgarlardır
Okyanus akıntılarının yonlerini duzenlerler
Başlangıcta kuru olan bu ruzgarlar, deniz uzerinden aldıkları nemi Ekvator cevresine yağış olarak bırakırlar
Ters Alizeler (Ust Alizeler)
Ekvator'dan (TAB), 30° enlemlerine (DYB) doğru esen ust ruzgarlardır
Her yerde ve her zaman gorulmezler
Yeteri kadar surekli ve guclu değillerdir
30° enlemleri cevresinde aşağıya doğru alcaldığından yağış oluşumunu engellerler
Batı Ruzgarları
30° enlemlerinden (DYB), 60° enlemlerine (DAB) doğru esen batı yonlu ruzgarlardır
Kuzey Yarım Kure'de guneybatıdan, Guney Yarım Kure'de kuzeybatıdan eserler
Yon ve sureklilikleri oldukca değişkendir
Denizden karaya estikleri icin orta kuşak karaların batı kıyılarına bol yağış bırakırlar
Kıtaların batı kıyılarında okyanus ikliminin gelişmesine neden olmuşlardır
UYARI : Batı ruzgarları sıcak su akıntılarının yon değiştirmesine neden olur ve akıntıları guclendirirler
Kutup Ruzgarları
Kutuplardan (TYB) 60° enlemlerine (DAB) doğru esen soğuk ve kuru ruzgarlardır
Kuzey Yarım Kure'de kuzeydoğudan, Guney yarım Kure'de guneydoğudan eserler
Kuzey Yarım Kure'de kış aylarında etki alanlarını guneye doğru genişleterek okyanusların batı kıyılarında karasal iklimlerin gelişmesine neden olurlar Yazın ise zayıflar ve kutuplara doğru cekilirler
UYARI : Surekli ruzgarlar yıl boyunca varlığını surduren surekli basınc merkezleri arasında eser
Ruzgarlar ve Ceşitleri
Ruzgarlar Nasıl Oluşur
Hava kutlelerinin yatay yondeki hareketlerine ruzgar denir
Ruzgarlar basınc farklılıklarından doğar ve daima yuksek basınc alanlarından alcak basınc alanlarına doğru eser
Ruzgarların Ozellikleri
Ruzgarın Hızı
Hava kutlesinin hareket hızıdır Ruzgar hızı saniyede metre (msn) ya da saatte kilometre (kmsa) olarak ifade edilir
Ruzgarın hızı anemometre ile olculur
Ruzgarın Hızını Etkileyen Etmenler
Basınc Farkı
Ruzgarın hızını etkileyen temel etmendir Basınc alanları arasındaki fark ne kadar fazla ise, ruzgar o kadar hızlı eser Basınc farkının guclu olduğu yerlerde izobarlar sık, zayıf olduğu yerlerde ise seyrek gecmektedir
İzobar : Hava basıncının aynı olduğu yerleri birleştiren eğrilere izobar (eş basınc) eğrisi denir Basınc haritalarında bu değerler deniz seviyesine indirgenmiş olarak kullanılır
Basınc Merkezlerinin Yakınlığı
Alcak ve yuksek basınc merkezleri arasındaki uzaklık arttıkca ruzgarın şiddeti azalır Basınc merkezleri birbirine ne kadar yakın ve aradaki basınc farkı ne kadar fazla ise ruzgar o kadar hızlı eser
RuzgarlarRuzgar Ceşitleri
Ruzgarlar ve Ceşitleri
Dunya'nın Gunluk Hareketi
Dunya'nın gunluk hareketinin etkisiyle ruzgarlar esme yonlerinden sapar Bu nedenle ruzgarlar basınc farkını izlemeyip izobarlara paralel bir şekilde estiklerinden hızları azalır
Dunya ekseni cevresinde donmeseydi ruzgarlar yuksek basınctan alcak basınca doğru en kısa yolu izleyerek daha hızlı eseceklerdi Ancak Dunya'nın ekseni cevresindeki donuşunun etkisiyle en kısa yolu izlemeyen ruzgarlar daha yavaş eser
imagesruzgarlarruzgarcesitleri5afc79b59d47a
UYARI : Ruzgarların sapma gucu enleme ve ruzgarın hızına gore değişir
Yer şekilleri
Yeryuzunun dağlık ve engebeli arazilerinde ruzgarın surtunme etkisi arttığından, hızı azalır Engebeli olmayan alanlarda, deniz ve okyanuslar uzerinde surtunme etkisi azaldığından ruzgarın hızı artar
Ruzgarın Yonu
Ruzgarın yonu bulunulan noktaya gore belirlenir ve ruzgar hangi coğrafi yonden geliyorsa ona gore adlandırılır
Ruzgarın yonu, basınc merkezlerinin konumuna, Dunya'nın gunluk hareketine, yer şekillerine bağlı olarak değişir
Dunya'nın Gunluk Hareketi
Dunya'nın ekseni cevresindeki donuşu nedeniyle ruzgarlar yonlerinden sapar Ruzgar yonlerini saptıran etkiye koriyolis (coriolis) gucu denir Koriyolis gucu ile ruzgarlar Kuzey Yarım Kure'de sağa, Guney Yarım Kure'de sola sapar
Turkiye'de gorulen yerel ruzgarlar, yıldız, poyraz, gun doğusu, keşişleme, kıble, lodos, gun batısı ve karayeldir
Ruzgarın Frekansı (Esme Sıklığı)
Ruzgarın yıl icinde belirli bir yonden esme sıklığına ruzgar frekansı denir
Esme sıklığı ruzgar frekans gulleri ile gosterilir
Bir bolgede belirli bir surede ruzgarların en sık estiği yone egemen ruzgar yonu denir
Orneğin Ankara Meteoroloji İstasyonu verilerine gore, Ankara'ya ait yıllık ortalama ruzgar frekans gulune bakıldığında, yıl icinde kuzeydoğudan esen ruzgarların toplam 5000 esme sayısı ile en fazla olduğu gorulur Yani egemen ruzgar yonu kuzeydoğudur
UYARI : Bir yerin ruzgar gulune bakarak egemen ruzgar yonu ve o yerdeki yer şekillerinin uzanış yonu hakkında bilgi edinebiliriz
UYARI : Birbirine komşu iki yerin farklı ısınması durumunda oncelikle ruzgar gorulur
Ruzgar Ceşitleri
Ruzgarlar, oluşumlarına, esiş surelerine ve etki alanlarına gore uce ayrılırlar :
Surekli Ruzgarlar
Genel Hava dolaşımına bağlı, surekli basınc kuşakları arasında yıl boyunca yon değiştirmeden esen ruzgarlardır
Alizeler
30° enlemlerinden (DYB) Ekvator'a (TAB) doğru esen ruzgarlardır
Dunya'nın ekseni cevresindeki hareketi nedeniyle sapmaya uğrayarak, Kuzey Yarım Kure'de kuzeydoğudan, Guney Yarım Kure'de guneydoğudan eserler
En duzenli ve surekli esen ruzgarlardır
Okyanus akıntılarının yonlerini duzenlerler
Başlangıcta kuru olan bu ruzgarlar, deniz uzerinden aldıkları nemi Ekvator cevresine yağış olarak bırakırlar
Ters Alizeler (Ust Alizeler)
Ekvator'dan (TAB), 30° enlemlerine (DYB) doğru esen ust ruzgarlardır
Her yerde ve her zaman gorulmezler
Yeteri kadar surekli ve guclu değillerdir
30° enlemleri cevresinde aşağıya doğru alcaldığından yağış oluşumunu engellerler
Batı Ruzgarları
30° enlemlerinden (DYB), 60° enlemlerine (DAB) doğru esen batı yonlu ruzgarlardır
Kuzey Yarım Kure'de guneybatıdan, Guney Yarım Kure'de kuzeybatıdan eserler
Yon ve sureklilikleri oldukca değişkendir
Denizden karaya estikleri icin orta kuşak karaların batı kıyılarına bol yağış bırakırlar
Kıtaların batı kıyılarında okyanus ikliminin gelişmesine neden olmuşlardır
UYARI : Batı ruzgarları sıcak su akıntılarının yon değiştirmesine neden olur ve akıntıları guclendirirler
Kutup Ruzgarları
Kutuplardan (TYB) 60° enlemlerine (DAB) doğru esen soğuk ve kuru ruzgarlardır
Kuzey Yarım Kure'de kuzeydoğudan, Guney yarım Kure'de guneydoğudan eserler
Kuzey Yarım Kure'de kış aylarında etki alanlarını guneye doğru genişleterek okyanusların batı kıyılarında karasal iklimlerin gelişmesine neden olurlar Yazın ise zayıflar ve kutuplara doğru cekilirler
UYARI : Surekli ruzgarlar yıl boyunca varlığını surduren surekli basınc merkezleri arasında eser
