Sadece İki Buluşuyla İnsanlığa En Çok Zarar Veren Adam

Mucitler, insan hayatını kolaylaştıran icatlar ve keşifler ile karşımıza çıkan ekseriyetle âlâ niyetli insanlardır. Nikola Tesla, Graham Bell, Thomas Edison ve daha pek çok mucit, hafızalarımıza minnettarlık hisleri ile kazıdığımız isimlerdir.

Gönül isterdi ki her mucidi hoş bir formda analım ancak insanoğlunun üretme ve para kazanma hırsı bunu maalesef ki mümkün kılmıyor. Bugün, yalnızca iki keşfiyle Dünya'mızı geri dönüşü mümkün olmayan bir ziyana uğratan Thomas Midgley’in karanlık hayatını ele alacağız.

Amerikalı makine mühendisi ve kimyager Thomas Midgley, 1889 yılında Amerika’nın Pensilvanya Eyaleti’nde mucit bir ailede dünyaya geldi.


Otomobil kesimleri üzerine ağırlaşan baba Midgley ve dişli testereyi icat eden dede James Emerson, elbette ki şimdi küçük yaşlarda Midgley’i etkilemişti.

Üniversite eğitimi ve General Motors yılları


Amerika’da saygın bir aile olarak tanınan Midgley ailesinin en genç üyesi olan Midgley, şimdi küçük yaşlarda makinelere ve kimyaya merak salmıştı. Başarılı eğitim hayatına Cornell Üniversitesi’ndeki lisans eğitimini de ekledikten sonra 1916 yılında dünya devi General Motors (GM)’ta işe başladı.

Delco, hayatını değiştiren yer oldu


Midgley, bilhassa kurşun alanında denemeler yapıyordu ve bu denemelerini daha da rahat gerçekleştirebilmek için GM’ye ilişkin bir ünite olan Delco’ya geçiş yaptı ve buradaki laboratuvarlarda deneyler gerçekleştirdi.

Midgley, Delco’daki çalışmaları neticesindekurşunlu benzini keşfetti. Son derece kârlı ve verimli ancak bir o kadar da insan ve tabiata ziyanlı olan kurşunlu akaryakıt, Midgley de dahil olmak üzere çalışanlar üzerinde olumsuz tesirlere sebep oldu.

Midgley, kurşunun ziyanlarını bildiği halde zararsızmış üzere davrandı


Midgley, kurşundan o kadar etkilenmişti ki ciğerlerini kurşun zehirlenmesinden kurtarmak için bir mühlet Miami’ye tatile çıktı ama çalışanlar çalışmaya devam etti. Midgley'in Miami tatili boyunca ve sonrasında pek çok emekçi kurşun zehirlenmesinden dolayı hayatını kaybetti.

Kurşun zehirlenmesi insanların üzerinde çok olumsuz sonuçlar doğuruyordu. O denli ki hayatını kaybetmeyen emekçilerde bile görme kaybı, uyku düzensizliği, böbrek yetmezliği ve kanser başlangıcı üzere tesirler görüldü.

Midgley periyodunda yayınlanan bir kurşunlu akaryakıt reklamı:





Bile bile lades

• Thomas Midgley canlı yayında kurşun buharı çekerken

Medya ve devlet tarafından ağır bir baskıya tutulan Midgley, üzerindeki baskıyı azaltmak için30 Ekim 1924’te bir basın toplantısı düzenledi ve tıpkı ülkemizdeki birtakım devlet adamlarının Çernobil faciasından sonra “Karadeniz çayında sorun yok, bakın biz de canlı yayında çay içiyoruz” dediği üzere canlı yayında bedenine kurşun sürdü ve ciğerlerine kurşun buharı çekti.

İnsan sıhhati istikametinden bir oldukça değerli olan bu gösteri bile Midgley’i kurtaramadı veertesi gün fabrikalar mühürlendi. Fabrikalar mühürlendikten sonra da Midgley, kurşun zehirlenmesinden dolayı hastaneye kaldırıldı.

Uslanmıyor mecnun gönül...

• Freon gazı

Hastanedeki tedavisi tamamlandıktan sonra çalışmalarına devam eden Midgley, 100 kadar patentinden biri olan freon gazını da keşfetti.

Günümüzde soğuk hava deposu, klima, buzdolabı, deodorantgibi eserlerde kullanılan freon gazı, Dünya'mız için çok ziyanlı bir gazdı ama ziyanları yıllar sonra anlaşılabildi. 1985 yılına kadar ziyanlı freon gazları pek çok kesimde kullanıldı ve 1985 yılında ziyanları tespit edilince kullanımı sonlandırıldı. Günümüzde kullanılan freon gazları, Midgley’nin keşfettiği freon gazının daha zararsız bir türevidir.

Midgley için yolun sonu, acı bir mevt oldu


Bilim mecmuası New Scientist tarafından “tek kişilik etraf felaketi” ve TIME mecmuası tarafından 2010 yılında hem kurşunlu akaryakıtı hem de freon gazıyla “tarihin en ziyanlı 50 buluşu” listesine iki sefer giren Midgley, 1940 yılında çocuk felcine yakalandı ve 4 yıl boyunca yatağa mahkûm olarak yaşadı. 1944 yılında ise doğrulmak ve hareket etmek için tasarladığı makaralı bir düzeneğe boğazını kaptırması sonucunda ömrünü yitirdi.

Peki ya sizler Midgley hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce gezegenimize Midgley kadar ziyan vermiş diğer bir insan var mıydı? Yorumlarda fikirlerinizi paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 /