Safra kesesi taşının yol açtığı tıkanmalar

Safra kesesi taşının yol açtığı tıkanmalar Safra kesesi, ana safra kanalının yanına bir kese Ortalama 710 cm uzunluğunda, 3050 ml safra içerecek büyüklükte bir organ Oysa tıkandığında bunun üstünde bir büyüklüğe ulaşabiliyor Dolayısıyla alınması vücutta bir eksikliğe de yol açmıyor yok mi? Evet, lakin tabii ki bir rahatsızlık varsa ve bir soruna neden oluyorsa alınmasında bir sakınca yok Yoksa durup dururken bir takım organlar çalışmıyor diye vücuttan alınmaz Safra kesesi gibi başka organlar da var, appendiks gibi Safra kesesi taşları nasıl oluşuyor? Safra, karışık bir kimyasal inşa İçinde onlarca madde var Özellikle kolesterol, lesitin ve safra tuzlarının belli bir oranda olması lüzumlu ancak içindeki bu kimyasal karışım akışkan halde bulunsun Eğer lesitin, kolesterol ve safra tuzlarının arasındaki oranlar değişirse sıvı, katı ülkü geçiyor Normal safra yollarından akıcı safrada böyle bir şey olmuyor çünkü uyuşuk bir yapısı değil Fakat safra kesesinde göllenen safrada bu oran bozulduğu vakit minik küçük çökeltiler oluşmaya başlıyor Bunlar vakit içerisinde büyüyor ve taşları oluşturuyor 55955 55955 safrakesesitasininyolactigitikanmalar5c4f793713866safrakesesitasininyolactigitikanmalar5c4f793713866 320 400 Safra kesesi taşının yol açtığı tıkanmalar 2jpg55955 Safra kesesi taşının yol açtığı tıkanmalar 2jpg55955 Safra taşlarınıGörülme sıklığı yaşla birlikte çoğalan safra kesesi taşları, çoğunlukla karın ağrısı, bulantı ve kusmayla bulgu veriyorSafra kesesi taşının tek tedavi yöntemi taşın olduğu safra kesesinin ameliyatla çıkarılmasıdır Safra taşlarının çeşitleri oluyor mu? Evet, safra taşları farklıdır Hepsi aynı müşteri değil Pigment taşları veya kolesterol taşları olabiliyor Ve bunlar ara sıra sorun oluşturuyor Bu taşlar gün geçtikçe büyüyor Üzerindeki çökeltiler ya da safranın içinde katı ayla geçiş artıyor Ufak halde başlıyor, vakit içerisinde gitgide büyüyor Ara Sıra de bir tane büyük değil, birkaç parça halinde oluyor Hatta ufak küçük yüzlerce taş bile oluşabiliyor Safra kesesi taşı oluşumu yaygın mı? Çok yaygın Yaşla birlikte artıyor Bütün ölümlere bakıldığında, yüzde 1136?sında safra kesesi taşına rastlanıyor Obezite, gebelik, Crohn hastalığı gibi durumlar taş gelişimini artırıyor Bilhassa kırmızı kan kürelerinin mutasyon hızının yüksek olduğu kan hastalığı olan kişilerde daha sık görülüyor Kadınlarda, erkeklere oranla üç kat daha artı rastlanıyor Neden kadınlarda daha sık görülüyor? Olasılıkla hormonlardan kaynaklanıyor ama kesin olarak bilinen bir nedeni yok Safra kesesi taşı oluşumunun besin alışkanlığı ya da hayat biçimiyle bir ilgisi var mı? Olasılıkla var Fakat bunu önleyecek fiziksel bir besin önerimiz değil Yani şunu yersen ya da yemezsen safra kesesi taşı oluşumunun önüne geçebilirsin diyemiyoruz Birebir neden netice ilişkisi değil fakat muhtemelen genetik ve metabolik bazı ilişkiler var Örneğin bir takım insanların kolesterolü yüksektir Kolesterolün yüksek olmasının nedeni çoğu süre kalıtımsal yapıdan kaynaklanır Burada da bazı ilişkiler olasılıkla var Fakat kilolu insanlarda görülme olasılığının daha yüksek olduğunu söyleyebiliyoruz Benzer şekilde yaşam tarzıyla da safra kesesi taşı oluşumunun bir ilgisi yok kısaca safra kesesi taşı oluşumunu dış etkenlerle engellemenin bir yolu yok Dolayısıyla önüne geçmek de mümkün yok Safra kesesi taşının belirtileri neler? Safra kesesinde oluşmuş olan taşların bir kısmı hiç semptom vermez Semptom verenlerde en kayda değer dikkat çekici ise ağrıdır Sancı karnın sağ üst tarafında, genelde şiddetli bir şekilde birkaç saat sürer Ara Sıra sırta, sağ omuza vurur Genel Olarak ani başlar Yemeklerle ilişkisi vardır ve çoğunlukla yemek sonrası ortaya çıkar Sıklıkla bulantı ve kusma olur Bu şikayetler kendi kendine veya hap tedavisiyle geçebilir Ağrı 24 saati geçerse tıkanmanın daimi olduğunu düşünmek gerekir Yani belirtilerden birisi, safra kesesindeki taşın bir yeri tıkayarak geçip gitmesidir Geçmeyen sızı, taşın safra kesesinin giriş kanalını tıkadığı anlamına gelebilir Taş, safra kesesi kanalını tıkarsa o zaman akut kolesistit hastalığı ortaya çıkar Bu hastalığın yüzde 95?i safra kesesi taşına bağlıdır Fazla daha düşük oranda tümörlere de tabi olabilir Bu hastalar çoğunlukla geçici sızı atakları geçirmişlerdir Bu durumda; karnın sağ üst tarafında, orta ya da daha şiddetli daimi bir ağrı vardır Bu sızı muayenelerde de kendini kesin eder Anlaşılması fazla kolaydır Bazen sancı dışarıya hastanın hafif ateşi, iştahsızlığı, bulantısı ve kusması vardır Hasta hareket ettikçe sızı artar ve zaman içerisinde şiddetlenir Diğer belirtileri var mı? Safra kesesi taşının bir başka belirtisi sarılıktır Safra kesesi taşına alt olarak görülen sarılık, çoğunlukla taşın safra kesesinden düşüp asıl safra yolunu tıkamasına bağlı olarak, karaciğerden çıkan safranın bağırsağa ulaşamaması ve kanda birikmesi nedeniyle olur Bunu anlamak çok kuvvet değildir Tanısı zahmetsizce konulur Genellikle ağrı da eşlik eder bu sarılık türüne Sarılık, taşın o bölgeyi tıkamasından birkaç gün daha sonra ortaya çıkar diğer taraftan safra kesesinde taşı olan şahısların, yemeklerle ilişkili nedeni belirlenemeyen şikayetleri vardır Bu hastalarda; karında gaz, yemekten sonradan rahatsızlık, hafif bulantı, yemek dokunması, karında şişkinlik gibi çok spesifik olmayan şikayetler de sık sık görülür Safra kesesi taşının yol açtığı tıkanıklık başka hangi hastalıklara yol açar? Safra kesesi ve yollarında bulunan taşlar mikropların tutunması ve üremesi için yerinde yapılardır böylece taşı olan hastaların büyük bir kısmının safrası mikrop barındırmaktadır Adi safra akışı sürerken bu durum çoğunlukla sorun yaratmaz oysa taş tıkanmaya niçin olursa bu mikroplar safra yolları iltihabına neden olabilir Yani tıkanmakla kalmaz halehazırda olan mikrop yükü ve ayrıca kan yoluyla gelen mikroplar safra yolları iltihabı oluşturur Bu durumu kolanjit olarak adlandırıyoruz Kolanjit ara sıra fazla ağır tablolara dek gider Kanda mikrop üremesine deha neden olabilir Acil bir girişimi ve bazende ameliyatı gerektirebilir Bulgu vermeyen safra kesesi taşların tanısı nasıl konulur? Bu cins taşların varlığı çoğunlukla raslantı, ultrasonografi ile ortaya çıkar Hiçbir şikayete yol açmayan bu taşların alınması gerekir mi? Bu çok manâlı bir sorun Bunu hastayla tartışmak gerekir Sessiz safra kesesi taşlarının yüksek bir olasılık ile önemli sorunlara yol açtığı konusunda veri yok Bu konuda ayrı görüşler var Bunların sorun sonuç riski birkaç çalışmaya kadar takriben yılda yüzde 2 Yani hasta, Hiçbir şikayetim yok O yüzden şimdilik orada kalabilirler Sorun çıkartırsa aldırırımdiyerek ileride oluşabilecek rahatsızlıkların riskini göze alabilir Bu, bugün için içten olarak kabul edilebilen tıbbi yaklaşımlardan birisidir Bir diğer seçenek de taşın, uygun olmayan bir zamanda ciddi bir sorun çıkartabileceği varsayılarak daha agresif davranılması ve şikayete neden olmasa zeka ameliyatın gerçekleştirilmesidir Bugün için ikisi de doğru bir yaklaşım Ama bilhassa genç insanlarda cerrahi tedavinin azıcık daha ön plana çıkması gerekir diye düşünüyorum Burada en önemli nokta, bu veri ve risklerin hastayla paylaşılması ve kararın karşılıklı olarak verilmesi yani karar verme süreçlerine hastanında katılımının sağlanması Tedavi yöntemleri nelerdir? Safra kesesi taşının tek çare yöntemi taşın olduğu safra kesesinin ameliyatla çıkarılmasıdır Geçmişte ilaçla eritilmesi, böbrek taşlarına aynı bazı aletlerle taşların kırılması gibi yöntemlerle tedavi edilmesi denenmiş Lakin bunların işe yaramadığı anlaşılmış Çünkü sorun oradaki taşların yok edilmesi değil Eğer başlıca mekanizma ortadan kaldırılmazsa taşlar yeniden oluşur Örneğin, hap tedavisiyle taşları eritebilirsiniz ?oysa bu sıkıntılı bir yöntemdir fakat birkaç hafta sonra benzer yerde baştan taş oluşur Taşları kırdığınız vakit da aynı şey geçerlidir Hatta kırılan taşlar daha büyük sorunlara yol açtığı için bundan böyle hiç uygulanmıyor Onun için bu taşların esas safra kanallarında değil de, uyuşuk safranın bulunduğu safra kesesinde ortaya çıktığını düşünürsek çare, taşların oluştuğu yeri ortadan uyandırmak olmalıdır Ilave bir sorun varsa, örneğin taş, belli başlı safra kanalının daha aşağı ucunu tıkadıysa o vakit natürel oysa ek başka tedaviler de uygulamak gerekiyor Taşın çıkarılmayarak uzun vakit ihmal edilmesi kansere yol açar mı? O tartışma defalarca vardır Fakat bugün hala elimizde safra kesesi kanserlerinin taştan dolayı oluştuğuna dair bir kanıt değil Fakat şöyle garip bir gözlem var; safra kesesi kanseri olan hastaların yüzde 90?ında safra kesesinde taş, birlikte görülebiliyor Fakat bir hastanın safra kesesinde taş olduğu için kansere yakalandığı konusunda emin bir data yok Safra kesesi kanseri nadir görülür Kötü tarafı, fazla bedensel belirti vermez ve bu nedenle atlanma riski oldukça yüksektir Tedavileri de basit değildir Birazcık kavgacı bir kanser türüdür Gebelik döneminde oluştuğunda da hasta ameliyat edilebilir mi? Gebelik döneminde, safra kesesindeki taş tesadüfen saptandıysa bu dönemde herhangi bir müdahalede bulunmamak gerekli Fakat bir komplikasyona niçin olduysa gebelikten egemen, hamilelik var iken de tedavi etmek lüzumlu Bu ameliyat, gebeliğin son döneminde deha olsa gerçekleştirilebilir Her safra kesesi taşı ameliyat edilir mi? Her safra kesesi taşı ameliyat edilmek zorunda değildir Gürültüsüz safra kesesi taşları, yani hiç şikayete neden olmayanlar eğer hastanın da tercihi oysa ve riski göze alabiliyorsa ameliyat edilmeyebilir İzlenebilir ve bir sorun çıktığında ameliyat edilebilir Safra kesesi taşı çocuklarda görülebiliyor mu? Evet, düşük oranda da olsa küçük çocuklarda dahi görülebilir Fakat bunların aşağıda sıklıkla anatomik bozukluk veya bir kan hastalığı vardır Onlar da, yetişkinler gibi ameliyat edilmelidir Safra kesesi taşı oluşumunda genetiğin etkisi var mıdır? Safra kesesi taşının oluşumunda genetiğin aracısız bir etkisi yoktur Ama hemen şimdi de söylediğim gibi safra kesesi taşı oluşumunda kan hastalıklarının da etkisi vardır Kan hastalıklarının pek çoğu da genetiktir Bu hastalıklar çoğunlukla bulgu göstermezler Hatta bir kısmına fazla eksik tanı konulabiliyor Dolayısıyla sessiz kan hastalıkları olan ailelerde safra kesesi taşı oluşma olasılığı da artıyor Günümüzde ameliyatlar daha çok laparoskopik yöntemlerle mi gerçekleştiriliyor? Evet, günümüzde altın standart, laparoskopi olarak kabul ediliyor Başka türlü bir ameliyat yapılması bugünkü bilgilerimiz içerisinde içten değildir Ara Sıra hastalar açık ameliyatın daha güvenli olup olmadığını soruyorlar Aksine, laparoskopik usul fazla daha güvenlidir Ameliyatın herhangi bir riski var mı? Ameliyat ameliyattır her zaman ciddiye edinmek gerekir Safra kesesi ameliyatlarının komplikasyonları çok nadir oluşur Kanama olabilir, esas safra yolları zedelenebilir, safra kaçakları oluşabilir Bunların çoğu kendi kendini toparlanır lakin bazen ikinci bir ameliyat da gerektirebilir Bu komplikasyonlar laparoskopinin öğrenme aşamasında daha çok görülüyordu ama günümüzde çok nadir oluyor