Sağlık Bakanlığı Kızılay'ı uyardı: DNA bilgilerini ele geçirebilirler

Son yıllarda israf, yolsuzluk ve Ensar Vakfı’na para aktarılması ile gündemden düşmeyen Kızılay’ın yeni bir skandalı daha ortaya çıktı.

Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu (TİTCK) müfettişleri, Kızılay’ın tesisi olmadığı halde plazmadan yerli ilaç üretme ihalesi verdiği şirketin yalnızca plazma değil Türkiye’den topladığı kanları da yurtdışına göndermesini eleştirdi. 

Sıhhat Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu müfettişleri 9-12 Aralık tarihleri ortasında Kızılay’ın Kuzey Marmara Bölge Kan Merkezi’nde kontrol yaptı. Kurum Lideri Hakkı Gürsöz imzasıyla Sıhhat Bakanlığı, SGK, Kızılay ile Maxicells İlaç Sanayii’ne gönderilen yazıya, BirGün ulaştı.



17 Şubat tarihli ve "ivedi" ibareli teftiş raporunda, Ethem Sancak'ın yeğeni Murat Sancak'ın şirketinin, kanları Almanya’ya göndermesinin DNA bilgileri açısından risk yarattığı vurgulandı.

Raporda, yurttaşların kanlarının bilgilendirme yapılmaksızın yurtdışına gönderilmesinin Kızılay'ın kan toplama faaliyetlerini sekteye uğratabileceği ihtarında da bulunuldu.

KIZILAY YAPABİLECEĞİ İŞİ VERDİ

Müfettişler, laboratuvar kapasitesinin kâfi olmasına karşın Kızılay'ın Sancak’ın yeğeninin şirketi ile imzaladığı mukavelenin de revize edilmesini istedi. 

Teftiş raporunda yer alan bilgilere nazaran, Yerli İnsan Kanı Plazmasından ilaç Üretim Projesi kapsamında Sıhhat Bakanlığı, Toplumsal Güvenlik Kurumu ve Kızılay protokol imzaladı. Protokolle kan toplama ve ilaç üretimine uygun plazma elde etme vazifesi Kızılay'a verildi.

Kızılay da bu iş için Ethem Sancak'ın yeğeni Murat Sancak'a ilişkin MAXICELLS A.Ş ile anlaştı. Üç yıl boyunca protokolün gereğini yerine getirmeyen, Türkiye'de de tesis kurmayan Sancaklar’ın MAXICELLS Şirketi de Almanya’daki Biotest AG Şirketi ile plazma ve kan göndermek üzere muahede imzaladı.

HEM PLAZMA HEM KAN 



Bu sırada yapılan teftiş sonrası hazırlanan raporda, “İşlemlerin Biostest Şirketi’nin Almanya Tesisi tarafından yürütüleceği bilinmektedir. Protokolde belirlenen kararlar gereği Kızılay tarafından ‘yerli bağışçıdan toplanacak plazmanın yanı sıra tam kan test tüplerinin’ de yurtdışı firmasına gönderileceği anlaşılmıştır” denildi.

DNA BİLGİLERİ ELDE EDİLEBİLİR

Müfettişler raporda, kanların yurtdışına gönderilmesine ait riskleri sıraladı. Müfettişler, “Kanların denetimsiz olarak Almanya’ya gönderilmesi sonrasında DNA sekanslarının tahlil edilmesi durumunda ‘toplumumuzun DNA bilgilerinin elde edilmesi’, bu bilgilerden istatistiki tahlil teknikleri ile ırk özellikleri, ırka has ilaçlar yahut ferdî tedaviye yönelik sonuç çıkarılması mümkündür” ikazında bulundu. Raporda, “kişisel tedaviye yönelik genom tahlili bahisli projeler bulunduğu” da belirtildi. 

KAN BANKACILIĞI TEHLİKEDE

Kızılay’ın kan bankacılığı faaliyetlerinin tehlikeye düşebileceğine dikkatin çekildiği raporda şunlar kaydedildi:

“Toplumumuza gerekli bilgilendirme yapılmaksızın kan numunelerinin kullanılması durumunda Kızılay’ın rutin kan bankacılığı faaliyetlerinin sekteye uğraması muhtemeldir. Tahlil istikametinden Kızılay’ın kapasitesinin kâfi olduğu, 'Kızılay'a ilişkin laboratuvarlarda plazma seri hür bırakma testleri yapılabiliyor iken kan test tüplerinin Kızılay’ın sorumluluğu dışına çıkmasına gerek bulunmadığı' müşahede edilmiştir.



Ayrıyeten bu süreçte rastgele bir olumsuzluk yaşanması, buna bağlı olarak Kızılay'ın Türk halkı nazarındaki imajının zedelenmesine yol açabileceği, ayrıyeten denetimsiz olarak genom tahlili yapılması durumunda ülkemizin gelecek kuşak ilaç stratejilerine olumsuz tesir oluşturabileceği kıymetlendirilmektedir.”

KONTRAT REVİZE EDİLMELİ

Raporun sonuç kısmında ise “Kızılay’dan plazma dışında istatistiki olarak manalı ölçüde kan numunesi çıkmamasının ve mukavelelerin bu doğrultuda revize edilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır” denildi. 

ALİ HAYDAR HAKVERDİ DÜZENLEME TALEP ETTİ

Ensar Vakfı’nın Kızılay aracılığıyla 'vergiden kaçınmak' için TİPKEN Vakfı’na aktardığı paraların ortaya çıkmasının yankıları sürüyor. CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi mevzuya ait Meclis'e Kanun Teklifi sundu. Hakverdi, Vergi Yol Kanunu'nda vergi kaçırma kabahati olarak bilinen 213 Sayılı 359. Maddesi'nde 5253 Sayılı Dernekler Kanunu'nun 11. Maddesi'nde düzenleme yapılması gerektiğini belirtti.



Hakverdi kanun teklifinin “Kamuya faydalı dernek yahut vergi muafiyeti tanınan vakıflar üzerinden bağış ismi altında diğer kişi ve kuruluşlara para transferi yapılması ve bu bağışın vergi matrahından düşülmesi sureti ile vergi ziyanına neden olanlar iki yıldan beş yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılır.

Derneklere yapılan bağışlar dernek tüzüğü dışındaki maksatlarda kullanılamaz, direkt yahut dolaylı olarak öbür kişi yahut kurumlara aktarılamaz” halinde düzenlenmesini talep etti.

İsmail Arı/Birgün