Sahi Herkes Neden Faiz Artırıyor? Yılbaşından Bu Yana Dünyada Faiz Artıran Ülkeler

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TCMB 2021 Eylülü toplantısı ile birlikte 2021 yılının son 4 toplantısında 500 baz puan indirime gitmişti. 2022 yılının birinci iki toplantısında faizleri sabit tutma kararı aldığını açıkladı. Bugün de yapılacak Mart ayı toplantısı bekleniyor.


Faiz indirimlerini göstergelerdeki bozulma izledi



Çünkü dünya Fed Faiz Kararını bekliyordu. Enflasyonun yükseliş seyrini birinci etapta önemsemese de Fed faiz artırım sinyallerini vermeye başlamıştı. Esasen bilançoyu küçültmesi saçtığı bol parayı geriye toplaması da gerekiyordu.

Tüm dünyada enflasyon Rusya-Ukrayna savaşı ile de tırmanışa geçince merkez bankaları artarda faiz artırımlarına başladı.

Ve Fed ayağını frenden çekti!



Dün akşam Powell'ın açıklaması ile birlikte dünya ABD Merkez Bankası Fed'in 2018 sonrasında birinci kez faiz artırdığına şahit ouyortdu. Dünya iktisadının amiral gemisi olan Fed o denli birden vitresi 1'den 3'e taklamıyordu lakin artık gaza basıp yol çıkmıştı.

Peki yılbaşından bu yana dünyadaki başka Merkez Bankaları Fed için nasıl hazırlanıyordu?

Dominik Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 100 baz, şubatta 50 baz puan artırdı



Dominik Cumhuriyeti Merkez Bankası(BCRD)'ndan yapılan açıklamaya nazaran, refinansman faiz oranı yüzde 4,50'den yüzde 5,00'e çıkarıldı.

Polonya Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 50, şubatta 50, martta da 75 baz puan artırdı



Polonya Merkez Bankası(NBP), gösterge faiz oranı yüzde 2,75'ten yüzde 3,50'ye çıkarıldı. NBP, bu kararla birlikte son 6 toplantısında toplam 310 baz puan faiz artışı gerçekleştirmiş oldu.

Polonya'da yıllık enflasyon en son yüzde 9,2 düzeyine kadar yükseldi.

Uruguay Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 75 baz puan artırdı



Uruguay Merkez Bankası(BCU), 2021 yılı Temmuz ayında başladığı faiz artırımı serisine yılın birinci toplantısında da devam etti. BCU'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 5,75'ten yüzde 6,50'ye çıkarıldı.

Arjantin Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 200 baz puan artırdı



Arjantin Merkez Bankası(BCRA), 14 ay ortanın akabinde gösterge faiz oranında birinci hareketini yaptı gösterge niteliğindeki likidite bonosu (LELIQ) faiz oranı yüzde 38,00'den yüzde 48,00'e çıkarıldı.

BCRA, en son 2020 yılı Kasım ayında faizi yüzde 36,00'dan yüzde 38,00'e çıkarmıştı.

Arjantin'de enflasyon yıllık yüzde 51,2 düzeyinde bulunuyor.

Peru Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 50, şubatta 50 ve martta da 50 baz puan artırdı



Peru Merkez Bankası(BCRP), 2021 yılı Ağustos ayında başladığı faiz artırımı sürecine devam ediyor. BCRP'den yapılan açıklamaya nazaran, faiz oranı yüzde 3,50'den yüzde 4,00'e çıkarıldı. 

Banka böylelikle son 8 toplantısında faizi toplam 375 baz puan artırmış oldu.

Peru'da enflasyon yüzde 6,15 düzeyinde bulunuyor.

Romanya Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 25, şubatta 50 baz puan artırdı



Romanya Merkez Bankası(NBR)'den yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 2,00'den yüzde 2,50'ye çıkarıldı. 

Romanya'da en son enflasyon yıllık yüzde 8,2 olarak açıklandı.

Güney Kore Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 25 baz puan artırdı



Güney Kore Merkez Bankası(BOK)'ndan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 1,00'den yüzde 1,25'e çıktı. 

Banka 2021 yılı Ağustos toplantısında faizi 25 baz puan artırdıktan sonra, Ekim toplantısını pas geçmiş, Kasım toplantısında bir defa daha tıpkı düzeyde artışa gitmişti.

Sri Lanka Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 50, martta 100 baz puan artırdı



Sri Lanka Merkez Bankası(CBSL), dış şoklar ve yurt içi ekonomik aktivitede devam eden problemleri göz önüne alarak para siyasetini daha da sıkılaştırdı. 

CBSL'den yapılan açıklamaya nazaran, gösterge niteliğindeki mevduat faiz oranı yüzde 5,50'den 6,50'ye çıkarıldı.

Paraguay Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 25, şubatta 25 baz puan artırdı



Paraguay Merkez Bankası(BCP)'ndan yapılan açıklamaya nazaran, faiz oranı yüzde 5,50'den yüzde 5,75'e yükseltildi. 

En son enflasyon yıllık yüzde 6,5 olarak açıklandı.

Kazakistan Merkez Bankası, faiz oranını ocakta 50, şubatta 325 baz puan artırdı



Kazakistan Merkez Bankası(NBKZ), sürpriz bir kararla faiz oranını 325 baz puan yükseltti. NBKZ'den yapılan açıklamaya nazaran, siyaset faizini yüzde 10,25'ten yüzde 13,50'e çıkarıldı. 

Kazakistan'da enflasyon en son yüzde 8,5 olarak açıklanmıştı.

Macaristan Merkez Bankası, gösterge faiz oranını ocakta 50, şubatta 50 baz puan artırdı



Macaristan Merkez Bankası(MNB)'nin toplantısının akabinde yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 2,90'dan yüzde 3,40'a yükseltildi. Tüketici fiyatları en son yıllık yüzde 7,9'a kadar yükseldi.

Şili Merkez Bankası, faiz oranını 150 baz puan artırdı



Şili Merkez Bankası(BCC) tarafından yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 4,00'ten yüzde 5,50'ye çıkarıldı. BCC, evvelki iki toplantısında 125'en baz puan artırıma gitmişti.

Güney Afrika Merkez Bankası, faiz oranını 25 baz puan artırdı



Güney Afrika Merkez Bankası(SARB)'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 3,75'ten yüzde 4,00'e çıktı. SARB evvelki toplantısında da faizi 25 baz puan üst çıkarmıştı.

Azerbaycan Merkez Bankası, faiz oranını 25 baz puan artırdı



Azerbaycan Merkez Bankası(CBAR)'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge niteliğindeki referans faiz oranı yüzde 7,25'den yüzde 7,50'e çıkarıldı.

Kırgızistan Merkez Bankası, faiz oranını şubatta 50, martta 150 baz puan artırdı



Kırgızistan Merkez Bankası(NBKR)'den yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 8,50'den yüzde 10,00'a çıkarıldı. Kırgızistan'da enflasyon yüzde 11,2 düzeyine kadar yükseldi

Brezilya Merkez Bankası, faiz artırımını sürdürüyor



Brezilya Merkez Bankası(COPOM), üst üste 9'uncu toplantısında da faiz oranında beklentiler doğrultusunda artışa gitti.

COPOM'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge pozisyonundaki Selic faiz oranı 100 baz puan artırılarak yüzde 10,75'ten yüzde 11,75'e çıkarıldı. Böylelikle COPOM, son 9 toplantısında faizi toplam 975 baz puan artırmış oldu.

COPOM'un enflasyon gayesi +-1,5 puan ile yüzde 4,25 düzeyinde bulunuyor. Enflasyon en son yıllık yüzde 10,54 düzeyinde geldi.

BoE, beklendiği üzere faizi şubatta 25 baz puan artırdı



İngiltere Merkez Bankası(BoE), gösterge faiz oranını beklentiler doğrultusunda yükseltti. BoE Komite toplantısının akabinde yapılan açıklamaya nazaran, faiz oranı yüzde 0,25'ten yüzde 0,50'ye çıkarıldı.

BoE bir evvelki toplantısında faiz oranını 15 baz puan artırmıştı.

BoE'nin enflasyon amacı yüzde 2,0 düzeyinde bulunuyor. İngiltere'de enflasyon en son yüzde 5,4, çekirdek enflasyon yüzde 4,2 olarak açıklanmıştı.

İzlanda Merkez Bankası, faiz oranını 75 baz puan artırdı



İzlanda Merkez Bankası(SI)'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 2,00'den yüzde 2,75'e çıktı.

Meksika Merkez Bankası, faiz oranını 50 baz puan artırdı



Meksika Merkez Bankası(Banxico), faiz artırım sürecine analistlerin beklentisi doğrultusunda devam etti. Banxico'dan yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 5,50'den yüzde 6,00'a çıkarıldı. Böylelikle banka üst üste altıncı faiz artırımını gerçekleştirdi.

Rusya Merkez Bankası, faiz oranını şubat ayında evvel 100 baz puan, sonra da 1050 baz puan artırım yaptı



Rusya Merkez Bankası, faiz oranını 100 baz puan artırdı

Rusya Merkez Bankası(CBR), 2021'in birinci aylarında başladığı faiz artırım sürecine 2022 yılının birinci toplantısında da devam etti ve faiz oranında piyasa beklentileri doğrultusunda artışa gitti.

Rusya Merkez Bankası, 24 şubatta Ukrayna'ya savaş açmasının sonrasında 1050 baz puan faiz artışıyla siyaset faizini yüzde 9,5 düzeyinden yüzde 20 düzeyine çıkararak piyasalarda fitili ateşledi.

Ruanda Merkez Bankası, faiz oranını 50 baz puan, Uruguay Merkez Bankası, faiz oranını 75 baz puan ve Namibya Merkez Bankası da faiz oranını 25 baz puan artırdı



Yeni Zelanda Merkez Bankası, faiz oranını 25 baz puan artırdı



Yeni Zelanda Merkez Bankası(RBNZ)!den yapılan açıklamaya nazaran, faiz oranı yüzde 0,75'ten yüzde 1,0'e yükseltti. Ülkede enflasyon en son yıllık yüzde 5,9 olarak açıklandı.

Belarus Merkez Bankası, faiz oranını 275 baz puan artırdı



Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş nedeniyle üst üste gelen yaptırım kararlarının ardından Belarus Merkez Bankası(NBRB) faiz artırımına gitti. NBRB'den yapılan açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 9,25'den yüzde 12,00 ye çıkarıldı.

Kanada Merkez Bankası, faiz oranını 25 baz puan artırdı



Kanada Merkez Bankası (BoC) Para Siyaseti Konseyi toplantısının akabinde yaptığı açıklamaya nazaran, gösterge faiz oranı yüzde 0,25'ten yüzde 0,50'ye yükseltildi. BoC en son 2018 yılı Ekim ayında faiz oranında artışa gitmişti.

BoC'un enflasyon gayesi yüzde 1-3 aralığında bulunuyor. Tüketici fiyatları en son yıllık yüzde 5,1'e kadar yükseldi.

Ermenistan Merkez Bankası, faiz oranını 125 baz puan artırırken, Moldova Merkez Bankası 200 baz puan ve Kosta Rika Merkez Bankası da faiz oranını 75 baz puan artırdı



Kuveyt Merkez Bankası ve Bahreyn Merkez Bankası da 25 baz puan faiz artırımı yaptı



Suudi Arabistan Merkez Bankası, faiz oranını 25 baz puan artırırken, BAE Merkez Bankası ve Katar Merkez Bankası da faizlerini tıpkı oranda artırdı



Özbekistan Merkez Bankası, faiz oranını 300 baz puan artırdı



Sahi herkes neden faiz artışı yapıyordu?

Parasının kıymetini koruyup genişlemekte olan ekonomilerdeki enflasyonist baskıyı engellemek için miydi? 

Faiz artışı neydi? Emekti.