teknolojiuzmani
FD Üye
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden’un ilan bilgileriyle hazırlanan “sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü” 2022 Eylül ayı raporu yayınlandı. Rapora nazaran geçen yılın Ağustos ayına nazaran Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan m2 cari fiyatı yüzde 198,7 artarak 13.091 TL oldu. Satılık konut ilan m2 cari fiyatları birebir periyotta İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 arttı. Ortalama satılık konut m2 fiyatları İstanbul'da 19.802 TL, Ankara'da 8.848 TL ve İzmir'de 14.583 TL oldu.
Ülke genelinde ve üç büyük vilayette konut fiyatları artmış olmasına karşın İstanbul'daki konut fiyatlarının yıllık artış oranı uzun bir ortadan sonra düştü ve son 5 yılın en yüksek düşüşü olarak dikkat çekti.
Enflasyondan arındırılmış (reel) satış fiyatları hem ülke genelinde hem de üç büyük vilayette yükseldi. Ucuz ve lüks konut fiyatlarının tahliline nazaran yıllık ortalama satılık konut fiyat artış oranı ucuz konutlarda yüzde 186,3, lüks konutlarda ise yüzde 153,5 oldu. Böylelikle, ortalama satılık konut m2 fiyatı lüks konutlarda 34.205 TL’ye, ucuz konutlarda ise 6.601 TL’ye yükseldi.
Satış fiyatlarındaki artış suratı düşüyor
Satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı yükselmeye devam etse de ivme kaybetti. Temmuz ayında evvelki aya kıyasla 8,6 puan yükselen fiyat artış oranı Ağustos ayında 1,9 puan arttı. Bu yükselişle ülke genelindeki ortalama satılık konut fiyatlarının yıllık artış oranı yüzde 198,7 oldu. Geçen yılın tıpkı ayında 4.382 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan m2 fiyatı 13.091 TL'ye yükseldi.
Şekil 1: Türkiye ve üç büyük vilayette satılık konut ilan fiyatlarının yıllık değişimi ()
Satılık konut fiyatlarındaki en yüksek artış Mersin’de, en düşük artış ise Erzurum’da
Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranı Ankara’da ve İzmir’de yükselirken İstanbul’da düştü. Satılık konut fiyatlarının artış suratı geçen aya nazaran Ankara'da 9,7, İzmir'de 7,7 puan artarken, İstanbul’da ise 2,1 puan azaldı. Böylelikle, satılık konut cari fiyatındaki yıllık artış oranı İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 oldu. Satılık konut ilan m2 ortalama fiyatları İstanbul'da 19.802 TL’ye, Ankara'da 8.848 TL’ye ve İzmir'de 14.583 TL’ye yükseldi.Satılık konut m2 fiyatlarında en süratli artışın görüldüğü vilayetler: Mersin (yüzde 252,4), İstanbul (yüzde 238,8), Antalya (yüzde 223,2), Kocaeli (yüzde 220) ve Trabzon (yüzde 196,3) olurken; en düşük artışların görüldüğü vilayetler ise Eskişehir (yüzde 154,8), Manisa (yüzde 151,8), Muğla (yüzde 151), Denizli (yüzde 150) ve Erzurum (yüzde 146,4) oldu.
Konut fiyatlarındaki artış geçen aya nazaran bir ölçü ivme kaybetti, geçen yıla nazaran artış oranı ise yüzde 65,8
Reel konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı Temmuz’daki yükselişin akabinde bir ölçü ivme kaybetti. Gerçek fiyatlardaki yıllık artış oranı geçen aya kıyasla 0,5 puan artarak yüzde 65,8 oldu. Öte yandan 2020 Mayıs’tan itibaren daima artan ülke genelindeki gerçek konut fiyat endeksi 2022 Ağustos ayında 171,2’ye ulaştı. Endeksin bu düzeyi satılık konut gerçek fiyatlarının 2017 Eylül devrindeki pahasını yüzde 71,2 aştığını gösterdi.
Şekil 2: Türkiye genelinde satılık konut gerçek fiyatlarının yıllık değişimi ()
Şekil 3: Türkiye genelinde gerçek konut fiyat endeksi (2017 Eylül=100)
Satış fiyatlarındaki artış oranı İstanbul’da geçen aya nazaran düşüş yaşadı
Reel satış fiyatı yıllık artış oranı Ankara’da ve İzmir’de artarken İstanbul’da azaldı. Gerçek satış fiyatı artış oranı Temmuz ayına kıyasla Ankara’da 4,8 puan, İzmir’de 3,8 puan yükselirken, İstanbul’da ise 1,8 puan düştü. Satılık konut gerçek fiyatlarındaki yıllık artış oranı İstanbul'da yüzde 88, Ankara'da yüzde 68,3 ve İzmir'de yüzde 55,6 oldu.
Şekil 4: Üç büyük vilayette satılık konut gerçek fiyatlarının yıllık değişimi ()
Konut arzında yükseliş yaşandı
Satılık konut ilan sayısı hem ülke genelinde hem de üç büyük vilayette arttı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 9,7 (689.859’dan 756.805’e), İstanbul'da yüzde 9,2 (188.927’den 206.328’e), Ankara'da yüzde 10,2 (66.605’ten 72.816’ya), İzmir'de ise yüzde 14,2 (41.859’dan 47.810’a) yükseldi.
Şekil 6: Türkiye ve üç büyük vilayette satılık ilan sayısı (adet)
Satılık konut talebi Haziran ve Temmuz aylarındaki düşüşlerin akabinde Ağustos’ta tekrar yükselişe geçti
Konut talebi Haziran ve Temmuz aylarındaki düşüşün akabinde Ağustos’ta bir ölçü yükseldi. Konut talebi endeksi geçen aya kıyasla yüzde 2,3 artarak 131,5 oldu. Bununla birlikte konut talebi geçen yılın Ağustos ayına kıyasla yüzde 1 düşüş gösterdi. Fakat talep göstergesinin Mayıs’tan itibaren aşağıya yönelmesinin dikkat alımlı olduğu da belirtildi. Şöyle ki, talep göstergesi Haziran'da yüzde 22,7, Temmuz'da ise yüzde 21,4 azalmıştı. Lakin talep göstergesi Ağustos'ta bir ölçü yükselse de konut talebi Mayıs ayındaki düzeyine kıyasla yüzde 37,9 düşük olarak belirlendi.
Şekil 7: Talep göstergesi (2020 Şubat=100)
Lüks konut fiyatlarının artış oranı düşüyor, ucuz konut fiyatlarının artış oranı ise yükseliyor
Lüks konut fiyatları geçen yılın birebir ayına kıyasla Haziran'da yüzde 157,2 artarken; artış oranı Temmuz'da yüzde 155,6’ya Ağustos’ta da yüzde 153,5’e geriledi. Öte yandan, ucuz konutlarda yıllık fiyat artışı geçen yılın tıpkı ayına kıyasla Haziran'da yüzde 163,1, Temmuz'da yüzde 178,6 ve Ağustos’ta yüzde 186,3 oldu. Böylelikle, ortalama satılık konut m2 fiyatı lüks konutlarda 34.205 TL’ye, ucuz konutlarda ise 6.601 TL’ye yükseldi.
Şekil 12: Ucuz ve lüks konutların cari fiyatlarının yıllık değişimi ()
Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı