Saltanat Nedir Saltanatın Kaldırılması

saltanat nedir, saltanatın anlamı nedir


SALTANAT : Osmanlı Devletinde babadan oğula geçen tahtın adıdır yepyeni Türk Devletinin siyasal yapısını sağlamlaştıracak birincil adım, saltanatın kaldırılması olacaktı yalnız bu ilk adımın atılması basit değildi Türk ulusu tarih her tarafında başında 1 hükümdarın bulunmasına alışmıştı Eski Orta Asya Türklerindeki hakanlar, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde Padişah bi şekilde yaşamışlardı Eski Türk anlayışına göre, egemenlik tanrısal kavramdı Bu kutsallığı gök tanrısı, 1 aileye vermişti Ailenin üyelerinden başkası, ulusu yönetme hakkına sahip değildi Türkler, İslamlığı kabul ettikten sonraları bu tanrısal egemenlik kavramı, yepyeni dinsel kurallarla da desteklendi Peygamberlerin vekili olan halifeler, Türk hakanlarına, ulusu yönetmek hakkını dinsel kurallara dayanarak verdiler bu vesile ile, eski Türk bağımsızlık anlayışı, İslam ilkeleriyle bağdaşınca saltanatın önemi de arttı Osmanlılar ayrıca Bizans imparatorlarının şartsız hükümdarlık etme anlayışını benimsediler, keza de XVI yydan sonraları kendilerine Halife şanı da vererek, son faz güçlendiler Yüzlerce sene süren bu yönetim biçimi öylesine kökleşmişti ancak padişahsız 1 Türk devletinin var olabileceğini, ancak halk yok, 1 epey aydın zeka düşünemiyordu böylece Atatürk, egemenliği, padişahtan alıp,gerçeklik sahibi olan ulusa verme işini, o kadar itinalı ve sağduyulu şekilde gerçekleştirmiştir Mustafa Kemal, Anadoluya çıktığı günden itibaren milli egemenliğe dayalı bağımsız 1 devlet kurmayı hedefliyordu ama bu hedefi gerçekleştirebilmek için ilk kez ulusal güçleri birleştirme, politik birlik ve beraberliği karşılamak ve savaşın kazanılmasına öncelik atamak gerekiyordu Mustafa Kemal 1 yanlamasına ulusal güçleri birleştirmeye ve Kurtuluş Savaşının idare mekanizmasını kurmaya çalışırken, 1 yanlamasına da milli bağımsızlık anlayışını çevresindekilere benimsetmeye çaba etti Genelge ve kongrelerle milli bağımsızlık anlayışını çevresinde yaydı TBMMyi açmakla da milli bağımsızlık ilkesini yürürlüğe koydu TBMMnin kurulmasından itibaren ulusal bağımsızlık ilkesi uygulanıyordu Saltanatın varlığını sürdürmesi bu ilkeye zıt düşmesine karşın, kamuoyunun hazır olmamasından dolayı saltanata dokunulmamıştı Mudanya Mütareke Antlaşmasından sonraları sulh konferansı hazırlıkları başladığında İstanbul Hükümeti ve padişah, Kurtuluş Savaşı süresince Kuvai Milliye Hareketini bölmeye çalışmış ve padişahlık makamının sürdürülmesi uğruna İtilaf Devletleriyle işbirliği sürdürülmüştü İtilaf Devletleri Lozan Konferansında Osmanlı Devletinin vekil gönderilmesini istemiştir bu vesile ile Türk tarafında ikililik yaratarak bölücülük yapacaklar ve güçsüz düşeceklerdi Halbuki Kurtuluşa Osmanlı Devletinin 1 yardımı olmadığı gibi, bu hareketi engellemeye çalışmışlardı TBMM bu duruma sert tepki gösterdi 23 Nisan 1920de kurulan yepyeni Türk devleti egemenliğin ulusa aitliğini belirtirlerken, 1 yanlamasına da padişaha bağlantılı olduklarını söylüyorlardı Atatürk zafere peyderpey koştukça bu sorunun çözülmesi azıcık daha kolaylaştı Düşmanlarla işbirliği yapan 1 hükümdarın, zaferi kazanan yepyeni Türk Devletine baş olması bundan daha sonra kabul değildi yalnız ya farklı 1 Osmanlı prensi veya Atatürkün kendisi padişah olmalı idi tüm 2 çözüm yolunun da ulusal egemenlik ilkesi aleyhinde tutarlı yolu yoktu Lozan Konferansı arifesinde, İstanbuldaki padişah hükümetinin sulh görüşmelerine çağırılması, Atatürke fırsat verdi her aydınların düşüncesi adaletli 1 sulh yapılması üstünde düğümlendiği sırada saltanat sorunu algılama yoldan çözümlenecekti milli egemenliği tüm bi şekilde gerçekleştirebilmesi ve demokratik 1 düzenin kurulabilmesi için saltanatın kaldırılması gerekiyordu

SALTANATI KALDIRMANIN NEDENLERİ

1) Saltanat sisteminin milli hakimiyet anlayışına zıt düşmesi

2) Osmanlı Devletinin TBMM Hükümeti yanında Lozan görüşmelerine çağrı edilmesi ve durumun Türk Milletinin çıkarına zıt düşmesi

3) İstanbul Hükümeti ve padişahının, Kurtuluş Savaşı esnasında ulusal direnişe karşısında olması

4) Bir ülkede 2 hükümetin bulunmasının ulusal menfaatlerle bağdaşmaması

5) TBMM Hükümetinin padişahın da yanına bulunduğu İtilaf Devletlerine aleyhinde muhakkak başarı kazanılması

27 Ekim 1922de İtilaf Devletleri TBMM Hükümeti yanına İstanbul hükümetini de Lozan görüşmelerine çağrı ettiler İtilaf Devletlerinin amacı; görüşmeler esnasında 2 hükümeti birbiri ile düşürerek Türk Milleti aleyhine kararlar kabul ettirmektir Bu koşul saltanatın kaldırılmasını hızlandırmıştır Bu gelişmeler ve nedenlerden nedeniyle Mustafa Kemal Paşa, padişahlıkla halifeliği birbirinden ayırıp politik İktidarı temsil eden saltanatın kaldırılması, halifeliğin ise sürek etmesi şeklinde 1 çözüm yolu buldu Komisyonda görüşmelerinin çıkmaza girdiğini görebilen Mustafa Kemal Paşa, 1 sıranın üzerine çıkarak şunları söylemiştir Beyler, egemenliği, katiyen kimse, asla kimseye bilim gereğidir, diye görüşmeyle tartışmayla vermez egemenlik güçle, kudretle ve cebren alınır Osman oğulları zorla Türk milletinin egemenliğine el koymuşlardır Bu yolsuzluklarını altı 100 yıldan beri sürdürmüşlerdir Derhal de Türk Milleti, bunlara yeter diyerek ve bunlara karşı ayaklanarak egemenliğini kendi eline almış bulunuyor Bu 1 oldu bittidir dedi

SALTANATI KALDIRMANIN SONUÇLARI

1) Milli Egemenliğin gerçekleşmesi yolunda kritik 1 adım atıldı Saltanatın kaldırılmasıyla TBMM Hükümeti Türkiyede yönetimi tek başına ele almıştır

2) Devletin Laikliği konusunda ilk derece gerçekleştirildi Bu gelişme birlikte din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır

3) TBMMnin açılışından sonraları ikinci büyük İnkılap hareketi gerçekleştirilmiştir

4) Altı 100 yıllık Osmanlı Saltanatı sona erdi bu vesile ile Türkiyedeki 2 başlılığın ve 2 hükümetin bulunması sona erdi

5) Milli egemenliğin bütün bi şekilde sağlanması için kritik 1 adım atıldı

6) Son Osmanlı padişahı VI Mehmet Vahdettin, 17 Kasım 1922de İngiltereye sığınarak ülkeyi terk etti

7) TBMM halifeliğinin İngiltere kadar kullanılmasının engellenmesi nedeniyle, Osmanlı hanedanından Abdülmecid Efendiyi halife seçtiğini bildiri etti

TBMMde tartışmalar daha da artarak Meclisin çalışmaları negatif yönde etkilendi Bununda etkisiyle, TBMMnin seçimlere gitmesi hızlandı

9) Türkiyede devlet başkanlığı sorunu ortaya çıktı Bu mesele Cumhuriyetin ilanını hızlandırmış ve devlet başkanlığı sorunu Cumhuriyetin ilanı birlikte çözümlenmişti

SALTANATI KALDIRMANIN ÖNEMİ

1) Birinci TBMMnin ilk ve tek inkılabıdır

2) Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda üretilmiş esas inkılaptır

3) Cumhuriyete geçiş süresi hızlanmış demokratik 1 düzenin kurulmasının önündeki en kritik önem kaldırılmıştır

4) Halifelik ulusal egemenliğe benzer sembolik 1 kurum halin getirilmiştir

Saltanatın 16 Mart 1920 tarihinden itibaren değil sayılması yerine bunu 23 Nisan 1920ye götürmek daha yerinde olurdu Çünkü milli hakimiyet ilkesinin uygulanmaya başlamasından itibaren, kişisel hakimiyet son ermiştir 16 Mart 1920 tarihinde saltanatın kalkmış sayılması TBMM birlikte kurulan düzenin hiç geçici olmadığını anlatmış bulunuyordu

TBMM daha yepyeni halifeyi seçmeden 17 Kasım gecesi Vahdettin, İngiliz donanmasına sığınarak vatan dışına kaçtı Nedeni; Kendisinin İngiltereye sığınırken halife sıfatını kullanmış olmasındandır Bunun üzerine TBMM, 18 Kasımda verdiği 1 kararla Vahdettinin halife olmadığını belirtti 20 Kasım tarihli kararı birlikte de Osmanlı ailesinden Abdülmecidi halife seçti Vahdettin bu hadiseler sonucunda Malta adsına oradan da Hicaz adsına gitti Daha sonraları 65 yaşında iken 1926da SanRemada öldü *