iltasyazilim
FD Üye
Samsun Tarihi Yerleri,
Samsunun Tarihi Yerleri hakkında veri
Samsunun Tarihi Yerler
İkiztepe Ören Yeri
Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde iki büyük, iki küçük tepeden oluşur İkiztepe HintAvrupa kökenli Anadolulu bir halkın yaşadığı İÖ 3200 lerde başlayan ve 2100 lere değin aralıksız 1100 takvim vakit dilimi içinde sürekli yaşanmış bir Ilk Tunç Çağı yerleşmesi Kafkasya'dan Balkanlara değin geniş bir alanda kültürel ve ticari ilişkiler kuran, arsenikli bakırdan silahlar ve dokuma kumaşlar üreten İkiztepeliler, 4 bin 500 yıl önce kafatası ameliyatı yapacak kadar da gelişkin tıp bilgisine sahiplerdi
Bafra ilçesinin 7 km kuzeybatısında bulunmaktadır Yüzey araştırmalarında Eski Tunç Çağı ile Erken Hitit dönemi yerleşimleri olduğu anlaşılmıştır İkiztepe'yi oluşturan yükseltiler dört gruba ayrılmıştır İkiztepe'nin birincil katı MÖ 2 bin başlarında yoğun yerleşmeye sahne olmuştur İkinci katta, Tunç Çağı yapı kalıntıları ve erken Hitit dönemine tarihlenen çok sayıda gömüt bulunmuştur Tunç yüzük, bilezik, zıpkın, mızrak ucu, metal gereçler, kemik iğne ve bizler ölü armağanı olarak bırakılmıştır Bu armağanlar, çark yapımı seramikler, kırmızı renkli kadehler, gaga ağızlı testiler ve küplerden oluşmaktadır İkiztepe II'nin Tunç Çağı seramik buluntuları, deniz kabuğu ve bitki katkılı kaplar ilgi çekicidir
Tekkeköy Mağaraları
Samsun'un 14 km kadar doğusunda Tekkeköy İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır Fındıcak ve Çınarlı derelerinin suladığı vadi her tarafında yükselen kaya kitlelerinde büyüklü küçüklü oyuk ve mağaralar vardır 1941 yılında Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyelerinden Prof Dr Tahsin ÖZGÜÇ başkanlığında bir heyet kadar yapılan kazı ve çalışmalar sırasında, burada fazla sayıda prehistorik mağara, barınak ve düz yerleşme yeri keşfedilmiş, Paleolitik Çağa kadar uzanan buluntular elde edilmiştir Bu mağaralarda yaşayan Paleolitik Çağ insanı madeni tanımamış, tüm aletlerini taş, ağaç ve kemikten yapmıştır Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamışlar, taşı oymak suretiyle yaptıkları el baltaları, mızrak uçları, kesiciler, kazıyıcılar gibi dağıtılmış aletleri kullanmışlardır Tekkeköy'de yapılan kazı ve araştırmalarda genelde kabir hediyesi olarak kullanılmış olan çanakçömlek, küpe, bilezik, bıçakkama, okucu, toplu iğne vb eserler bulunmuştur Bu eserler biçimleri ve teknik özellikleri ile Orta Anadolu seviyesinde olup, kemik aletler de Orta ve Batı Anadolu'daki benzerlerine kıyasla daha ileri bir işçiliğe sahiptir Çınarcık ve Fındıcak vadilerinin birleştiği yerde ve her iki vadiye başat durumda bulunan kaya kitlesi Delinmiş Kayaadıyla bilinmektedir Bu kaya kitlesinden meydana çıkan basamaklar, teknik ve biçim yönünden incelenmiş ve Delinmiş Kaya'nın bir Frig Kalesi olduğu anlaşılmıştır Tekkeköy buluntuları Samsun Kazıbilim Müzesi'nde sergilenmektedir
Bafra Asarkale ve Kaya Mezarları
Bafra İlçesi'nin 30 km güneybatısında, Kızılırmak Vadisi içerisinde ve Altınkaya Barajı yakınındadır Asarkale, Hellenistik Devir'a ait olup savunma (korunma) nedeniyle yapılmıştır Anakayaya oyularak yapılmış 3 adet mezarın da aynı döneme ait olduğu sanılmaktadır
Dündartepe (Öksürüktepe) Ören Yeri
Samsun Merkez ilçenin 3 km güneydoğusunda bulunan 15 m yüksekliğindeki Höyükte, Kalkolitik, Eski Tunç ve Hitit çağlarına ilişkin üç kültür katı vardır Höyüğün tepesindeki en son yerleşme Eski Tunç Çağı'na aittir Höyüğün eteklerinde Hitit yerleşmesine rastlanmıştır 1 kültür katında Kalkolitik döneme tarihlenen yapı kalıntıları, el işi seramik parçaları, pişmiş toprak ağırlıklar, çakmaktaşı bıçak vs bulunmuştur Höyüğün tepesinde ve eteklerindeki 2 kültür katı Eski Tunç Çağı'na tarihlenmektedir Yangınla sona eren bu katta dörtgen planlı konut ve ocak, koyu gri renkli, içi kırmızı yada kahverengi kaplar, kemik eşyalar, pişmiş toprak ağırşaklar bulunmuştur Höyüğün tepesi dıştan eteklerinde Hitit dönemine tarihlenen 3 kültür katında üç yapı katı saptanmıştır Birinci yapı katında taş temelli kerpiçten evler (MÖ 15001200), ikinci yapı katında taş temel kalıntıları (MÖ1500), üçüncü yapı katında çoğu badana astarlı, çarkta yapılmış ve iyi fırınlanmış seramik buluntuları, pişmiş toprak mühürler, hayvan heykelcikleri, kemik iğneler (MÖ1500'den önce) ele geçirilmiştir
Tekkeköy Ören Yeri
Dündartepe'nin 14 km güneydoğusunda Tekkeköy ilçesi sınırları içinde yer almaktadır 1940'da yapılan kazıbilimsel kazı çalışmaları sonucunda Hitit ve Eski Tunç Çağı dönemlerine ait buluntular ele geçmiştir Buluntular aralarında çark yapımı, devetüyü, kırmızı renkli seramikler çoğunluktadır Eski Tunç Çağı katında ise fazla sayıda gömüt, el yapımı seramik buluntular, siyah zemin üstüne beyaz boyayla üretilmiş geometrik desenlerle süslü, dişli, yivli, çizgi bezekli kaplar, kabartma insan yüzlü vazolar (antropomorf) gün ışığına çıkarılmıştır
Kaledoruğu Höyüğü
Kavak ilçesinde bulunan höyükte, Eski Tunç Çağı buluntuları 19401942 yıllarında yapılan kazılar sonucu günı şığına çıkarılmıştır Gömütle ölülerin düzeltilmiş toprak üzerine hoker (cenin) pozisyonunda yatırıldığı dikkati çekmektedir Ölü armağanları arasında el yapımı siyah, kırmızı, kahverengi, yivli (kazıma astarlı) kaplar, yassı balta, hançer, kemik biz ve ağırşaklar bulunmuştur
Lerdüge Tümülüsleri
Havza ilçesinin 21 km doğusunda Lerdüge döneminde beş tümülüs saptanmıştır 1946 yılında başlatılan çalışmalarda meydana çıkan buluntular Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndedir 4 no'lu tümülüsün buluntularından ve mimari tekniğinden MÖ 1MS 2 asır arasında kullanıldığı anlaşılmaktadır Demir kenetlerle bağlanmış taş kapaktan oluşan girişten, tonoz örtülü dromosa (geçit) ve ufak bir kapıdan gömüt odasına girilmektedir Kesme taştan tonoz örtülü gömüt odasının duvarları insan ve hayvan betimleri ile süslenmiştir Betimler, nebati ve geometrik motiflerle çevrilidir Altın süs gereçleri, tunç kandiller, çeşitli büyüklükte şişeler, tümülüste bulunan eşyalardır
Çal Köyü Tümülüsü
Vezirköprü'nün güneybatısında Çal köyündedir
Yukarı Çal Köyü Tümülüsü
Vezirköprü'nün doğusunda yukarı Çal köyündedir
Kületek Tümülüsü
İlçe'nin Kületek köyündedir
Örenyeri Yerleşmesi
Köprünün kuzeydoğusunda bulunan Güder ve Boğazkoru köyleri hudutlarında yer almaktadır
Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Kızılcaören Terleşmesi
Vezirköprünün güneydoğusunda bulunan Kızılcaören köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Yağbasan Tümülüsü
İlçenin kuzeybatısında yer alamaktadır Yağıbasan köyünün Çaltıcak mahallesi'nde 3 tümülüs mevcuttur
Çeltek Tümülüsleri
Çeltek Köyü'nün güneybatısında 2 adet tümülüs mevcuttur
Aşağıda Narlı Tümülüsü
Altında Narlı köyünde olup, Doğantepenin güneydoğusundadır
Avdan Köyü Tümülüsü
Avdan köyünün güney ve güneybatısında olmak üzere 2 adet tümülüs vardır
Maltepe Tümülüsü
Köprübaşı'nın kuzeydoğusunda yer alan Boğazkoru köyündedir
Tepeören Tümülüsü
Köprübaşının kuzeybatısında bulunan Tepeören Köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Adatepe Yerleşmesi
Ada Tepe köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Çöğe Köyü Yerleşmesi
Vezirköprünün kuzeybatısında bulunan Çöğe köyünün okulu önündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Mather Dolarosa Kilisesi
Ulugazi Mahallesinde yer almaktadır 1846 yılında yapılan yapı, 1885 yılında kilise olarak kullanılmaya başlanmıştır İbadete ve ziyarete açıktır
Büyük Cami
Kale mahallesinde, Saathane Meydanı yakınında yer almaktadır Batumlu Hacı Ali kadar 1884'te yaptırılmıştır Misket mihrap ve ahşap minberi dikkati çekmektedir
Yalı Cami
Buğday Pazarı semtinde, Gümrük ve İskele Caddesi üzerindedir Mehmet Sadık Bin Abdullah göre 1312 yılında yaptırılmıştır Tronoplu kubbesi, sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır Minik ve dikdörtgen kaideli bir minaresi vardır
Kurşunlu Cami
Pazar Mahallesi, 100 Sene Bulvarı üzerinde yer almaktadır Hicri 1340'da Molla Fahrettin göre yaptırılmıştır Cami kare planlı olup, kesme taştan yapılmıştır Sekizgen kasnağa oturan kubbeye antre tonozlarla sağlanmıştır
Hacı Hatun Camii
Kale Mahallesinde Saathane Mahallesi yakınındadır 1694 yılında İbrahim kızı Hatice Hatun göre hayrat olarak yaptırılmıştır Kesme taştan üretilmiş olan cami kare planlı, tek kubbelidir
Kale Camii
Kuyumcular çarşısındadır 1314'de İlhanlı Valisi Emir Timurtaş Paşa adına yaptırılmıştır
Pazar Camii
Pazar mahallesinde bulunmaktadır 14 asır İlhanlı yapısı olan eser, 1819da onarılmıştır Cami dikdörtgen planlı olup, ahşap çatı ile örtülüdür
Türbeler
Samsun'da yer alan türbeler şunlardır: Şeyh Seyyid Kudbettin Türbesi, Kılıçdede Türbesi, Dikte Mirzabey Türbesi, Hızırbey Türbesi ve Mustafabey Türbesi *
Samsunun Tarihi Yerleri hakkında veri
Samsunun Tarihi Yerler
İkiztepe Ören Yeri
Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde iki büyük, iki küçük tepeden oluşur İkiztepe HintAvrupa kökenli Anadolulu bir halkın yaşadığı İÖ 3200 lerde başlayan ve 2100 lere değin aralıksız 1100 takvim vakit dilimi içinde sürekli yaşanmış bir Ilk Tunç Çağı yerleşmesi Kafkasya'dan Balkanlara değin geniş bir alanda kültürel ve ticari ilişkiler kuran, arsenikli bakırdan silahlar ve dokuma kumaşlar üreten İkiztepeliler, 4 bin 500 yıl önce kafatası ameliyatı yapacak kadar da gelişkin tıp bilgisine sahiplerdi
Bafra ilçesinin 7 km kuzeybatısında bulunmaktadır Yüzey araştırmalarında Eski Tunç Çağı ile Erken Hitit dönemi yerleşimleri olduğu anlaşılmıştır İkiztepe'yi oluşturan yükseltiler dört gruba ayrılmıştır İkiztepe'nin birincil katı MÖ 2 bin başlarında yoğun yerleşmeye sahne olmuştur İkinci katta, Tunç Çağı yapı kalıntıları ve erken Hitit dönemine tarihlenen çok sayıda gömüt bulunmuştur Tunç yüzük, bilezik, zıpkın, mızrak ucu, metal gereçler, kemik iğne ve bizler ölü armağanı olarak bırakılmıştır Bu armağanlar, çark yapımı seramikler, kırmızı renkli kadehler, gaga ağızlı testiler ve küplerden oluşmaktadır İkiztepe II'nin Tunç Çağı seramik buluntuları, deniz kabuğu ve bitki katkılı kaplar ilgi çekicidir
Tekkeköy Mağaraları
Samsun'un 14 km kadar doğusunda Tekkeköy İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır Fındıcak ve Çınarlı derelerinin suladığı vadi her tarafında yükselen kaya kitlelerinde büyüklü küçüklü oyuk ve mağaralar vardır 1941 yılında Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyelerinden Prof Dr Tahsin ÖZGÜÇ başkanlığında bir heyet kadar yapılan kazı ve çalışmalar sırasında, burada fazla sayıda prehistorik mağara, barınak ve düz yerleşme yeri keşfedilmiş, Paleolitik Çağa kadar uzanan buluntular elde edilmiştir Bu mağaralarda yaşayan Paleolitik Çağ insanı madeni tanımamış, tüm aletlerini taş, ağaç ve kemikten yapmıştır Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamışlar, taşı oymak suretiyle yaptıkları el baltaları, mızrak uçları, kesiciler, kazıyıcılar gibi dağıtılmış aletleri kullanmışlardır Tekkeköy'de yapılan kazı ve araştırmalarda genelde kabir hediyesi olarak kullanılmış olan çanakçömlek, küpe, bilezik, bıçakkama, okucu, toplu iğne vb eserler bulunmuştur Bu eserler biçimleri ve teknik özellikleri ile Orta Anadolu seviyesinde olup, kemik aletler de Orta ve Batı Anadolu'daki benzerlerine kıyasla daha ileri bir işçiliğe sahiptir Çınarcık ve Fındıcak vadilerinin birleştiği yerde ve her iki vadiye başat durumda bulunan kaya kitlesi Delinmiş Kayaadıyla bilinmektedir Bu kaya kitlesinden meydana çıkan basamaklar, teknik ve biçim yönünden incelenmiş ve Delinmiş Kaya'nın bir Frig Kalesi olduğu anlaşılmıştır Tekkeköy buluntuları Samsun Kazıbilim Müzesi'nde sergilenmektedir
Bafra Asarkale ve Kaya Mezarları
Bafra İlçesi'nin 30 km güneybatısında, Kızılırmak Vadisi içerisinde ve Altınkaya Barajı yakınındadır Asarkale, Hellenistik Devir'a ait olup savunma (korunma) nedeniyle yapılmıştır Anakayaya oyularak yapılmış 3 adet mezarın da aynı döneme ait olduğu sanılmaktadır
Dündartepe (Öksürüktepe) Ören Yeri
Samsun Merkez ilçenin 3 km güneydoğusunda bulunan 15 m yüksekliğindeki Höyükte, Kalkolitik, Eski Tunç ve Hitit çağlarına ilişkin üç kültür katı vardır Höyüğün tepesindeki en son yerleşme Eski Tunç Çağı'na aittir Höyüğün eteklerinde Hitit yerleşmesine rastlanmıştır 1 kültür katında Kalkolitik döneme tarihlenen yapı kalıntıları, el işi seramik parçaları, pişmiş toprak ağırlıklar, çakmaktaşı bıçak vs bulunmuştur Höyüğün tepesinde ve eteklerindeki 2 kültür katı Eski Tunç Çağı'na tarihlenmektedir Yangınla sona eren bu katta dörtgen planlı konut ve ocak, koyu gri renkli, içi kırmızı yada kahverengi kaplar, kemik eşyalar, pişmiş toprak ağırşaklar bulunmuştur Höyüğün tepesi dıştan eteklerinde Hitit dönemine tarihlenen 3 kültür katında üç yapı katı saptanmıştır Birinci yapı katında taş temelli kerpiçten evler (MÖ 15001200), ikinci yapı katında taş temel kalıntıları (MÖ1500), üçüncü yapı katında çoğu badana astarlı, çarkta yapılmış ve iyi fırınlanmış seramik buluntuları, pişmiş toprak mühürler, hayvan heykelcikleri, kemik iğneler (MÖ1500'den önce) ele geçirilmiştir
Tekkeköy Ören Yeri
Dündartepe'nin 14 km güneydoğusunda Tekkeköy ilçesi sınırları içinde yer almaktadır 1940'da yapılan kazıbilimsel kazı çalışmaları sonucunda Hitit ve Eski Tunç Çağı dönemlerine ait buluntular ele geçmiştir Buluntular aralarında çark yapımı, devetüyü, kırmızı renkli seramikler çoğunluktadır Eski Tunç Çağı katında ise fazla sayıda gömüt, el yapımı seramik buluntular, siyah zemin üstüne beyaz boyayla üretilmiş geometrik desenlerle süslü, dişli, yivli, çizgi bezekli kaplar, kabartma insan yüzlü vazolar (antropomorf) gün ışığına çıkarılmıştır
Kaledoruğu Höyüğü
Kavak ilçesinde bulunan höyükte, Eski Tunç Çağı buluntuları 19401942 yıllarında yapılan kazılar sonucu günı şığına çıkarılmıştır Gömütle ölülerin düzeltilmiş toprak üzerine hoker (cenin) pozisyonunda yatırıldığı dikkati çekmektedir Ölü armağanları arasında el yapımı siyah, kırmızı, kahverengi, yivli (kazıma astarlı) kaplar, yassı balta, hançer, kemik biz ve ağırşaklar bulunmuştur
Lerdüge Tümülüsleri
Havza ilçesinin 21 km doğusunda Lerdüge döneminde beş tümülüs saptanmıştır 1946 yılında başlatılan çalışmalarda meydana çıkan buluntular Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndedir 4 no'lu tümülüsün buluntularından ve mimari tekniğinden MÖ 1MS 2 asır arasında kullanıldığı anlaşılmaktadır Demir kenetlerle bağlanmış taş kapaktan oluşan girişten, tonoz örtülü dromosa (geçit) ve ufak bir kapıdan gömüt odasına girilmektedir Kesme taştan tonoz örtülü gömüt odasının duvarları insan ve hayvan betimleri ile süslenmiştir Betimler, nebati ve geometrik motiflerle çevrilidir Altın süs gereçleri, tunç kandiller, çeşitli büyüklükte şişeler, tümülüste bulunan eşyalardır
Çal Köyü Tümülüsü
Vezirköprü'nün güneybatısında Çal köyündedir
Yukarı Çal Köyü Tümülüsü
Vezirköprü'nün doğusunda yukarı Çal köyündedir
Kületek Tümülüsü
İlçe'nin Kületek köyündedir
Örenyeri Yerleşmesi
Köprünün kuzeydoğusunda bulunan Güder ve Boğazkoru köyleri hudutlarında yer almaktadır
Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Kızılcaören Terleşmesi
Vezirköprünün güneydoğusunda bulunan Kızılcaören köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Yağbasan Tümülüsü
İlçenin kuzeybatısında yer alamaktadır Yağıbasan köyünün Çaltıcak mahallesi'nde 3 tümülüs mevcuttur
Çeltek Tümülüsleri
Çeltek Köyü'nün güneybatısında 2 adet tümülüs mevcuttur
Aşağıda Narlı Tümülüsü
Altında Narlı köyünde olup, Doğantepenin güneydoğusundadır
Avdan Köyü Tümülüsü
Avdan köyünün güney ve güneybatısında olmak üzere 2 adet tümülüs vardır
Maltepe Tümülüsü
Köprübaşı'nın kuzeydoğusunda yer alan Boğazkoru köyündedir
Tepeören Tümülüsü
Köprübaşının kuzeybatısında bulunan Tepeören Köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Adatepe Yerleşmesi
Ada Tepe köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Çöğe Köyü Yerleşmesi
Vezirköprünün kuzeybatısında bulunan Çöğe köyünün okulu önündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri
Mather Dolarosa Kilisesi
Ulugazi Mahallesinde yer almaktadır 1846 yılında yapılan yapı, 1885 yılında kilise olarak kullanılmaya başlanmıştır İbadete ve ziyarete açıktır
Büyük Cami
Kale mahallesinde, Saathane Meydanı yakınında yer almaktadır Batumlu Hacı Ali kadar 1884'te yaptırılmıştır Misket mihrap ve ahşap minberi dikkati çekmektedir
Yalı Cami
Buğday Pazarı semtinde, Gümrük ve İskele Caddesi üzerindedir Mehmet Sadık Bin Abdullah göre 1312 yılında yaptırılmıştır Tronoplu kubbesi, sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır Minik ve dikdörtgen kaideli bir minaresi vardır
Kurşunlu Cami
Pazar Mahallesi, 100 Sene Bulvarı üzerinde yer almaktadır Hicri 1340'da Molla Fahrettin göre yaptırılmıştır Cami kare planlı olup, kesme taştan yapılmıştır Sekizgen kasnağa oturan kubbeye antre tonozlarla sağlanmıştır
Hacı Hatun Camii
Kale Mahallesinde Saathane Mahallesi yakınındadır 1694 yılında İbrahim kızı Hatice Hatun göre hayrat olarak yaptırılmıştır Kesme taştan üretilmiş olan cami kare planlı, tek kubbelidir
Kale Camii
Kuyumcular çarşısındadır 1314'de İlhanlı Valisi Emir Timurtaş Paşa adına yaptırılmıştır
Pazar Camii
Pazar mahallesinde bulunmaktadır 14 asır İlhanlı yapısı olan eser, 1819da onarılmıştır Cami dikdörtgen planlı olup, ahşap çatı ile örtülüdür
Türbeler
Samsun'da yer alan türbeler şunlardır: Şeyh Seyyid Kudbettin Türbesi, Kılıçdede Türbesi, Dikte Mirzabey Türbesi, Hızırbey Türbesi ve Mustafabey Türbesi *