Sanatta Renk

Sanatta Renk Fazla geniş başvuru ve anlatım konusu olan renk sözcüğünün yalnızca sanatsal boyutu hakkında bilgiler Sanatsal anlamda da olsa renk ayrı yönlere dağılır Resim sanatında, resim sanatında, basımevi ofset zorlama alanında, ışıksal, ışınsal elektronik algılayıcılar alanlarında ana renk farklılıkları gözlenir Belli Başlı renkler; sarı, kırmızı, mavidir Elektronik renk ayrımında (skaner) sarımacentasiyansiyah dörtlüsünü görürüz Işınsal elektronik algılayıcılarda sarıyeşilkırmızı üçlüsü karşımıza çıkar Ana renklerden ara renklerin elde edilmesi esnasında daha manâlı bilgilere ihtiyaç vardır Fotoğraf sanatı yönünden konuyu incelersek iki farklı kırmızı (kırmızımacenta), iki farklı mavi (siyanprusya), iki farklı sarı (limonorta kadmiyum), Doğru ara renkleri bulmak için yeşil limon+prusya, turuncu kırmızı+kadmiyum, mor prusya+macenta renklerini kullanmamız gerekir Renklerin açık ve koyu tonlarını bulmak için karıştırılan renklerde arz ön plana çıkar Mesela açık yeşil için bir ölçü limon sarısına daha az ölçülerde prusya mavisi katmak gibi Renklerin açık tonlarını bulmak için siyah ve beyaz renklerden uzaktan durulmalıdır Çünkü bu iki renk karıştığı her rengin parlaklığını ve etkisini azaltır (mavi ve mora çok az beyaz katılabilir) Renkleri ışık ve badana (pigment) diye ayrı ayrı düşünürsek; bilim adamı Newton beyaz algılanan güneş ışığını prizmadan geçirerek yedi renge ayırmıştır Buna gökkuşağı renkleri diyoruz Tayf renkleri: kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mor Gökkuşağının yedi rengi ışık olarak birleştiğinde beyaz görünümündedir Konuyu boya olarak incelediğimizde bütün renklerin içten bir oranda karıştırılması koyu gri rengini vermektedir Bütün renklerin bir dairesel çark halinde sıralandığını ve birbirine dönüştüğünü düşünelim Bu geçiş spektrumda renkler arasında ton farklılıkları ortadan kalkacaktır Örneklersek turkuaz dediğimiz renk mavi midir, yeşil midir? Belirlenmiş sınırı hangi tondur? Turuncunun sarı veya kırmızı ile sınırı nerededir? Belki şöyle betimlemek doğru olur Sarı ağırlıklı turuncu veya kırımızı ağırlıklı turuncu RENKTE GÖRECELİK Her renk değerini bir başka rengin yanına kazanır veya yitirir Daha açık ya da koyu hatta başka bir renk gibi algılanabilir Tamamlayıcı renkler (sarımor, kırmızıyeşil, turuncumavi) yanyana geldiklerinde daha aydınlık ve canlı etkiye sahip olurlar Yeşil ile kırmızı dengesi ½ oranında, turuncu ile mavi 13 oranında, sarı ile mor ¼ oranında sağlanır Sıcak renklerin dalga boyu ışınları pozitif olduğundan daha az miktarda kullanılmalıdır Keza siyah zemin üzerindeki beyaz bir kare, beyaz zemin üzerindeki aynı büyüklükteki siyah kareden daha büyük görünür Beyaz zemin üzerindeki kırmızı leke, siyah zemin üzerindeki kırmızı lekeden daha koyu bir tesir taşır Siyah zemin üzerindeki kırmızı daha aydınlık ve ışık saçan bir etki oluşturur Benzer etkiler mavi ve yeşil için de geçerlidir Gri fonlar bütün form renklerine değer katar Renk algılarımız işitsel belleğimize göre daha zayıftır Duyduğumuz bir melodi gördüğümüz bir renkten daha fazla aklımızda kalır Sayısız renk ve tonlar olmasına rağmen günlük dilimizde kullandığımız renk ve ton sayısı az daha otuzu geçmez RENKTE FİZİKSELLİK Cisimlerin renklerini fakat ışıkta görebiliriz Bir cismin rengi, kendisine gelen güneş ışınlarından yansıttığı renk ile anılır Örneğin tüm renk ışınlarını yutan bir gövde siyahtır, bütün renk ışınlarını yansıtırsa beyaz olarak algılanır Renkler bir tür elektromanyetik enerji olan titreme halindeki ışık dalgalarıdır Her renk ayrı dalga uzunlukları ve titreşim sayısına sahiptir Bizim gözümüz 400700 milimikron değerler arasındaki ışık dalgalarını algılayabilmektedir Sıcak renklerin , soğuk renklere kadar dalga dalga uzunlukları artmakta ve titreme sayıları zıt orantılı olarak düşmektedir Renk Dalga Boyu Titreşim Sayısı Kırmızı 800650 40070 Sarı 580550 520590 Mavi 480460 700760 Renkler bu fiziksel özelliklerine tarafından yakınlık ve mesafe şehvetli uyandırırlar Sıcak renkler yakın olma, soğuk renkler mesafe şehvetli verirler Resim sanatında; Turner, Delacroix, Cezanne, Kandinsky, Van Gogh, Mondrian, Delaunay gibi sanatçılar renk sorunlarıyla uğraşmışlar ve rengin egemen anlatım gücünü ortaya koymuşlardır RENK VE PSİKOLOJİ İnsan psikolojisi ile rengin aracısız olarak ilişkisi vardır Her insanın mizacına uygun bir renk dünyası vardır Sanat eğitimcisi ve renk kuramcısı J Itten : “Mavi gözlü, sarışın, pembe tenli ahali daha fazla keskin saf renklerden ve yalın renk kontrastlarından hoşlanırlar Yumuşak ve aydınlık renkleri severler Siyah saçlı esmerler, koyu ton ve koyu tonlar içinde yanan zinde renklerden hoşlanırlar der Renklerin psikolojik özelliklerini özetlersek: mavi, derinlik ve sonsuzluğu; kırmızı, hareketi, coşkuyu; sarı, dengesizlik ve çılgınlığı; beyaz, saflığı ve dürüstlüğü; mor, melankoli, duygusallık ve içe dönüklüğü; siyah, kötümserlik ve hüznü; yeşil, gizemli ve tutuculuğu ifade eder Kasapların ve et reyonlarının duvarlarının yeşil olması etlerin kırmızı ve taze görünmesini sağlar Pastanelerin ve lokantaların turuncu, pembe ve siyah tonlarda boyanmasının iştahı artıracağı bilinir Sıcak tonlardaki oda duvarlarının rengi, insana odanın alışılagelmiş sıcaklığından birkaç derece fazla sıcak olduğu hissini uyandırır Şişman insanların zayıf görünmek için dikine buruşuk ve koyu tonlar tercih ettikleri, sıcak giysilerin insanları cazibeli yaptıkları düşüncesi renklerin insan psikolojisi üzerindeki ince lakin kayda değer detaylarıdır Kısacası hangi cinsiyet ve meslekten olursak olalım kolay renk bilgileri ile kendimizi açıklama edebilir, ruhsal eğitimimize tezgâhtar olabiliriz Yaşadığımız mekanlara ve çevremize daha pozitif değerinde katabiliriz Bilinçli kullanılan bir renk ne kadar faydalı olabilirse, bilinçsizce kullanılan bir renk de aynı oranda zararlı olabilir seçme parça