Sanayi Devrimi Nedir? Sanayi Devriminin Avantajları ve Dezavantajları

Sanayi Devrimi, 1700’lerin sonlarında ve 1800’lerin başlarında büyük bir sanayileşme ve yenilik dönemiydi. Bu teknolojik değişiklikler, yeni çalışma ve yaşama biçimleri getirdi ve toplumu temelden dönüştürdü. Sanayi Devrimi, 18. yüzyılda İngiltere’de başlayıp, Dünyanın diğer bölgelerine yayıldı. Sanayi devrimi ülkemizde ise 1980 tarihinden itibaren başlamıştır.

Birince ve İkinci Sanayi Devrimi olarak gerçekleşen bu sanayileşme birçok buluşu beraberinde getirerek, insanların hayatını kolaylaştırdı. Bu kolaylıklar hem sanayi dünyasında hem de günlük hayattaki birçok yeniliği beraberinde de getirmiş oldu. Artan istihdam fırsatları, daha fazla insan gücüne ihtiyaç duyulması ve farklı sanayi sektörlerinin oluşması gibi faydalar sağladı. Sanayi Devrimini, kentlere göç, kentsel kirlilik ve çocuk işçi çalıştırılması gibi birçok olumsuz durumu da beraberinde getirdi. Bu sorunlar düzenleme ve yasalarla İkinci Sanayi Devrimine doğru gözler görülür derecede azaldı.

Sanayileşmedeki bu yenilik dönemi, Fransız yazarlar tarafından belirtildiği halde, Sanayi Devrimi terimi ilk olarak İngiliz ekonomi tarihçisi Arnold Toynbee (1852–83), tarafından popüler hale getirildi. Toynbee, Britanya’nın 1760’tan 1840’a kadar olan ekonomik gelişimini tanımlamak için Sanayi Devrimi terimini kullandı. Toynbee’nin zamanından beri bu terim, belirli bir ortamda bir zaman periyodundan daha geniş bir ekonomik dönüşüm süreci olarak uygulandı.


Sanayi Devrimi’ne yol açan buluş neydi?

Buhar motoru

1768’de James Watt, bir buhar motorunun ilk modelini yaptı. Su buharının enerjisini mekanik veya kinetik işe dönüştüren bir dıştan yanmalı motordur. Makine ve aparatların hareket ettirilmesinde önemli bir rolü vardır.

Sanayi Devriminin Özellikleri​

Sanayi Devrimindeki gelişmeler; teknolojik, sosyoekonomik ve kültüreldi.

• Başta demir ve çelik olmak üzere yeni temel malzemeler kullanıldı.
• Kömür, buhar motoru, elektrik, petrol gibi hem yakıtlar hem de itici güç dâhil olmak üzere içten yanmalı motorlarda, yeni enerji kaynakları kullanıldı.
• İplik eğirme makinesi ve daha az insan enerjisi harcaması ile artan üretime izin veren elektrikli dokuma tezgâhı gibi yeni makinelerin icat edildi.
• Fabrika sistemi olarak bilinen yeni iş organizasyonun artmasını gerektiren; iş bölümü ve işlevler uzmanlaşıldı.
• Buharlı lokomotif, buharlı gemi, otomobil, uçak, telgraf ve radyo dâhil olmak üzere, ulaşım ve iletişimde önemli gelişmeler yaşandı.
• Biliminde yaşanan teknolojik değişiklikler, doğal kaynakların muazzam bir şekilde artan kullanımını ve mamul malların seri üretimini mümkün kıldı.

Sanayi Devrimini, endüstriyel olmayan alanlarda da birçok yeni gelişmeye neden oldu.

• Daha geniş bir tarım dışı nüfus için gıda sağlanmasını mümkün kılan tarımsal iyileştirmeler,
• Artan endüstriyel üretim ve artan uluslararası ticaret karşısında bir zenginlik kaynağı olarak daha geniş bir servet dağılımıyla sonuçlanan ekonomik değişiklikler, toprakların azalması,
• Ekonomik güçteki değişimi yansıtan siyasi değişiklikler sanayileşmiş bir toplumun ihtiyaçlarına karşılık gelen yeni devlet politikaları,
• Kapsamlı sosyal şehirlerin büyümesi de dâhil olmak üzere değişiklikler, işçi sınıfı hareketlerinin gelişimi ve yeni otorite kalıplarının ortaya çıkışı
• İşçiler yeni ve ayırt edici beceriler edindiler ve görevleriyle ilişkileri değişti; el aletleriyle çalışan ustalar olmaktan çıkıp fabrika disiplinine sahip makine operatörleri oldular.
• Kaynakları kullanma ve doğaya hâkim olma becerisine olan güven duygusu arttı.

Sanayi Devriminin Avantajları​

• Sanayi Devrimi, istihdam fırsatlarında bir artış yarattı. Fabrikalardaki ücretler, bireylerin çiftçi olarak kazandığından daha yüksekti. Fabrikalar yaygınlaştıkça, onları işletmek için ek yönetici ve çalışanlar gerekti, bu da iş arzını ve genel ücretleri artırdı.
• Fabrikaların ve büyük şirketlerin çoğu şehirlerin yakınında bulunduğundan, nüfus iş aramak için kentsel alanlara göç etti ve çoğu zaman mevcut konut arzını zorladı. Bu durum, şehir planlamasında önemli gelişmelere yol açtı.
• Artan
  Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için Giriş yap veya üye ol.
  aynı zamanda daha yüksek motivasyon ve eğitim seviyelerine yol açtı ve bugün hala kullanılan çığır açan birçok icatla sonuçlandı. Sanayi Devrimindeki icatlar arasında dikiş makinesi, röntgen, ampul, hesap makinesi ve anestezi sayılabilir.
• Sanayi Devrimini sonucunda, üretiminde ilk yanıcı motor, akkor ampul ve modern montaj hattı görüldü.
• Sanayi Devrimi, insanların çalışma şeklini, kendilerine sunulan teknolojileri ve genellikle nerede yaşadıklarını değiştirdi. İşçiler için yaşam koşulları kötü kalmasına rağmen, birçokları için hayatı kolaylaştı. Bu da nihayetinde iyileştirilmiş çalışma koşulları ve adil ücretlere yol açan işçi sendikalarının yükselişini tetikledi.

Sanayi Devriminin Dezavantajları​

• Sanayi Devrimi sırasında çok sayıda ilerleme olmasına rağmen, hızlı ilerleme birçok sorunu da beraberinde getirdi. İşçilerin daha yüksek ücretler için fabrikalarda çalışmak üzere çiftliklerini terk etmeleri, gıda üretiminde kıtlığa neden oldu.
• Fabrika sayısındaki artış, kentsel kirliliğin de artmasına neden oldu. Kirlilik sadece fabrikalarda değil, kentlerde de arttı. İnsanlar şehirlere akın ettikçe, kentsel kaynaklar bunaltıcı bir hâl aldı ve yaşam koşulları içler acısı hale geldi.
• Bazı şehirlerde kanalizasyon sokaklara aktı, üreticiler fabrikalardan gelen atıkları nehirlere boşalttı. Su kaynakları ise test edilmemiş ve korunmamıştır. Tüm bunların sonucunda, nüfusu korumak için düzenlemeler ve yasalar çıkarıldı.
• Sanayi Devrimi, kârı artırmak için bir teşvik sağladı ve bunun sonucunda fabrikalardaki çalışma koşulları kötüleşti. Uzun saatler, yetersiz ücret ve asgari molalar norm haline geldi.