Sanayi kuruluşlarına yüzde 120 zam geldi! Doğalgaz zamlarının perde arkasında ne var?

Son gelen artırımlarla birlikte, Aralık 2017’den Eylül 2019’a kadar geçen süreçte doğalgaza konutlarda yüzde 64, büyük sanayi kuruluşlarına yüzde 120, elektrik santrallerine ise yüzde 110 artırım geldi.

Karar gazetesi müellifi İbrahim Kahveci, bugünkü “Doğalgaza tahsilat zamları” başlıklı yazısında doğalgaz artırımlarının perde ardını inceledi. 

İbrahim Kahveci, “BOTAŞ’ın ticari alacakları 2018 yılında 4,9 milyar liradan 13,7 milyar liraya yükseliyor. Zira mal sattığı alıcılardan tahsilat sorunu var. Ya da artık vadeli satışı tercih ediyor. Fakat BOTAŞ’ın hangi alıcılarından tahsilat yapmadığını bilemiyoruz. 



Yeniden BOTAŞ’ın kamudan sayılan ‘Devreden KDV’ konusunda da sorunu var. Buradaki artışta 2 milyar lira. BOTAŞ’ın iştiraklerinden alacak fiyatı da 2,1 milyar lira artarak 4,4 milyar liraya yükseliyor.

Kısaca önemli bir tahsilat sorunu yaşanıyor. Ve bu sorun nedeniyle BOTAŞ’ın yalnızca 2018 yılında borçları 10,2 milyar liradan 26,6 milyar liraya yükseliyor” sözlerini kullandı.

“2017 YILINDA İSE SEÇİMLER DEVREYE GİRİYOR VE…”

“2015 yılında 2 milyar 463 milyon lira brüt satış kârı elde eden BOTAŞ, 2016 yılında da 8 milyar 110 milyon TL brüt satış kârı elde ediyor. Kısaca ithal ettiği gazı yurtiçinde daha kıymetli satarak kârlılık oranını artırıyor” hatırlatmasında bulunan Kahveci şöyle devam etti:

“2017 yılında ise seçimler devreye giriyor ve yapılması gereken artırım yapılmadığı için brüt satıştan 1 milyar 862 milyon lira ziyan ediliyor. Bu ziyan satın alınan gaz fiyatındaki artış yanında asıl kur artışından kaynaklanıyor.

2015 yılında Brent tipi petrol fiyat ortalaması 53,7 usd ve bin metreküp gaz fiyatı 240 dolar. Ortalama dolar kurunun 2,72 olduğu bu yılda bin metreküp gaz ithalat fiyatı TL bazında 654 lira etmektedir.

2016 yılında petrol fiyatındaki süratli düşüş ve bir evvelki yıl yaşanmaya başlayan düşüşün gaz fiyatını 163 dolara çekmesi nedeniyle, dolar kuru 3,02 liraya çıkmasına karşın TL bazında ithalat fiyatı (bin metreküpte) 654 liradan 491 liraya geriliyor. 

Doğalgaz konusunda çalışmaları ile tanıdığım arkadaşım İnan Şahin’in de yolladığı bilgilerle karşılaştırdığımda BOTAŞ’ın gaz satış fiyatında 2016 yılında önemli bir indirim olmuyor. BOTAŞ gaz satış fiyatında üç başka fiyat belirliyor. İşte o liste:

2015-16 ortalama konut satış fiyatı (TL/1000SM3) 0,848 liradan 0,827 liraya

2015-16 ortalama endüstriye satış fiyatı 0,782liradan 0,763 liraya.

2015-16 ortalama elektrik santrallerine satış fiyatı 0,782 liradan 0,763 liraya düşüyor:

İthalat fiyatının TL bazında bile yüzde 25 düştüğü bir yılda, BOTAŞ yurtiçi gaz satış fiyatını yalnızca yüzde 2,5 düşürüyor ve sonuçta 8,1 milyar lira ile Türkiye’nin en çok kâr eden şirketi oluyor.”

“KISACA BİR ÖDER BİR BAKAR, KIYAMET ONDAN KOPAR” 



İbrahim Kahveci, yazısını şöyle sonlandırdı:

“İthal edilen gaz fiyatı ve TL karşılıkları ile BOTAŞ’ın bilançolarını ele aldığımızda yapılan son artırımların aslında bu kadar yüksek olmasının nedeni görülmüyor.

Bu artırımların bir kısmı kur artışı tesiri ile yapılmış olması doğaldır. Ancak bir öteki nedeni de BOTAŞ’ın tahsil edemediği yahut etmediği gaz alacaklarından doğan tahsilat sıkıntısını gidermeye yöneliktir. Kısaca bir öder bir bakar, kıyamet ondan kopar. İşin özeti budur.”