Sanayici Zamlardan Dertli: Fiyatları Öngöremiyoruz, Maliyet Hesaplayamıyoruz!

Global güç fiyatlarıyla kıyaslandığında Türkiye'nin ucuz kaldığı görüşünde birleşen iş dünyası, artırımların oran ve takvim olarak öngörülebilir olmaması nedeniyle maliyet hesabı yapamıyor. 

Pek çok üretici son artırımları fiyatlarına yansıtmak zorunda kalacağını söylerken, bu fiyat artışlarının birinci çeyrekte enflasyona üst taraflı tesirinin olması bekleniyor.


Enflasyon birinci çeyrekte yükselecek



Yeni yılın birinci gününe damgasını vuran güç artırımları iş dünyasında da geniş yankı buldu. Sanayicilerin büyük kısmı bu tarafta bir artırımı beklediklerini söylerken, artırımın oranı ve zamanlaması konusunda takvimin evvelce belirtilmemesinin maliyet hesabı yapmayı güçleştirdiğini vurguluyor. Tıpkı vakitte son güç artırımlarına yönelik yapılacak yeni fiyatlamalarının birinci çeyrekte enflasyonu bir ölçü üste çekeceğine de kesin gözüyle bakılıyor. 

Dal temsilcileri küreselde yüksek seyreden güç fiyatlarının Türkiye’de düşük kalmasının pek mümkün olmadığa dikkat çekerken, Dünya'dan Merve Yiğitcan'ın aktardığına nazaran, devletin güç sübvansiyon sisteminin daha şeffaf bir halde yine tasarlaması noktasında görüş bildirdiler. 

Güç maliyetlerinin bu derece arttığı bir devirde yeşil güç yatırımlarının daha da öne çıktığını savunan endüstriciler, bilhassa yenilenebilir gücün finansmanın konusunda yeni teşvikler beklediklerini belirtiyor.

"Uzun mühlet fiyatlara yansıtılmadı. Artık ise hepsi birden bindirildi"



Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Lideri Adnan Dalgakıran, kimsenin artırımları ya da ek maliyet artışlarını hoş karşılamayacağını, lakin tüm dünyada yüksek güç fiyatlarının bir gerçek olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin güçte pek çok ülke üzere dışa bağımlı olduğuna dikkat çeken Dalgakıran, “Dışarıda artan fiyatların bizim maliyetlerimize yansımaması mümkün değil. Hele ki bizim üzere sübvanse kaynağı olmayan bir ülke için yansıtmamak imkansız” dedi. 

Gücün sübvansiyonu konusunun tekrar ele alınması gerektiğini savunan Dalgakıran, “Türkiye’deki elektrik, doğalgaz ve petrol fiyatları dünya fiyatlarının çok altındaydı fakat buna karşın şikayet vardı. Meğer Türkiye’nin Avrupa’dan daha uyguna fiyata verme imkanı yok. Zati güç fiyatlarının bu düzeylere gelmesi bekleniyordu. Burada yeni ve şeffaf bir sübvansiyon sistemi tasarlamalıyız. Birtakım bölümlerin maliyetleri içinde gücün hissesi düşük, kimilerinin ise yüksek. Burada stratejik bölümler belirlenebilir. Bunlara daha uygun güç verilebilir. Lakin bunun ölçümü de yapılmalı ve şeffaf biçimde paylaşılmalı. Yoksa her yere verilen teşvik hiçbir halde teşvik manasına gelmez” sözlerini kullandı. “Bu güç fiyatları bizim gerçeğimiz” diyen Dalgakıran, “Sadece bizde uzun müddet fiyatlara yansıtılmadı. Artık ise hepsi birden bindirildi. Bu gerçeği görmeliyiz. İşimize geldiği yerde konuşup işimize gelmediği noktada konuşmamak iş dünyasının gönüllüğünü ve itibarını zayıflatıyor” halinde konuştu.

“Fiyat artışları kaçınılmaz”



TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Bölüm Meclis Lideri Veysel Yayan ise güç fiyatları dünyanın her yerinde değerli olduğunu, bunun göz arkası edilemeyeceğini belirterek, “Türkiye’nin de hazine bütçesinden bunu karşılaması mümkün değil. Mümkün olduğu kadar kişisel tüketici ve endüstrici ortasında istikrarlı dağıtmak kaydıyla bu fiyat yükselişleri kaçınılmaz üzere görünüyor” dedi. 

Devletin güç sübvansiyonunu kademeli olarak azalttığına değinen Yayan, “Bunu anlıyoruz. Lakin nasıl yaparsa yapsın güç veremez hale gelmesin. Bizim bölüm için en değerlisi gücün temini. Bulunmaya güç en değerli güç. Güç yetersizliği yüzünde durmak zorunda olmanın maliyeti çok yüksek oluyor. Bununla aralıkta karşılaştık, bir daha istemiyoruz. Bedeli neyse o gücün bulunmasını istiyoruz, bunun ziyanları daha fazla oluyor” dedi. Enerjiyi kullanan bölümler üzerinden YEK-DEM kapsamında devletin yeşil enerjiyi teşvik ettiğini kaydeden Yayan, “Biz de kademeli olarak bunun bizim sırtımızdan alınıp devlet bütçesinden karşılanmasını istiyoruz. Esasen gücün kıymetli olduğu ortamda bir de yenilenebilir güç için dalların üzerinden kaynak üretmeye çalışmak yanlış” tabirlerini kullandı.

“Zam sonrası fiyatların rekabetçiliği önemli”



TOBB, Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu da, artırımları değerlendirirken rekabetçilik vurgusu yaptı. Endüstrici için bir şeyin fiyatının azlığı çokluğu değil rekabetçiliğinin değerli olduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Şimdi Avrupa’da mal sattığım ülkelerde güç fiyatlar ne ona bakacağım. Türkiye için hala rekabetçi mi değil mi bu önemli” dedi. 

Son devirde Türkiye’nin güç fiyatlarının Avrupa’ya nazaran bilhassa çok ucuz kaldığını kaydeden Eroğlu, “Yüksek oranda bir artırım yapıldı. Şayet hala bu bahiste rekabetçiyse fiyatlarımız ve uzun bir mühlet de artırım yapılmayacaksa biz bunu hesaplar önümüze bakarız. Her gün artırım olması bizler için daha makûs. Öngörülebilirlik için bu önemli” diye konuştu.

“Rekabet gücümüzü etkiliyor”



İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Lider Vekili Çetin Tecdelioğlu, hırdavat bölümünde elektrik ve doğalgaz maliyetinin yüzdesinin yüksek olduğunu, bir anda yapılan bu artırımların rekabet güçlerini önemli oranda etkileyeceğini kaydetti. “Zamana yayılıp yapılsaydı bizde maliyetlerimize vakit içinde giydirirdik. Ancak birdenbire olunca olumsuz etkileniyoruz” diyen Tecdelioğlu, “İşletmelerimiz içinde çok fazla tasarruf noktaları var. Bunlara odaklanacağız. Birebir vakitte yeşil güç yatırımlarımızı artıracağımız bir devir olacak. Bu hususta da yeni teşvik bekliyoruz. Devlet bilhassa finansal dayanak sağlarsa kesim yeşil güç yatırımlarını daha kolay yapar” halinde konuştu.

“İhracatta kâr kaybı olarak dönecek”



TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Kesim Meclis Lideri Erdem Fayat, yükselen güç fiyatlarının sanayi için büyük meşakkat olduğunu söylerken kasımdan bu yana gerçekleşen doğalgaz ve elektrik artırımlarının ortalama yüzde 5 üzere bir ek maliyeti olacağını kaydetti. 

Şimdi kasım artırımlarının maliyet hesabı yapılmışken, son artırımlarla birlikte güçte maliyetleri tekrar güncellemek zorunda kalacaklarını kaydeden Fayat, “Bu da rekabette bizi zora sokacak. Tüm maliyetleri tekrar gözden geçirmemize neden olacak. Açıkçası şaşkınız. Yeni yılla bir arada maliyetimiz yapıp işimize bakalım derken, artık güç maliyetlerinin toplam maliyetler içindeki hissesini tekrar hesaplayarak ne fark koyacağız, ona bakacağız. 3 ay evvel aldığımız siparişlere bunu yansıtmamız mümkün değil. Enflasyona da direkt tesiri olacak. Özetle bu maliyet artışı birinci çeyrekte dışarıda kar kaybı, içeride de enflasyon olarak bize dönecek” tabirlerini kullandı.

"2022’yi bu artırımlarla karşılamak bizim için güzel olmadı"



İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Heyeti Üyesi Tayfun Koçak, bir müddettir dövizde yaşanan ani hareketler nedeniyle endüstrici ve ihracatçıların fiyatlamada zorluk çektiğini söylerken, “Şimdi artan güç maliyetleri de bir yük getirdi. Endüstrici olarak maliyet hesabı yapmakta çok zorlanıyoruz” dedi. Akaryakıt ve köprü geçiş fiyatlarına yapılan artırımların da üreticileri etkileyeceğini kaydeden Koçak, “Bu artırımlar da lojistik ve nakliye artırımlarını da beraberinde gelecek. 2022’yi bu artırımlarla karşılamak bizim için güzel olmadı” formunda konuştu.

“Zamlar öngörülebilir olmalı”



Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan, tüm dünyada hissedilen güç krizinden ötürü fiyat artışlarını beklediklerini, artırımlara karşın güç fi yatlarının hala Avrupa’dan düşük olduğunu kaydetti. Bundan sonra da fi yatların artacağına işaret eden Turhan, “Hala devlet tarafından güç destekleniyor. Burada sorun konut elektriği ile sanayi elektriğinin farklı olması. Bence sanayi elektriğinde fiyatlandırma daha ucuz ya da en azından tıpkı olmalı. İktisadın ayakta kalması için endüstrinin üretmesi lazım” dedi. 

Fiyat artışlarının öngörülebilir olmasının daha yeterli olacağına dikkat çeken Turhan, “Zamların ne kadar olacağını bilsek ya da kademeli olarak gelse daha güzel olabilir” diye konuştu.