Koronavirüs salgını ile birlikte global ticaretin yavaşlaması yüzünden güç bir devirden geçen endüstriciler, hammadde ve aramalı tedarikinde de problemler yaşamaya başladı. Çin'den salgın öncesinde verilen siparişlerin Türkiye'deki gümrüklerde bekletilmesi nedeniyle sanayicilerin üretimi aksıyor.
Gümrükte bekleyen her konteyner için günlük 100 dolar demuraj (ithalatçı firmanın belirlenen müddet içinde konteyneri nakliyeci firmaya teslim edememesi durumunda ortaya çıkan masraf) ödeyen endüstriciler, yaşanan sorun için ilgili bakanlıklarla bir ortaya geldiler lakin bahis şimdi tahlile kavuşmadı.
60-70 gündür bekleyen bir konteynerin ithalatçıya maliyeti 13 bin doları buluyor. Aralık ayında Çin'den yüklenen mallar, ocak ayından itibaren Türk gümrüklerine girmeye başladı. Lakin bu eserlerin hala gümrük alanlarından çıkmasına müsaade verilmiyor.
Gümrüklerde bekletilen konteynerler ortasında besin hammaddeleri, tıbbi eserler ve çeşitli kimyasallar olduğu söz ediliyor. Bu eserlere gereksinimi olan birtakım fabrikalarda üretim durma noktasına geldi.
FIRSATÇILAR ORTAYA ÇIKTI
Endüstriciler, Çin'den orta malı tedarik edememeleri nedeniyle fırsatçıların ortaya çıktığı söyledi. Türkiye'deki kimi toptancıların ve depocuların bu durumu bilmesi nedeniyle ellerindeki malları 3-4 kat daha değerliye sattıklarını tabir eden endüstriciler, gümrüklerde bekletilen malların gerekli denetim, test ve dezenfektelerin yapılıp kendilerine bir an evvel verilmesini istiyorlar.
TIR SORUNU YAŞANIYOR
Koronavirüs salgını sonrası Türkiye, Irak ile olan hudut kapılarını kapatmış, ticaretin aksamaması için ise bir tampon bölge oluşturulmuştu. Hudut kapısındaki tampon bölgeye bırakılan TIR'lar, Iraklı sürücüler tarafından alınıyor.
Lakin TIR'ların ve konteynerlerin dezenfekte süreçleri uzadığı için, bölgede TIR sorunu başladı. Olağanda bin 500 dolara Irak'a giden TIR'ların fiyatı 5 bin dolara kadar yükseldi.
Bununla birlikte Türkmenistan'ın İran ile hudut kapılarını kapaması nedeniyle Orta Asya'ya giden binlerce Türk TIR'ının İran'da mahsur kalması da ihracatçılar açısından büyük sorun yaratıyor.
Taylan Büyükşahin/Sözcü