Kandan üretilen ilaçların işlenmesi ihalesini almasına rağmen yükümlülüklerini yerine getirmediği argüman edilen şirketin Ethem Sancak’ın yeğeni Murat Sancak’a ilişkin MAXICELLS A.Ş olduğu ortaya çıktı. İlaçların başka ülkelerde daha ucuz olduğu Türkiye’deki hastaların ise bunlara yüksek fiyatlarla erişebildiği öğrenildi.
Sıhhat Bakanlığı, SGK ve Türk Kızılayı tarafından yürütülen ‘Plazma Fraksinasyonu Projesi’ çerçevesinde birçok hastalığın tedavisinde kullanılan kandaki plazmadan elde edilen eserlerin temini için açılan ihaleye 18 şirket teklif verdi.
Türkiye’de işlenerek dışa bağımlılığın sona ermesi ve daha ucuza temin edilmesi için yapılan ihale 2017 yılında 12 yıllığına Murat Sancak’a ilişkin MAXICELLS A.Ş’ye verildi.
İHALE KAİDELERİ YERİNE GETİRİLMEDİ
Türk Kızılayı’nın toplayacağı kanlardan Türkiye’de ilaç üretilmesi ve bunların SGK’ye satılmasını öngören proje hâlâ hayata geçmedi.
İhale kontratının imzalandığı 2017 yılı sayılarıyla kamu maliyesine 15 milyar katkı sağlayacağı açıklanan proje ile ilgili TEB Lideri Erdoğan Çolak çarpıcı sorular sordu.
Çolak, firmanın yükümlülüklerini yerine getirmeyip, ihale kurallarına uymayarak ülke iktisadını, kamu faydasını ve halk sıhhatini ilgilendiren yerli ilaç üretimi ile ilgili atması gereken adımları atmadığını söyledi.
Bu nedenle bu eserlerin Çin–Almanya sınırında birtakım yabancı şirketler tarafından üretildiğini belirten Çolak, “Yasaya alışılmamış bir halde, adeta alım garantisi varmışçasına eczaneleri de devreden çıkartıp monopolleşme yoluna gidiliyor” diye konuştu.
KARANLIK BİR DURUM
Ortada şeffaflıktan uzak, bir durumun bulunduğunu bildiren Çolak, “Ve bu karanlık durum elbette pek çok soru işaretini beraberinde getiriyor” dedi. Çolak, üretim yapılmadığı için Çin-Almanya sınırındaki birtakım ülkelerden ilaç getirildiği tezinde bulunarak şu soruları yöneltti:
Kontrat karşılığında firma neler vaat etti? Kızılay kendi misyonunu yerine getirdi mi? Kan topladı mı, yurtdışına gönderdi mi? Yoksa Kızılay sürecin dışında mı bırakıldı?
Kelam konusu firma en başta yapması gerektiği üzere üretim merkezini açtı mı ya da bununla ilgili rastgele bir teşebbüste bulundu mu?
Üretim merkezini açmadıysa yerli bir firmanın hâlihazırda ürettiği kan eserlerinin ruhsatını kendi üzerine alarak SGK aracılığı ile hastanelere dağıtımını gerçekleştirdi mi?
Bahsi geçen firma hangi parametreler doğrultusunda seçildi?
Kelam konusu firmaya alım garantisi verildi mi? Verildiyse bu garanti kaç yıllığına verildi?
Alım garantisinin tek bir firmaya verilmesi ile ilaç alanında bir monopol yaratılmış olunmayacak mı?
Şayet bir monopol yaratılırsa bunun ismi kamunun özel kesime kaynak aktarması değil midir?”
Burcu Cansu/Birgün