Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
osmanlı saray teşkilatı,
saray teşkilatı görevlileri,
saray teşkilatındaki görevlilerin görevleri,
saray teşkilatının görevleri
Anadolu Selçuklulari saray teskilâti Büyük Selçuklu devleti saray teskilâti alinarak olusturulmustur
Baslica saray görevlileri sunlardir:
a Hacibü'lhuccâb: Sultan ile an üyeleri arasinda irtibati saglayan bas hacib saray görevlilerinin hizmetlerini denetim etmekten de sorumlu idi Hacibü'lhuccâb'in emrinde hacip ve perdedar denilen görevliler vardi
b Emîri cândâr: Sarayi ve sultani korumakla görevli olan Candarlarin reisi olan emîri cândâr hazarda ve seferde buyrugu altindaki muhafizlarla birlikte sultani korumakla mükelleftir I Alaeddin Keykubad sultan olarak Konya'ya gelirken yaninda 120 kisiden olusan muhafiz (candâr) birligi vardi Bunlar altin sirmali hamayil ile asili kiliç tasirlardi Candarogullari beyliginin kurucusu Dikte Semseddin Yaman'in lâkabina bakilarak onun da Anadolu Selçuklularinda emîri cândâr olarak tayin yaptigi söylenebilir
c Üstâdüddâr: Saray naziri olup saraya ait tüm harcamalari ve saray görevlilerini teftiş eder
d Emîri çasnigîr: Sultanin sofrasinin hazirlanmasina gözaltı ve yemekleri denetçi görevlidir Fazla güvenilir emirler arasindan seçilen çasnîgîrin görevi sofraya konulan yemekleri sultandan önce tatmak suretiyle yemege zehir katilma ihtimalini ortadan kaldirmakti Büyük Selçuklularda ve diger bazi Islâm devletlerinde de gördügümüz çasnigîr Anadolu Selçuklu devletinde de manâlı bir görevli idi Meshur emîrlerden Mübârizüddin Çavli ile Semseddin Altunaba da çasnigîr (diktei zevvâk) olarak hizmet etmislerdi
e Emîri silâh: Silahlarin bakim ve muhafaza edilmesiyle görevli olan silâhdarlarin emiri olup merasimlerde hükümdarin silahini tasirdi
f Emîri sikâr: Hükümdarin av islerini yöneten ve av kuslariyla av hayvanlarinin egitiminden sorumlu olan saray görvlisidir Emîri sikârlar nüfuz ve asalet sahibi kumandanlar arasindan seçilirdi Meselâ meshur devlet adami Sadeddin Köpek Sultan I Alaeddin Keykubad'in, Kilavuzoglu Tumanbay da III Giyaseddin Keyhüsrev'in emîri sikârlari idiler Tüm kusçular emîri sikârlarin emrindeydi Bunlarin yaninda yine av ile görevli askerler bulunurdu Anadolu Selçuklularinda emîri sikârliga tayinle ilgili bir vesikada bu görevlilerde aranan vasiflar ve av sirasinda uyarı edilmesi gereken hususlar sayilarak emîri sikârin bu önemli vazifede bâzdârlari kulluk ve mülâzemette bulundurmasi, sürgün avinda kus ve hayvanlari halka haline getirme zamaninda cesur ve yaratıcı avcilari hizmete sokmasi ve kuslarin avlanma mevsiminde avcilari pusuya yatirmasi gerektigi açıklama edilmektedir
Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu sultanlarinin sofrasinda av eti hiç beceriksiz olmazdi Nitekim sultan Meliksah ile I Alaeddin Keykubad bir rivayete tarafından yedikleri av etinden zehirlenerek ölmüslerdir II Giyaseddin Keyhüsrev'in av hayvanlari yaninda vahsî hayvanlari da besledigi, Ermeni kralinin sultan I Izzeddin Keykâvûs'a çesitli hediyeler yaninda bâz (dogan) ve sahin de göndermesi Selçuklu sultanlarinin kuslara ne derecede önem verdiklerini göstermektedir Anadolu Selçuklularinda yilda iki defa umûmî ava çikilirdi Bu ava bütün devlet erkâni katilir ve av sölenle sona ererdi
g Emîri alem: Sultan sancagini tasiyan ve onu korumakla görevli olan emîrdir
h Emîri âhûr: Hükümdarin atlarina bakmakla görevli emîrdir Buyrugu altindaki hademeler atlarin egitimi ve tavlalarin bakimindan sorumludur
k Câmedâr: Hükümdarin elbiselerine nezaret etmekle görevlidir Elbiselerin muhafaza edildigi câmehâne de onun kontrolündeydi Câmedârlar sultanin elbiselerini giymelerine de yardimci olurlardi
l Tastdâr: Hükümdar elini yikarken, abdest alirken legen tutup su döken saray görevlisi
m Emîri meclis: Sultanin bezm denilen meclisine girecek olanlari içeri bölge, ziyafet salonlarini düzenlemekten sorumluluk sahibi saray görevlisi olup Anadolu Selçuklulari'nda kayda değer bir memuriyetti
n Havâyicsâlâr: Havâyichâne denilen mutfak islerine bakan ve yemekleri pisiren saray ahçisi
o Serhenk (Çavus): Sultanin önünden artan bir şekilde yol açardi Merasimlerde ve alaylarda ellerinde süslü degneklerle devir yaparlardi I Alaeddin Keykubad sultan ilân edilip tahta çikmak üzere Konya'ya bu vesileyle yaninda 500 serhenk vardi
p Emîri devât (devâtdâr): Baslangiçta sultanin it takimindan sorumluluk sahibi olan ve daha sonra çesitli görevler üstlenen saray memuru Meshur devlet adami Celâleddin Karatay da emîri devât olarak hizmet etmişti *
saray teşkilatı görevlileri,
saray teşkilatındaki görevlilerin görevleri,
saray teşkilatının görevleri
Anadolu Selçuklulari saray teskilâti Büyük Selçuklu devleti saray teskilâti alinarak olusturulmustur
Baslica saray görevlileri sunlardir:
a Hacibü'lhuccâb: Sultan ile an üyeleri arasinda irtibati saglayan bas hacib saray görevlilerinin hizmetlerini denetim etmekten de sorumlu idi Hacibü'lhuccâb'in emrinde hacip ve perdedar denilen görevliler vardi
b Emîri cândâr: Sarayi ve sultani korumakla görevli olan Candarlarin reisi olan emîri cândâr hazarda ve seferde buyrugu altindaki muhafizlarla birlikte sultani korumakla mükelleftir I Alaeddin Keykubad sultan olarak Konya'ya gelirken yaninda 120 kisiden olusan muhafiz (candâr) birligi vardi Bunlar altin sirmali hamayil ile asili kiliç tasirlardi Candarogullari beyliginin kurucusu Dikte Semseddin Yaman'in lâkabina bakilarak onun da Anadolu Selçuklularinda emîri cândâr olarak tayin yaptigi söylenebilir
c Üstâdüddâr: Saray naziri olup saraya ait tüm harcamalari ve saray görevlilerini teftiş eder
d Emîri çasnigîr: Sultanin sofrasinin hazirlanmasina gözaltı ve yemekleri denetçi görevlidir Fazla güvenilir emirler arasindan seçilen çasnîgîrin görevi sofraya konulan yemekleri sultandan önce tatmak suretiyle yemege zehir katilma ihtimalini ortadan kaldirmakti Büyük Selçuklularda ve diger bazi Islâm devletlerinde de gördügümüz çasnigîr Anadolu Selçuklu devletinde de manâlı bir görevli idi Meshur emîrlerden Mübârizüddin Çavli ile Semseddin Altunaba da çasnigîr (diktei zevvâk) olarak hizmet etmislerdi
e Emîri silâh: Silahlarin bakim ve muhafaza edilmesiyle görevli olan silâhdarlarin emiri olup merasimlerde hükümdarin silahini tasirdi
f Emîri sikâr: Hükümdarin av islerini yöneten ve av kuslariyla av hayvanlarinin egitiminden sorumlu olan saray görvlisidir Emîri sikârlar nüfuz ve asalet sahibi kumandanlar arasindan seçilirdi Meselâ meshur devlet adami Sadeddin Köpek Sultan I Alaeddin Keykubad'in, Kilavuzoglu Tumanbay da III Giyaseddin Keyhüsrev'in emîri sikârlari idiler Tüm kusçular emîri sikârlarin emrindeydi Bunlarin yaninda yine av ile görevli askerler bulunurdu Anadolu Selçuklularinda emîri sikârliga tayinle ilgili bir vesikada bu görevlilerde aranan vasiflar ve av sirasinda uyarı edilmesi gereken hususlar sayilarak emîri sikârin bu önemli vazifede bâzdârlari kulluk ve mülâzemette bulundurmasi, sürgün avinda kus ve hayvanlari halka haline getirme zamaninda cesur ve yaratıcı avcilari hizmete sokmasi ve kuslarin avlanma mevsiminde avcilari pusuya yatirmasi gerektigi açıklama edilmektedir
Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu sultanlarinin sofrasinda av eti hiç beceriksiz olmazdi Nitekim sultan Meliksah ile I Alaeddin Keykubad bir rivayete tarafından yedikleri av etinden zehirlenerek ölmüslerdir II Giyaseddin Keyhüsrev'in av hayvanlari yaninda vahsî hayvanlari da besledigi, Ermeni kralinin sultan I Izzeddin Keykâvûs'a çesitli hediyeler yaninda bâz (dogan) ve sahin de göndermesi Selçuklu sultanlarinin kuslara ne derecede önem verdiklerini göstermektedir Anadolu Selçuklularinda yilda iki defa umûmî ava çikilirdi Bu ava bütün devlet erkâni katilir ve av sölenle sona ererdi
g Emîri alem: Sultan sancagini tasiyan ve onu korumakla görevli olan emîrdir
h Emîri âhûr: Hükümdarin atlarina bakmakla görevli emîrdir Buyrugu altindaki hademeler atlarin egitimi ve tavlalarin bakimindan sorumludur
k Câmedâr: Hükümdarin elbiselerine nezaret etmekle görevlidir Elbiselerin muhafaza edildigi câmehâne de onun kontrolündeydi Câmedârlar sultanin elbiselerini giymelerine de yardimci olurlardi
l Tastdâr: Hükümdar elini yikarken, abdest alirken legen tutup su döken saray görevlisi
m Emîri meclis: Sultanin bezm denilen meclisine girecek olanlari içeri bölge, ziyafet salonlarini düzenlemekten sorumluluk sahibi saray görevlisi olup Anadolu Selçuklulari'nda kayda değer bir memuriyetti
n Havâyicsâlâr: Havâyichâne denilen mutfak islerine bakan ve yemekleri pisiren saray ahçisi
o Serhenk (Çavus): Sultanin önünden artan bir şekilde yol açardi Merasimlerde ve alaylarda ellerinde süslü degneklerle devir yaparlardi I Alaeddin Keykubad sultan ilân edilip tahta çikmak üzere Konya'ya bu vesileyle yaninda 500 serhenk vardi
p Emîri devât (devâtdâr): Baslangiçta sultanin it takimindan sorumluluk sahibi olan ve daha sonra çesitli görevler üstlenen saray memuru Meshur devlet adami Celâleddin Karatay da emîri devât olarak hizmet etmişti *
