Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Bu?tu?n memelilerde o?zellikle yavrularda dokunma ve sarılma, sag?lıklı bedensel ve zihinsel fonksiyonun fakto?rlerinden biri
Son yıllarda yapılan termoregulasyon (beden ısısının du?zenlenmesi) c?alıs?maları beden temasının ve sarılmanın yavrunun beden ısısını ebeveyni aracılıg?ıyla du?zenlemesinin bir yolu oldug?unu go?sterirken, bu davranıs?ın aynı zamanda yavruyetis?kin arasındaki bag?lanmanın da temelini olus?turdug?una dair kanıtlar u?retmis?tir Sarılma bas?ta olmak u?zere, yavruyla kurulan bedensel temas sadece beden ısısının du?zenlenmesine yardımcı olmuyor, aynı sistemler yavrunun sosyal gelis?iminin de belirleyeni oluyor Hatta sonraki yas?larda beden ısısını kontrol ettig?i du?s?u?nu?len hipotalamusun “preoptic alanının ebeveynlik davranıs?ı ve prososyal* davranıs?ların du?zenlenmesiyle ilis?kili oldug?u da so?yleniyor Dig?er memelilerde oldu g?u gibi insanlarda da beden ısının du?zenlenmesi ile sosyal davranıs?ların du?zenlenmesi arasındaki ilis?ki, birc?ok c?alıs?mada go?sterilmis?tir Bu yazıda, o?zel olarak cinsellik ic?ermeyen sarılmanın ve algılanan sosyal desteg?in beden sag?lıg?ı u?zerine olumlu etkisini go?steren bir c?alıs?madan bahsedeceg?im
Sosyal desteg?i arttırıyor
Sheldon Cohen ve arkadas?ları, yeni yayımladıkları aras?tırmada kis?ilerin gu?n ic?erisinde algıladıkları sosyal destek, sosyal ilis?kilerinde yas?adıkları c?atıs?malar ve gu?n ic?erisindeki sarılma sıklıklarının sog?uk algınlıg?ına yol ac?an viru?se maruz bırakıldıktan sonraki hastalık ve semptom seyrine etkisini inceliyorlar Sosyal desteg?i kis?ilerin ic?inde bulundukları sosyal ag?lardan aldıkları psikolojik ve maddi kaynaklar olarak tanımlayabiliriz Yapılan birc?ok aras?tırma ve metaanaliz, algılanan sosyal desteg?in psikolojik ve beden sag?lıg?ına olumlu katkısı oldug?unu, hem hastalık seyrini hafiflettig?ini hem de iyiles?meye yardımcı oldug?unu bulgulamıs?tır Bu c?alıs?mada ise sosyal desteg?in etkisi gu?nlu?k c?atıs?malar ve cinsellik ic?ermeyen sarılma ile kars?ılas?tırılmıs? ve o?zetle gu?n ic?inde yas?anan sarılmanın algılanan sosyal desteg?i artırdıg?ı ve yas?anan c?atıs?maların etkisini azalttıg?ı bulunmus?
C?alıs?maya katılan sag?lıklı bireylerin o?nce genel olarak algıladıkları sosyal destek o?lc?u?lmu?s? Daha sonra 14 gu?n boyunca her aks?am aranarak o gu?n ic?erisinde ne kadar sosyal c?atıs?ma yas?adıkları ve birisine sarılıp sarılmadıkları sorulmus? 14 gu?nlu?k takibin sonunda, katılımcıların kanlarındaki antikorlar sayılarak viru?slere kars?ı bag?ıs?ıklıkları incelenmis? ve altı gu?nlu?k karantinaya alınmıs?lar I?lk gu?n, hastalık seyri sırasında kars?ılas?tırmak amacıyla referans olması ic?in gu?nlu?k mukus ag?ırlıkları ve burun temizleme su?releri kaydedildikten sonra, katılımcılar infeksiyoz dozda burun yoluyla rinoviru?s (RV) ya da influenza viru?su?ne maruz bırakılmıs?lar Sonrasında altı gu?nlu?k karantina boyunca viru?s ku?ltu?ru?nu?n gu?nlu?k burun akıntıları, gu?nlu?k mukus ag?ırlıg?ı ve burun temizleme su?releri kaydedilmis? C?alıs?ma, gu?n ic?inde daha sık sosyal c?atıs?ma yas?ayan kis?ilerin hem sosyal desteg?in du?s?u?k oldug?u hem de sarılma oranlarının du?s?u?k oldug?u durumda daha fazla enfeksiyon riskiyle ilis?kilenirken, sosyal destek yu?ksek oldug?un ya da sarılma oranlarının yu?ksek oldug?u durumlarda enfeksiyon riski ile ilis?kilenmemis? oldukları go?ru?lmu?s? Ayrıca gu?nlu?k sarılma oranı arttıkc?a, enfeksiyon riskinin du?s?tu?g?u? bulunmus?
O?zetlemek gerekirse, bu c?alıs?maya go?re viru?se maruz bırakılan kis?ilerde enfeksiyonun gelis?mesini engellemese bile, sosyal yas?antı ve kis?iler arası ilis?kinin (sosyal c?atıs?ma, sosyal destek ve sarılma) enfeksiyonun seyrini ve hastalık is?aretlerini (burun temizlig?i, mukus ag?ırlıg?ı gibi) etkiledig?i go?sterilmis? Bas?ka c?alıs?malarda sosyal desteg?in kanser gibi kronik hastalıkların seyri ve iyiles?me su?rec?lerine benzer olumlu katkısı da du?s?u?nu?ldu?g?u?nde, sosyal ilis?kilerin du?zenlenmesi ile bedenimiz arasındaki ilis?kinin sanıldıg?ından daha fazla oldug?unu so?yleyebiliriz
*Bas?ka kis?i ya da gruplara yardım etmek ve yarar sag?lamak niyetiyle yapılan tu?m davranıs?lar prososyal davranıs?lar olarak adlandırılır
bilimsol
Son yıllarda yapılan termoregulasyon (beden ısısının du?zenlenmesi) c?alıs?maları beden temasının ve sarılmanın yavrunun beden ısısını ebeveyni aracılıg?ıyla du?zenlemesinin bir yolu oldug?unu go?sterirken, bu davranıs?ın aynı zamanda yavruyetis?kin arasındaki bag?lanmanın da temelini olus?turdug?una dair kanıtlar u?retmis?tir Sarılma bas?ta olmak u?zere, yavruyla kurulan bedensel temas sadece beden ısısının du?zenlenmesine yardımcı olmuyor, aynı sistemler yavrunun sosyal gelis?iminin de belirleyeni oluyor Hatta sonraki yas?larda beden ısısını kontrol ettig?i du?s?u?nu?len hipotalamusun “preoptic alanının ebeveynlik davranıs?ı ve prososyal* davranıs?ların du?zenlenmesiyle ilis?kili oldug?u da so?yleniyor Dig?er memelilerde oldu g?u gibi insanlarda da beden ısının du?zenlenmesi ile sosyal davranıs?ların du?zenlenmesi arasındaki ilis?ki, birc?ok c?alıs?mada go?sterilmis?tir Bu yazıda, o?zel olarak cinsellik ic?ermeyen sarılmanın ve algılanan sosyal desteg?in beden sag?lıg?ı u?zerine olumlu etkisini go?steren bir c?alıs?madan bahsedeceg?im
Sosyal desteg?i arttırıyor
Sheldon Cohen ve arkadas?ları, yeni yayımladıkları aras?tırmada kis?ilerin gu?n ic?erisinde algıladıkları sosyal destek, sosyal ilis?kilerinde yas?adıkları c?atıs?malar ve gu?n ic?erisindeki sarılma sıklıklarının sog?uk algınlıg?ına yol ac?an viru?se maruz bırakıldıktan sonraki hastalık ve semptom seyrine etkisini inceliyorlar Sosyal desteg?i kis?ilerin ic?inde bulundukları sosyal ag?lardan aldıkları psikolojik ve maddi kaynaklar olarak tanımlayabiliriz Yapılan birc?ok aras?tırma ve metaanaliz, algılanan sosyal desteg?in psikolojik ve beden sag?lıg?ına olumlu katkısı oldug?unu, hem hastalık seyrini hafiflettig?ini hem de iyiles?meye yardımcı oldug?unu bulgulamıs?tır Bu c?alıs?mada ise sosyal desteg?in etkisi gu?nlu?k c?atıs?malar ve cinsellik ic?ermeyen sarılma ile kars?ılas?tırılmıs? ve o?zetle gu?n ic?inde yas?anan sarılmanın algılanan sosyal desteg?i artırdıg?ı ve yas?anan c?atıs?maların etkisini azalttıg?ı bulunmus?
C?alıs?maya katılan sag?lıklı bireylerin o?nce genel olarak algıladıkları sosyal destek o?lc?u?lmu?s? Daha sonra 14 gu?n boyunca her aks?am aranarak o gu?n ic?erisinde ne kadar sosyal c?atıs?ma yas?adıkları ve birisine sarılıp sarılmadıkları sorulmus? 14 gu?nlu?k takibin sonunda, katılımcıların kanlarındaki antikorlar sayılarak viru?slere kars?ı bag?ıs?ıklıkları incelenmis? ve altı gu?nlu?k karantinaya alınmıs?lar I?lk gu?n, hastalık seyri sırasında kars?ılas?tırmak amacıyla referans olması ic?in gu?nlu?k mukus ag?ırlıkları ve burun temizleme su?releri kaydedildikten sonra, katılımcılar infeksiyoz dozda burun yoluyla rinoviru?s (RV) ya da influenza viru?su?ne maruz bırakılmıs?lar Sonrasında altı gu?nlu?k karantina boyunca viru?s ku?ltu?ru?nu?n gu?nlu?k burun akıntıları, gu?nlu?k mukus ag?ırlıg?ı ve burun temizleme su?releri kaydedilmis? C?alıs?ma, gu?n ic?inde daha sık sosyal c?atıs?ma yas?ayan kis?ilerin hem sosyal desteg?in du?s?u?k oldug?u hem de sarılma oranlarının du?s?u?k oldug?u durumda daha fazla enfeksiyon riskiyle ilis?kilenirken, sosyal destek yu?ksek oldug?un ya da sarılma oranlarının yu?ksek oldug?u durumlarda enfeksiyon riski ile ilis?kilenmemis? oldukları go?ru?lmu?s? Ayrıca gu?nlu?k sarılma oranı arttıkc?a, enfeksiyon riskinin du?s?tu?g?u? bulunmus?
O?zetlemek gerekirse, bu c?alıs?maya go?re viru?se maruz bırakılan kis?ilerde enfeksiyonun gelis?mesini engellemese bile, sosyal yas?antı ve kis?iler arası ilis?kinin (sosyal c?atıs?ma, sosyal destek ve sarılma) enfeksiyonun seyrini ve hastalık is?aretlerini (burun temizlig?i, mukus ag?ırlıg?ı gibi) etkiledig?i go?sterilmis? Bas?ka c?alıs?malarda sosyal desteg?in kanser gibi kronik hastalıkların seyri ve iyiles?me su?rec?lerine benzer olumlu katkısı da du?s?u?nu?ldu?g?u?nde, sosyal ilis?kilerin du?zenlenmesi ile bedenimiz arasındaki ilis?kinin sanıldıg?ından daha fazla oldug?unu so?yleyebiliriz
*Bas?ka kis?i ya da gruplara yardım etmek ve yarar sag?lamak niyetiyle yapılan tu?m davranıs?lar prososyal davranıs?lar olarak adlandırılır
bilimsol
