Şaşılık hakkında merak edilenler

Şaşılık sıklıkla çocukluk yaşlarında ortaya çıkan;kaymanın yönüne göre (ezotropyaiçe kayma, exoforya dışa kuytu kayma)ya da sebebine göre (refraktif, akomodatif) çoğu türe ayrılan bir göz hastalığıdır İleri yaşlarda da göz hareketini ahenkli şekilde temin eden göz kasları,kaslara dışarı giden sinir demetleri ve gözün çevresindeki yakın dokuların
hasarı ya da işlevsel bozuklukları sebebiyle görülebilir


Şaşılık ile ilgili olarak sık sorulan sorular ve cevapları:


Gözü kayan bir bebek kaç yaşında doktora götürülmelidir?


Bir bebekte şaşılık görüldüyse veya şaşılıktan şüphelenildiyse beklemeden doktora başvurulmalıdır Çünkü gözün kayması hipermetrop gibi bir görme bozukluğuna yan olabildiği gibi bebeklerde görülen bir nesil göz içi tümörüyle de ilgili olabilir Her iki durumda da geç başvuru formu hastanın aleyhine olacaktır Hem yeni doğan bir bebeğin fundus röflesi, göz hareketleri, gözün temel yapısı çocuk hekimi tarafından yeterince değerlendirilemediği takdirde doğumdan sonraki 1 hafta, 6ay, 1, 3 ve 5 yaşında rutin göz muayenesi yapılmalıdır


Bir bebekte şaşılık varsa ve muayenede görme bozukluğu da saptanmışsa gözlük takmak için kaç yaşına gelmesi beklenmelidir?


Böyle bir durumda, çocuk, kaç yaşında olursa olsun hiç beklenilmeden gözlük takılmalı ve hemencecik tedaviye başlanılmalıdır
Bazı şaşılık tiplerinde ameliyat gerekmeksizin yalnızca gözlük tedavisiyle kayma düzeltilebilir Ama aylaklık saptama edilmişse tedavisi keza düzenlenmelidir


Şaşılığı olan bir çocukta hiç gözlük takmayıp doğrudan ameliyatla kaymayı düzeltmek içten değil midir?


Şaşılık sadece gözün basitçe kaymasından ibaret değildir Beraberinde görme bozukluğu ve görme tembelliği de bulunabilir bu nedenle görmeyi düzeltmeye yönelik hiçbir tedavi yapılmadan anında ameliyat yapılması yetkisiz bir tatbik olacaktır
Önce, hastaya görme bozukluğuna yerinde gözlük verilip, görme tembelliği varsa bununla ilgili kapama tedavisi gibi uygulamalar yapılmalıdır
Ara Sıra yıllarca sürebilen bu tedaviden sonradan hala düzeltilemeyen bir kayma mevcutsa bu, ameliyatla düzeltilebilir Fakat ileri derecede kayması olan hastalarda, önce ameliyatla kayma düzeltildikten sonra görme bozukluğu ve görme tembelliğinin tedavisi yapılabilir


Ameliyatla şaşılık büsbütün düzeltilebilir mi?


Düzeltilebilir, fakat görmesi belirtilen bir dereceden düşük olan gözlerde, ameliyattan bir vakit daha sonra bitmiş kayma ortaya çıkabilir Görme dereceleri her iki favori de iyi ve iki gözle görme fonksiyonlarında da bozukluk olmayan hastalarda ameliyatla, sağlanan düzelme sürekli olacaktır


Şaşılık ameliyatından daha sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkar mı?


Hayır, şaşılık ameliyatının etkisi ve amacı kaymayı düzeltmektir Şaşılık ameliyatının görmeyle bir ilgisi yoktur
Ameliyatla kayma düzeltildikten sonradan da hasta tekrar benzer gözlüğünü takmaya devam edecektir


Şaşılık ameliyatından sonra görme tembelliği düzelir mi?


Şaşılık ameliyatı, görme derecesini etkilemez; ameliyattan daha sonra görmede hiçbir çoğalma olmaz, hasta ameliyattan sonradan tekrar gözlüğünü takmaya ve tembelliğin tedavisine devam eder


Kayan favori görme tembelliği varsa kaymayan göz kapatılarak aylaklık ortadan kalkabilir mi?


Dingin gözlerde en etkili çare öteki gözün kapatılmasıdır Jurnal kapama süresi ve kapamanın ne kadar devam edeceği, aralıksız kontrollerle hekim kadar belirlenir Bazı durağan gözlerde, kapama ile çok iyi sonuçlar alındığı gibi bazen de tembellikte hiçbir düzelme kaydedilmeyebilir Bu, tembelliğin derinliğiyle ve gözdeki görme bozukluğunun (hipermetropinin) derecesi ile ilgilidir


Tembel gözlerde ne nesil görme kusuru vardır?


Atıl gözlerde, büyük genelde hipermetropi ya da hipermetropik astigmatizma mevcuttur Miyop gözlerde ise aylaklık fazla daha eksik görülmektedir


Görme tembelliğinin tedavisinde A vitamini kullanılması, havuç ve balıktan varlıklı bir beslenme etkin olur mu?


Hayır, tatmin edici derecede ve direkt bir etkisi yoktur,görme tembelliğinin tedavisinde esas, hastanın yerinde numaradaki gözlüğünü takıp iyi görebilen gözün kapatılması ve atıl olan gözün görmeye zorlanmasıdır


Yanlışlar ve doğrular


1 Bebekte göz kayması varsa, tedavide acele edilmemelidir, bebek büyüdükçe kayma da kendiliğinden düzelir(yanlış)


Bebekte göz kayması varsa, hiç zaman kaybetmeden
tedaviye başlamalıdır, çünkü tedavide gecikildikçe tembelliğinin
ilerlemesine yol çözülmüş olur(dürüst)


2 Çocuktaki şaşılık, birkaç yıl gözlük takmakla
düzelir, şaşılık düzeldikten daha sonra da gözlük çıkarılır ve şaşılığın
tedavisi bitmiş olur (yanlış)


Bazı tür şaşılıklar yalnızca gözlük takmakla
düzelir, ameliyata gerek kalmaz Ama, bu tür şaşılıklarda; şaşılık
gözlük takılı iken düzelir, gözlük çıkarıldığında göz yeniden kayar
Dolayısıyla, çocuğun gözlüğünü hiç çıkarmaması gerekir (içten)


3 Şaşı çocuk, ameliyat olduktan sonradan şaşılığı
iyice düzelir ve kayması düzeldiği için de bundan böyle gözlük takmasına
gerek kalmaz, gözlüğü atar(yanlış)


Ameliyatla şaşılığı düzeltilen çocukta tedavi
bitmemiştir Ameliyat yalnızca göz kaymasını düzeltir Şaşılık
ameliyatının, görme derecesi ve görme bozukluğuna hiçbir etkisi yoktur
bu nedenle ameliyatla şaşılık düzeltildikten sonra da, çocuk tekrar
gözlüğünü takmaya devam edecektir(dürüst)


4 Çocuğum yıllardır gözlük takıyor, lakin gözlüğü çıkardığı vakit gözü yeniden kayıyor, tedavi hiçbir avantaj sağlamadı (yanlış)


Eğer şaşı bir çocukta, kayma gözlükle
düzeliyorsa çare başarıya ulaşmış demektir Çocuk kesintisiz gözlük
takmalıdır Gözlük çıkarıldığında gözün kayması doğaldır Tedavinin
değerlendirilmesi, gözlüklü iken yapılır(içten)


5 Şaşılık ameliyatından sonradan görme tembelliğini (ambliyopi) tedavi etmek için yapılan kapama tedavisine lüzum değil (hatalı) Ambliyopi (tembellik) tedavisi uzun ve oldukça
sıkıntılı bir işlem olup 34 yaşından önce teşhis edilip tedaviye
başlanmışsa galibiyet oranı daha yüksektir Tembelliğin derecesine göre
810 yaşına değin ve mümkünse binoküler (her iki gözle) eşit görme elde
edilene değin tedaviye devam edilir Bandajla kapama ya da cam tedavisi
gözlük kullanıldığı durumda yapılmalıdır ve tedaviye gerekiyorsa
şaşılık ameliyatı sonrasında da devam edilmelidir(dürüst) *