satranç kuralları nelerdir

Madde 1: Satrancın Esasları

11 Satranç oyunu, ‘Satranç Tahtası ’ diye adlandırılan kare biçiminde bir alan üstünde iki karşı taraf aralarında taşları sırayla oynatılmasıyla oynanır Oyunu beyaz taşlarla oynayan oyuncu başlatır Rakibi hamlesini yapmış olan taraf ‘hamlede ’dir

12 Her iki tarafın da amacı, rakip şahın kurallara uygun bir hamleyle yenmekten kurtulması mümkün olmayana değin muhalif şaha saldırmaktır Bunu başaran taraf rakibini ‘ ŞahMat ’ yapmış demektir ve oyunu kazanır Mat olan taraf oyunu kaybeder

13 Her iki taraf için de ŞahMat yerine getirmek olası değilse oyun berabere biter

Madde 2: Tahta Üzerinde Taşların Başlangıç Konumu

21 Satranç tahtası çizgili 64 (8x8) eşdeğer kareden oluşur ve kareleri sırayla açık (beyaz) ve koyu (siyah) renktedir

Satranç tahtası iki rakip arasına beyaz renkli köşe karesi sağ tarafta olacak şekilde yerleştirilir

22 Başlangıçta bir taraf 16 adet açık renkli (beyaz), öteki taraf 16 adet koyu renkli (siyah) taşa sahiptir

Madde 3: Taşların Hareketleri

31 Hiç bir taş benzer renkte diğer bir taşın bulunduğu bir kareye gidemez Eğer bir taş karşı taraf bir taşın olduğu kareye giderse, muhalif taş yenmiş olur ve tahta dışına çıkar 3238 maddelerinde tanımlama edilen hareketlere kadar karşı taraf taşı yeme imkanı varsa, yiyecek olan taş bu kareye saldırıyor demektir

32 Fil bulunduğu karenin çaprazlarında herhangi bir kareye gidebilir

33 Kale bulunduğu karenin düşey ve yataylarında herhangi bir kareye gidebilir

34 Vezir bulunduğu karenin düşey, yatay ve çaprazlarında herhangi bir kareye gidebilir

35 Fil, kale veya vezirle bu hamleler yapılırken, hamle yolu üstünde bulunan bir taşınn üzerinden atlanamaz

36 Beygir yatay, düşey ya da çapraz yönde olmamak şartıyla bulunduğu kareye en yakın karelerden birine gidebilir Madde 31 gözönüne alındığında, hamlesini yapan bir beygir bitişik karelerden geömiyor sayılır

37 a) Piyon bulunduğu dikeyde önündeki anlamsız kareye doğru ilerler, ya da,

b) Ilk hareketinde, (a) paragrafında yazdığı gibi bir kare ilerleyebilir veya bulunduğu dikeyde önündeki her iki karenin de abes olması şartıyla iki kare ilerleyebilir, veya

c) Emrindeki dikeyde bir önünde yer alan (ön çaprazda) muhalif taşı yiyerek bu kareye gidebilir

d) Bir piyon birincil hareketinde iki kare ilerleyip rakip piyonla yanyana gelirse, karşı taraf piyon bu piyonu sanki bir kare ilerlemiş gibi kabul ederek yiyebilir Bu adalet yalnızca ilk defasında, yani iki kare çıkışı yapılır yapılmaz geçerlidir, bu harekete ‘geçerken alma ’ (en passant) denir

e) Bir piyon bulunduğu birincil konumdan ilerleyerek son sıraya (rakibin ilk yatayı) vardığında, aynı hamlenin bir parçası olarak aynı renkte bir vezir, ya da bir kale, ya da bir fil, veya bir beygir ile değiştirilir Oyuncunun tercihi daha önce yenmiş olan taşlarla sınırlı değildir Bu piyon hareketine ‘terfi ’ denir ve yerine konan taş kurallara uygun şekilde anında devreye girer

38 a) Şahın iki türlü hareketi vardır

bir ya da daha fazla rakip taş kadar korkutma edilmemesi şartıyla komşu karelere gidebilir

Muhalif taşlar hareket edemiyor bile olsalar, tehdit yapıyor sayılırlar

b) Rok Bu şahla benzer sırada bulunan aynı renkli kalenin ortak hareketidir Bu iki taşın hareketi tek bir hücum sayılır; şah bulunduğu kareden kaleye doğru iki kare ilerler ve gerisinde kale şahın üstünden atlayarak bir kare yanına (komşu kareye) konarak yapılır

1) Şu durumlarda rok yapmak bundan böyle mümkün değildir:

şah daha önce oynamışsa, veya

ilgili kale daha önce oynamışsa

2) Şu durumlarda rok yerine getirmek geçici olarak muhtemel değildir:

şahın durduğu, rok atarken geçeceği ve rok attığında gideceği kareler rakip taşlarca korkutma ediliyorsa, veya

Rok atılacak kale ile arasında herhangi bir taş varsa

b) Rakip taş veya taşlar tarafından tehdit ediliyorsa, bu taş ya da taşlar hareket edemiyor bile olsalar şah korkutma altındadır (şah çekilmiştir)

Şah çekmeyi ifade vermek zorunlu değildir

Oyuncular şahlarını korkutma altında bırakacak hamle yapamazlar *