Satranç Oyunu - Satranç Nasıl Oynanır - Satranç Taşları Hakkında Bilgi

Satranç Oyunu Satranç Nasıl Oynanır Satranç Taşları Hakkında Data


Satranç iki kişi arasında ve kare şeklinde bir satranç tahtası üzerinde oynanır

Satranç tahtası beyaz (açık renk) ve siyah (koyu renk) eşdeğer büyüklükte ve bir beyaz, bir siyah sıralanmış 64 kareden oluşur

Satranç tahtası her oyuncunun sağına beyaz gelecek şekilde konulur Her oyuncunun 16 taşı vardır: Bir Şah, bir Vezir, iki Kale, iki Fil, iki At ve sekiz piyon

Oyunun amacı muhalif şahı olmak yani mat etmektir Oyuna beyazlar başlar, lakin önce taşların nasıl hareket ettiğini görelim

Taşların Hareketi

Satranç taşlarının her birinin ayrı hareketi vardır Taşların hareket yönleri, gidebilecekleri kareler aşağıda abes satranç tahtasını temsilci diyağramlarda ayrı ayrı gösterilmiştir





ŞAH, bitişiğindeki karelere gidebilir

KALE, yatay ve dikey olarak ilerler

FİL, çapraz hareket eder Filler oyun her tarafında benzer renk karelerde
kalırlar

VEZİR, dikey, yatay ve çapraz gider

AT, L biçiminde bir hareketle üç kare sıçrama şeklinde gider Taşların üzerinden atlayabilir

PİYON, bulunduğu sütunda ileriye doğru bir kare hareket eder Fakat başlangıç yerlerinde yer alan piyonlar istenirse iki kare ilerletilebilir

Taş Alma

Taş alma, alınan taşın satranç tahtası dışına çıkarılması ve bölge taşın onun yerine konulmasıdır Bir taşın gidebileceği karelerde muhalif bir taş varsa, onu alabilir Taş alma gerekli değildir Taşlar, (beygir hariç) kendi taşlarının ve muhalif taşların üzerinden atlamazlar

Piyonlar çapraz olarak taş alır Dikey olarak ilerlemekte olan piyon önündeki karenin sağ ve solundaki karelerde bulunan taşları alabilir

Geçerken alma, piyonlara özgü bir taş alma şeklidir Başlangıç yerinde bulunan bir piyon iki hamle ilerletildiğinde rakip piyonun taş alma alanından geçerse, muhalif piyon bu piyonu, hemen yerine getirmek şartıyla, alabilir Geçerken alma, diyagramda c ve d sütunlarında gösterilmiştir c sütununda açılış uygun bulunan piyon iki kare ilerletildiğinde d sütununda bulunan beyaz piyon onu alabilir ve ok işareti ile belirtilen kareye geçer Beyaz, hücum sırası kendisine
geldiğinde geçerken alma hakkını kullanmazsa sonraki hamlelerde bunu yapamaz

Piyonun Vezir Olması Son yatık sıraya ulaşan piyon, piyon olarak kalamaz, oyuncu onu kendi renginden şahtan başka bir taşa yükseltir Bu şekilde bir oyuncu aniden fazla vezire, ikiden artı kaleye, cet veya file sahip olabilir

Rok Rok yapma, şah ile kalelerden bir arasındaki bir harekettir, şahın tek hamlesi olarak kabul edilir ve şöyle yapılır Şah, kalelerden birine doğru iki kare ilerletilir, kale de şahın üzerinden atlatılarak bitişiğindeki kareye konur Rokun amacı, şahı rakip taşların saldırısından uzaktan bir yere gotürmek ve kaleyi oyuna sokmaktır

Rok yerine getirmek, aşağıda sayılan hallerde olası değildir:

a) Şah ya da kale ile daha önce atak yapılmışsa,

b) Şahın bulunduğu, geçeceği ve gideceği kareler rakip taşların tehdidi altında bulunuyorsa,

c) Şah ile kale arasında bir taş varsa, Bir oyuncu rok yaparken önce kaleye dokunursa bu hareket hatalıdır, ama rok geçerlidir; şah ve kaleye bununla beraber dokunur ve rokun muhtemel olmadığı anlaşılırsa, oyuncu şah ile atak yerine getirmek zorundadır Bu durumda şahın kurala uygun bir hamlesi yoksa, yapılan hata geçersizdir

Mat

Satrançta kasıt şahı mat etmektir Şah mat edilince oyun sona erer Rakip şahın bulunduğu kareyi taşlarından biri ile tehdit eden oyuncu rakibini şah! diyerek uyarır Şahı korkutma edilen oyuncu, şahın yerini başkalaşmak, korkutma eden taşı olmak ya da tehdidi yapan taş ile şah arasında kendi taşlarından birini getirmek zorundadır Kısaca, şah tehdidi yapılacak birincil hamlede etkisiz ışık halkası getirilmelidir Bu yapılamadığı takdirde şah mat olur ve oyun biter Kendi şahını şah tehdidinden koruyan bir taş, rakip şahı şah ile korkutma edebilir

Birliktelik Aşağıdaki hallerden birinin meydana gelmesi ile, oyun berabere sonuçlanmış sayılır:

1 Atak sırası kendisinde olan oyuncu, şahı korkutma aşağı olmadığı halde, kurallara yerinde hiç bir atak yapamıyorsa, (Pat durumu)

2 Her iki oyuncu arasında anlaşmışlarsa,

3 Oyunculardan biri, benzer durumun üç kez tekrarlandığını ileri sürmüşse,

4 Oyunculardan biri taş almadan veya piyon hamlesi yapmadan sırt sırta en düşük 50 hücum oynandığını kanıtlamışsa, Turnuvalarda vakit sıkışması sebebiyle oyunlarını yazamamış olan bir oyuncu son iki maddeye dayanarak beraberlik isteğinde bulunamaz Tutulan Taş Oynanır Atak sırası kendisinde olan oyuncu taşlarından birine dokunursa onu oynamak, rakibin taşlarından birine dokunursa onu elde etmek zorundadır Eğer tutulan taş oynanamıyorsa ya da alınamıyorsa, bunun bir sonucu yoktur Oyuncu tuttuğu taşı elinden bırakmadıkça onu herhangi bir kareye koyabilir Taşları düzeltmek amacıyla yetişmek isteyen oyuncu rakibine önceden düzeltiyorum diyerek haber vermelidir Oyunların Yazılması Satrançta oyunların nasıl yazıldığını çakmak bazı yararlar sağlar: Turnuvalarda oyunların yazılması zorunludur Ileri Gitmek için kitap ve dergilerde yayınlanan bilgileri ve oyunları izlemek gerekir Her oyuncu kendi oyunlarını ara sıra inceleyerek hatalarını öğrenmelidi






*