Savaş Dönecek Yine Bizi Vuracak: Faturası Netleşiyor!

Rusya-Ukrayna savaşı başladığından bu yana dünya iktisadı için tasalar artarken, biz de içeride savaşa bırakmadan başlattığımız enflasyonun savaşla büyümesini izliyoruz!

Dünya esasen enflasyonla uğraş sürecine girmişken, savaşın ortalığı karıştırmasıyla nasıl bir kriz olacak tartışmasına başladı! Dünya krize girer de biz bundan geri kalır mıyız? 


Yeni terimimiz: Slumpflasyon!



Rusya ve Batı ortasında yaşanmasından kaygı edilen mümkün bir güç savaşı korkusu her geçen gün artarak hissediliyor. Yalnızca güçte değil tedarik telaşları nedeniyle ziraî emtiadan, metallere kadar fiyatlar rekor kırmaya devam ediyor. Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, dünyada pandemi kaynaklı arz ıstırapları nedeniyle başlayan enflasyon yükselişinin artarak devam edeceğini, dünya ticaretinin daralacağını, münasebetiyle bütün dünyada ekonomik büyümenin gerileyeceğini belirtti. Eğilmez, birçok ülkenin resesyona ya da slumpflasyona (enflasyon içinde küçülme) gireceğini söyledi.

Kötü haber: Enflasyon bitmiyor! Daha berbat haber: Küçülmeye gidebiliriz!



Ukrayna savaşının ekonomik tesirlerini değerlendirdiği tahlilini paylaşan Eğilmez, Türkiye'nin de enflasyonlu büyümeden enflasyonlu küçülmeye (slumpflasyon) geçeceğini öngörüyor. 

Savaşın Türkiye iktisadına birinci darbeyi dolar kuru üzerinden vurduğunu belirten Eğilmez, Merkez Bankası'nın faizi düşük tutma ısrarıyla doların yükselmeye devam edeceğini, ithal girdi kullanımının fazlalığı nedeniyle fiyatların artacağını ve enflasyonun uygunca hızlanacağını vurguladı. Dünyada büyüme gerileyeceği için ihracatın düşeceğini, ithalatın ise değerleneceğini belirterek, sonuç olarak cari açık yükseleceğine dikkat çekti.

Enflasyon ve faiz çekişmesinin sonucu ne?



Ekonomiyi canlı tutmak için yapılan vergi indirimlerinin ve kamu harcama artışlarının da bütçe açığı artacağını kaydeden Eğilmez, “Kurun yükselmesini önlemek için yapılan döviz satışları nedeniyle TCMB'nin swap hariç net döviz rezervleri ekside kalmaya devam edecek. Türkiye enflasyonlu büyümeden enflasyonlu küçülmeye (slumpflasyon) geçecek” dedi.

Merkez Bankası'nın siyaset faizini enflasyonun 40 puan altında tutma ısrarının olumsuz sonuçlarına işaret eden Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, “İlk olarak faizi artırmak yerine kur muhafazalı mevduat hesabını yürürlüğe koyarak oradan Hazine'ye büyük yük getiriliyor, ikinci olarak da kurun yükselmesini önlemek için Merkez Bankası'nın rezervlerini satarak ülkenin sigortası yok edilmiş oluyor” dedi.

Piyasalarda son durum ne?



Rusya'nın Ukrayna'yı işgal teşebbüsü piyasaların tarafını belirlemeye devam ederken krize güç alanında yapılan açıklamalar damga vuruyor. Dolar dün güne 14.4320 liradan başlarken 14.6596 liraya kadar yükseldi. Euro ise 15.6870 liradan başladığı günde 15.8752 lirayı test etti. 

Enerji maliyetlerindeki rekor artış iktisat siyasetlerine ait tasaları artırıyor. Petrol fiyatlarında yaşanan rekorlar ve dış ticaret istikrarında bozulmanın ülkeden daha fazla döviz çıkışı olarak yansıması bekleniyor. Tasarruf kaynaklı kura talep olmasa bile tüketim kaynaklı talebin kurda yükseliş eğiliminin devamına neden olabilir. 

Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi ise (CDS) 700 baz puanı üzerine yükseldi. Borsada ise üst adım kuralı devam ediyor. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi dün günü yüzde 0.70 kıymet kazanarak 2.011 puandan tamamladı.

Savaşın kaybı ne kadar olacak?



Mahfi Eğilmez, Rusların yanı sıra Avrupalı turistlerin de gelmelerinde kasvetler yaşanabileceğini, bu türlü bir gelişmenin yaklaşık 15 milyar dolarlık bir döviz kaybı manasına geleceğini söyledi. Eğilmez, petrol fiyatlarının ise mevcut seviyede cari açığa bir yılda 15 milyar doların üzerinde ek yük yaratacağını hesapladı. Buna nazaran savaşın yaratacağı kayıp 30 milyar doları buluyor.