Sayıştay ortaya çıkardı! Devleti soyan soyana... Ölen kişi üzerinden soygun..

Özel hastanelerde hasta ya da yıllık izinde gözüken hekimlerin ameliyat, muayene yaptıkları, bu süreçlerin de Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) faturalandırıldığı belirlendi.

Sayıştay raporlarında, karayollarında iş yapan yüklenicilerin çevirdikleri “oyunlar” gözler önüne serildi. Özel hastanelerde hasta ya da yıllık izinde gözüken hekimlerin ameliyat, muayene yaptıkları, bu süreçlerin de Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) faturalandırıldığı belirlendi.

KÖPRÜ VAR, YOLU EKSİK

Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü Raporu’nda, karayollarında iş yapan birtakım yüklenicilerin uygulamaları ile devleti nasıl ziyana uğrattıkları da ortaya konuldu.



Rapora nazaran süreç şöyle işliyor:

Kamu İhale Yasası’na nazaran ihale edilen ünite fiyat teklifli birtakım işlerde, işin aşikâr kısımlarına isteklilerin yaklaşık maliyet fiyatına nazaran yüksek teklif verdikleri, bilhassa işin sonraki basamaklarında yapılmasını bekledikleri iş kalemlerine ise düşük teklif verdikleri görüldü.

Bu biçimde toplamda en düşük fiyatı vererek ihaleyi alan yüklenicilerin, imalat kademesinde öncelikle yüksek teklif verilen iş kalemlerini yaptıkları, düşük teklif verilen iş kalemlerini ise mukavele fiyatının iş artışı ya da imalat değişiklikleri üzere nedenlerle tamamlanması nedeniyle yapmadan mukaveleyi sonlandırdıkları tespit edildi. Bunun sonucunda da ihale konusu proje yarım kalıyor.  

Daha sonra yapılan ikmal ihalelerinde ise evvelki ihalede düşük teklif verilen iş kalemleri, daha yüksek fiyatlarla ihale edilerek yapılıyor. Bu halde projeler planlanan maliyetin çok üzerinde bedellerle, üstelik de gecikmeli olarak bitiriliyor. Raporda, kelam konusu metotla yapılan işlerin süreci, “Ordu-Ulubey Ayrımı - Kabadüz Vilayet Yolu Km 0+000-21+300 Ortası Yol Üretim İşleri” özelinde açıklandı.

HAKEDİŞ KATLANDI



109.2 milyon lira yaklaşık maliyetli işte, toprak tesviye işleri için yüzde 37, sanat yapıları için yüzde 30, üstyapı işleri için yüzde 42, oto korkuluk işleri için yüzde 86 indirimli teklif verildi. Fakat köprü işleri için 9 milyon liralık yaklaşık maliyete karşılık 26.3 milyon liralık teklifte bulunuldu. Artış yüzde 190 oldu. Köprü işlerinde yalnızca bir iş kalemi için yaklaşık maliyet fiyatına nazaran yüklenici tarafından tam 311 kat fazla fiyat teklif edildi. Raporda şöyle denildi:

“İşin tamamının yapılmış olması durumunda, verilen teklifte hiçbir sorun olmadığı açıktır. Fakat yüklenicinin mevcut durumda işin tamamını yapmasına imkân bulunmamaktadır. Zira kontrat bedeli, yüksek bedel teklif edilen imalat ölçülerindeki artışlar nedeniyle tamamlanmak üzeredir ve mukavele fiyatı kadar iş yapıldıktan sonra iş tasfiye edilecektir.

Yaklaşık maliyet fiyatları ile fiilen yapılan köprü işleri bedeli karşılaştırıldığında, yüklenicinin yalnızca köprü işleri için yüzde 610 daha fazla hakediş meblağı elde ettiği görülmektedir. Yaklaşık maliyet fiyatı ile yüklenicinin teklif meblağı karşılaştırıldığında, köprü işleri için yaklaşık yüzde 190 oranında yüksek teklif verdiği, yüklenicinin kendi teklifi ile gerçekleşen imalat meblağı karşılaştırıldığında, yaklaşık yüzde 150 oranında daha yüksek fiyatta iş yaptığı görülmektedir.”



Rapora nazaran ihale belgesi kapsamında yer alan başka iş kümeleri imalatları incelendiğinde, toprak işleri için yaklaşık 12 milyon TL fiyatında teklife karşılık yaklaşık 356 bin TL, sanat yapıları için yaklaşık 30 milyon TL meblağında teklife karşılık yaklaşık 5.8 milyon TL, üstyapı işleri için yaklaşık 17 milyon TL meblağında teklife karşılık sıfır TL, oto korkuluk işleri için yaklaşık 270 bin TL fiyatında teklife karşılık sıfır TL iş yapıldığı ortaya çıktı. Köprü işleri için ise yaklaşık 26 milyon TL teklife karşılık imalat artışları nedeniyle 64 milyon 637 bin 847 TL iş yapıldı.

Kontrat bedeli 89.6 milyon TL olan işte, 72.6 milyon TL harcama gerçekleştirildi. Bunun yalnızca 7.9 milyonu köprü harici işler için harcandı. Raporda, “Bu işe ait değerli tespitlerden birisi de yaklaşık maliyetin ölçü olarak gerçekçi hesaplanmaması sonucu, işin gerçek maliyetinin çok üzerinde yapılmasıdır. Yönetim ihale öncesi yaklaşık maliyet çalışmalarını hakikat yapmamıştır. Bu nedenle, köprü kümesi imalat ölçülerinde fevkalâde artış gerçekleşmiştir” vurgusu yapıldı.

Sonuç olarak köprü dahil yol imal işi olarak ihale edilen iş, yalnızca köprü imaline dönüştü. Raporda, “Nitekim, mevcut haliyle, iki adet köprü inşaatı tamamlanmıştır. Lakin köprülerin her iki tarafında da yol yapılamadığından köprüler kullanılamamaktadır” denildi.

Raporda, bunların dışında projelerin hakikat hazırlanmaması nedeniyle imalatlar ve projeler için birden fazla ödeme yapıldığı, karayolları imalatında yapılan sıcak karışım imalatlarının mukavelede öngörülen mühletten daha kısa müddette bozulduğu, kurum taşınmazlarının mevzuata ters olarak pazarlık adabı ile kiraya verildiği, kâr mücadalesi, bakım, imal ve tamirat yapılması işlerinde mevzuata karşıtlıklar belirlendiğine dikkat çekildi. Projelerin gerçek hazırlanmaması nedeniyle de imalatlar ve projeler için birden fazla ödeme yapıldı.

KAÇAK GEÇENİN YANINA KAR KALDI



Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü Raporu’na nazaran 2018’de 152 milyon 12 bin 519 Otomatik Geçiş Sistemli (OGS) geçişten 633 milyon 722 bin 617 TL; 311 milyon 429 bin 33 Süratli Geçiş Sistemli (HGS) geçişten 1 milyar 549 milyon 661 bin 614 TL olmak üzere toplam 2 milyar 183 milyon 384 bin 231 TL gelir elde edildi. 2018’de HGS ve OGS’den toplam 20 milyon 574 bin 137 kaçak geçiş gerçekleşti.

Köprü ve otoyollarda gerçekleşen toplam 132 milyon 22 bin 276 TL kaçak geçiş bedeline ait gelir tahakkuk kaydı yapılmadı ve kelam konusu bedellere mali tablolarda yer verilmedi.

AVRASYA TÜNELİ KAYITLARI YANLIŞ

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı raporunda, yap-işlet-devret modeliyle yapılan Avrasya Tüneli’nin hizmet imtiyaz varlığı ve gelecek devirlere ilişkin olası vazgeçilen gelirlere ait muhasebe kayıtlarının gerçeği yansıtmadığı tespit edildi.

Ayrıyeten proje ile ilgili olarak yönetim tarafından verilen talep garantilerinin tam, hakikat ve gerçeğe uygun halde muhasebe kayıtlarına alınmadığı eleştirisi de yapıldı. Rapora nazaran idari para cezaları tam ve yanlışsız olarak takip edilmedi. TOBB’nin sorumluluğunda üretilen sayısal takograf aygıtlarının yanılgılı olmasına rağmen yönetim tarafından gereği yapılmadı.

‘TANI VE FATURA UYUŞMUYOR'



SGK Raporu’na nazaran SGK tarafından sıhhat hizmet sunucularına verilen toplam 12.1 milyar TL fiyatındaki avans, mevzuatta öngörülen üç aylık süreyi aştığı halde kapatılmadı. Eski yeşil kartlıların, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nca ödenmesi gereken genel sıhhat sigortası primlerinden 7 milyar TL fiyatındaki kısmının kurumlar ortasında mutabakat sağlanamadığından müddeti içerisinde tahsil edilemediğine dikkat çekildi. MEDULA bilgilerinin incelenmesi sonucunda, hastalara konulan teşhisler ve hastaların ameliyat bilgileri ile faturalandırılan süreçlerin birbiri ile uyuşmadığı tespit edildi.

ÖLÜYE BİR YIL SONRA FATURA

Ölen şahıslara, vefat tarihlerinden sonra sıhhat tesislerince süreç yapılarak bedellerinin SGK’ye faturalandırıldığı belirlendi. Raporda, “İşlemlerin incelenmesinde, sıhhat tesislerince hastane bilgi idare sistemlerine, sistematik aksaklıklar nedeniyle geç girilen süreçler göz önünde bulundurularak mevt tarihlerini takip eden ikinci günden itibaren yapılan süreçler ve faturalandırmalar temel alınmıştır.

Birtakım örneklerde, sigortalının vefatından bir yıl sonra dahi, hastanelerce süreç yapılarak kuruma faturalandırma yapıldığı görülmüştür” denildi.

Özel sıhhat hizmet sunucularında (özel hastaneler) vazife yapan tabiplerin hastalık yahut analık hali nedeniyle raporlu olduğu ve süreksiz iş göremezlik ödeneği aldığı tarihlerde, tıpkı vakitte vazifeli oldukları sıhhat tesislerinde süreç yaptıkları (ameliyat, muayene vb.) ve kelam konusu süreçlerin SGK’ye faturalandırıldığı da belirlendi.



Sıhhat tesislerinde çalışan tabiplerin, hastalıkları nedeniyle yatarak tedavi gördükleri ya da yıllık izinde oldukları günlerde tıpkı vakitte misyonlu oldukları sıhhat tesislerinde süreç yaptıkları (ameliyat, muayene vb.) ve kelam konusu süreçlerin de SGK’ye faturalandırıldığı tespit edildi.

BAKANLIK DOKÜMAN BİLE VERMEDİ

Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı raporunda, Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı’nın mali rapor ve tabloları hakkında kontrol görüşü oluşturabilmek için gerekli olan mali rapor ve tablolar ile bilgi ve evrakların, kamu yönetimi tarafından sağlanamadığı için görüş bildirilemediğine dikkat çekildi. Ayrıyeten mevzuata alışılmamış olarak Sıhhat Bakanlığı Engelli Sıhhat Şurası Raporu Bilgi Tabanı’nda kaydı bulunmayan bireyler (62 bin 807 kişi) ile kaydı olup ağır engelli olmayan şahıslar (35 bin 554 kişi) için meskende bakım ödemesi yapıldı. Patrona taban fiyat takviye ödemeleri ile patron prim teşviki ödemeleri kusurlu raporlandı.

MALİYE'DE 'İÇ KONTROL' YAPILMIYOR

Sayıştay’ın Hazine ve Maliye Bakanlığı Raporu’na nazaran kapatılan Başbakanlık’a ilişkin borç, alacak, hak ve yükümlülük hesapları, KHK kararlarına uygun biçimde kapatılarak Hazine ve Maliye Bakanlığı hesaplarına aktarılmadı. Bakanlık periyot sonu süreçlerinin muhasebeleştirilmesinde eksiklikler görüldü. Hazine Müsteşarlığı mali tablolarında “Menkul Varlıklar” hesabında kayıtlı altın, gümüş vb. menkul varlıkların değerlemeye tabi tutulmaması nedeniyle gerçek bedeli ile muhasebeleştirilmediğine dikkat çekildi.



Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Kamu Borç İdaresi Raporu’nda yer alan ve bakanlığın taraf olduğu borç üstlenim mutabakatlarına ait bilgilerin, bu rapordan yararlanacak olanların gerçek karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde kâfi, açık ve kapsayıcı olmadığı vurgulandı.

Hazine Müsteşarlığı ve Maliye Bakanlığı’nın Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak tekrar yapılanmasıyla birlikte yeni oluşan bakanlık bünyesinde iç denetim sistemi de kurulmadı.

Mustafa Çakır/Cumhuriyet