Türkiye üç haftadır Sedat Peker görüntüleriyle yatıp kalkıyor. En son görüntüsü 15 milyon izlenince başlarda soru işaretleri belirmeye başladı. Nasıl olur da bir mafyanın görüntüleri bu kadar izlenir? Mesela pek çoğumuzun aklındaki bu soru. Haydi bu sorunun yanıtını aramaya başlayalım.
Bir içeriğin tutulabilmesi için üç sebep vardır. “Kim neyi nasıl söylüyor?” sorusunun karşılığındadır bu sebepler.
Öncelikle içeriği sıradan biri hazırlamıyor. Memleketin en karanlık adamlarından birinin hazırladığı görüntüleri izliyoruz. Bir mafya mensubu karşımızdaki, herkesin tanıdığı ünlü biri. Sahi Sedat Peker’i tanımayan var mı? Kendisini sevenin de, ondan nefret edenin de merak ettiği kişilik… Magazini olan biri.
İkinci değerli sorumuz, bu adam ne söylüyor? Yalnızca kendini ilgilendiren bahisleri dillendiriyormuş üzere olsa da herkesi ilgilendiren şeyler dökülüyor ağzından. Parlamentosundan sokaktaki manava kadar herkesi ilgilendiren bahisleri zikrediyor ve hepsini de bir çırpıda söylemiyor. Dönemlere bölmüş anlatacaklarını, usta bir direktör üzere ve ilgiyi her daim canlı tutmasını biliyor.
Üçüncü sorumuz ve en değerlisi, bunları nasıl söylüyor? Hangi koşullarda konuşuyor? İşte burada bize bir çatışma sunuyor. Haksızlığa uğradığından, ailesinden, kaçtığından ve tüm bu görüntüleri intikam için hazırladığından bahsediyor. Kendince intikam yemini ediyor. En can alıcı kısmı bu işte! Dinleyici de o anda başında beliren dört önemli soruyu merak ediyor. Doğrusu, birilerine merak edecekleri şu dört değerli soruyu tıpkı anda sordurursanız kimse muhatabından gözünü alamaz:
“Bu adam daha neler anlatacak?”
“Bu adamın savaş açtığı adamlar nasıl yanıt verecek?”
“Bu adamın savaş açtığı adamlar ne yapacak?”
“Bu adamın sonu ne olacak?”
Tüm bu sorular binlerce insanı bu bahiste yazmaya, konuşmaya ve fikir üretmeye itiyor. Parlamentodan, sıradan ailelerin salonlarına kadar herkese üzerinde günlerce, tahminen aylarca tartışacak husus çıkıyor.
Bu görüntülerdeki genel öykü ise Holywoodvari bir senaryoya dayanıyor. William Wallace Peker, çocukları ve ailesinin intikamını almak için bir savaşa giriyor. Sinemada da masraf, televizyonda da sarfiyat, her yerde sarfiyat bu tema.
Özetle bir içerik, üzerinde konuşulacak öbür içerikler ürettirebildiği anda maximum ilgi görüyor ki şahit olduğumuz üzere, ürettiriyor da. Gazetecilerin hazırladığı tahlil görüntüleri ise yüzbinlerce defa izleniyor. Görüntülerin öteki büyük başarısı muhataplarını karşılık vermeye itmesi yani etkileşim vermesi. Kimse görüntülere kayıtsız kalamıyor.
Bu görüntülerin izlenme nedenlerini ise iki başlıkta incelemek lazım: 1) Teknik nedenler 2) Sosyolojik nedenler
Teknik nedenlere başlarken şunu söyleyelim: Sedat Peker kelam dinliyor. Toplumsal medyada üretilen içerik hakkında bu işin uzmanlarından katkı aldığı apaçık.
Bunu nereden çıkardın diyenlere not düşelim: Bir görüntüsünde ‘’video mühletinin 1 saati aşmaması gerekiyormuş’’ üzere kullandığı bir cümle var. Bu, kendisine teknik mevzularda verilen tavsiyeleri dinlediğinin göstergesi.
Bir dijital içeriği hazırlarken de birinci olarak maksat kitleyi belirleriz. Sedat Peker, içeriklerinin temel maksat kitlesini muhakkak belirlemiş: 40 yaş altı. Bu kitleye oynuyor. Onların bu görüntüleri yayması için gereğince gereç veriyor. Şu an bilhassa Tiktok ve Twitter, 7-8 saniyelik Sedat Peker görüntü ve monteleriyle dolu. Siyaseti, 90lar Türkiye Tarihini tahminen de hiç bilmeyen Z nesli, Sedat Peker montelerini Tiktok'ta paylaşıyor.
Yeterli bir içerik yüksek başlar ve yüksek biter. Sedat Peker’in çabucak hemen her görüntüsü bu formda. Yüksek başlanan içerik, izleyiciyi canlı meblağ. İçerik yüksek biterse de paylaşım oranını o derce yüksek fiyat. Fısıltı gazetesinde bir içeriğin sonu çok değerlidir.
İçeriklerde filozoflardan ve toplumsal bilimcilerden yaptığı alıntılarla da dikkatin dağılmasını engelliyor. İzleyiciyi şaşırtıp onların daha bir hayranlıkla kendisini izlemesini sağlıyor. Muhakkak ki iletişimsel rasyonaliteyi Habermas’tan, matematiksel irtibat modelini Shannon’dan öğrenmiş demek isterdim lakin kendisi şimdi oralardan atıf yapmadı
Yalnızca alıntılar mı? Hayır. Magazin var görüntülerde. Her an her yerden herkes çıkabilir. Nusret, Oktay Kaynarca, Buyruk Sarıgül... Her görüntüde karşımıza magazin dünyasının ünlüleri çıkabilir. Yalnızca Fouche değil.
Yeterli bir dijital içeriğinin en değerli özelliği, içeriğin tamamının ya da bir kısmının paylaşılabilir olması. Her görüntüsünden en az 10-15 kesiti, görüntü yayınlandıktan çabucak sonra mizah sayfalarında görmeye başlıyoruz. Bu monteler, görüntülerden bihaber olan apolitik kitlelere de süreç içinde görüntüyü izletir oldu.
Sedat Peker uygun bir ''storyteller''.
Bir insanın ortalama dikkat müddeti 35-45 dakikadır. Okullarda ders müddetleri de buna nazaran belirlenir. Ancak toplumsal medyada dikkat mühleti çok düşüktür. Zira uyaran çoktur. Her yerden bildirim gelir. O kadar uyaran ortasından rastgele bir içeriğe odaklanmak zordur. Hele ki “1 saat”lik bir içeriğe. Youtube içerik üreticilerinin bilindik ezberidir şu: Görüntü mühletini kısa tutmak gerekir. Bu kuralı bozan Youtuber sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Bunlardan biri de Sedat Peker oldu. Şayet 1 saat boyunca kurguya girmeden ( ya da çok az kurguyla ) 15 milyon beşere görüntülerinizi izletebiliyorsanız sizin için düzgün bir ‘’storyteller’’ diyebiliriz.
Pekala, bu görüntüler yalnızca içerik tekniği nedeniyle mi çok izleniyor? Elbette hayır. Zira bu görüntülerin tabanı yıllar evvel televizyonlarda hazırlandı. Mecnun Yürek, Kurtlar Vadisi, Çukur, Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz ve hatta Kolpaçino serisi… Rating rekorları kırıldı.
Bu üretimlerle büyüyen kuşakların zihin dünyasında mafya yasallaştı, hatta sempatikleşti. Bunun dışında sokak kültüründen gelen jenerasyon için ataerkillik temelli bitirimlik ve bıçkınlık her daim el üstünde tutulmakta. Unutmayın, ağır ağabeyli, bitirimli diziler sinemalar her vakit rating alır ve sevilir.
Devlet ve mafya alakası 90’lardan bu yana her vakit merak konusu olmuştur. Devletin, türel yollardan yapamadığını ‘’ülkücü mafya’’ aracılığı ile yaptırdığı tevatürü ve bu durumun Kurtlar Vadisi üzere dizilerde pekiştirilmesi bu ilgiyi daha da ilgi çeken bir hale sokuyor. ‘’Kurtlar Vadisi, Türkiye’nin gerçeklerini anlatıyor abi’’ cümlesini duymayan kalmamıştır. Abdullah Çatlı, Alaattin Çakıcı, Sedat Peker… Devletin, ASALA ve PKK ile uğraşta bu isimlerden faydalandığı argümanı milliyetçi muhafazakâr kitleleri her vakit heyecanlandırmıştır. Artık bu üçlüden biri çıkıyor, Mehmet Ağar ve Süleyman Soylu ile hengamesini anlatırken karanlıkta kalan bağlantıları ifşa ediyor. Bu ifşaların devam edeceğini de vaat diyor.
Birtakım muhafazakar milliyetçiler o ilgiyi ''tatlı bir heyecanla'' dinlerken, solcular karanlık bağlantıların ifşasını bekliyor.
Pekala, bu görüntülerden politik bir uyanış çıkar mı? Çıkmaz zira görüntüler mafyatik reality show olarak izlenmekte.
Türk halkının hukuk devletine ''iman ettiği'' pek söylenemez.
Mafya da hukuk devletine inancın olmadığı yerden beslenir, büyür.
Hukuk devleti yerine kanun devletinden korkar halk.
Ve Türk halkı da Osmanlı kanununun üç gün sürdüğünü çok uygun bilir.
Ve dahi şunu da düzgün bilir Türk halkı: Şalvarı şaltaklıdır Osmanlı'nın.