Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Şehzade Mustafa
Doğum 1515Manisa
Ölüm 6 Ekim 1553Konya
Mezarı Bursa Muradiye Külliyesi
Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman ’ın oğlu ve Osmanlı Devleti'nin Cem Sultan ile beraber en meşhur şehzadesi konumundadır Konya, Amasya ve Saruhan sancakbeylikliği görevlerinde bulundu Babasına karşı isyandan ötürü yargılandı ve Irakeyn seferi esnasında boğdurularak infaz edildi Her ne değin devlete isyansuçundan infazı gerçekleştirilse de bu söylemin devletin içerisinde koltuk kapma yarışına girenler tarafından tertiplendiği biliniyor Keza Hürrem Sultan'ın kendi çoçukları Bayezid ve II Selim'i tahta vermek için Şahzade Mustafa tarafıyla mücadeleye girişti sonunda Sultan Süleyman ve vezirler üstünde oluşturduğu tesir ile idam kararını çıkartı Ölümü üzerine dönemin ünlü şairleri adına mersiyeler yazan ve bu durum osmanlı tarihinde mersiyenin yazıldığı birincil Şehzade olarak kayıtlara geçer Taşlıcalı Yahya'nın mersiyesi bunlar arasında en manâlı mersiyedir
HAYATI
Babası henüz Saruhan sancak beyi iken Manisa ’da 1515 yılında doğan Mustafa ’nın annesi Sultan Süleyman ’ın birincil gözdesi olan Mahidevran ’dır Mustafa çocukluğunun ilk yıllarını Manisa ’da geçirdikten sonradan 1520 yılında babasının tahta çıkması sonucu annesiyle birlikte İstanbul ’a taşındı Saray ’da iyi bir eğitim almasının yanı sıra büyük şehzade olması dolayısıyla epeyce da favori idi Daha 9 yaşında iken bile Yeniçeriler göre oldukça sevilen şehzade, Hürrem Sultan ’ın araya girişi ve yeni erkek evlatlar doğurması sonucu annesinin gözden düşmesine sebep olduğu gibi şehzadenin de durumunu sarstı
1534 yılında Saruhan bayrak beyi sıfatıyla Manisa ’ya dışarı giden Mustafa ’nın bu durumu babasının yerine en kaslı aday olarak gösterildiğini ortaya koysa da zamanla bu durum tersine döner Gerek kendisini himaye eden babaannesi Hafsa Sultan ’ın ölümü gerek iyi ilişkiler kurduğu Veziriazam İbrahim Paşa ’nın katli ve Hürrem Sultan ’ın çocuklarını öne çıkarması onu geri planda kalmasına yol açtı Yalnız şehzade Mustafa her şeye rağmen 8 yıl idare ettiği Manisa halkına kendini sevdirdi
Babası Sultan Süleyman ’ın seferlere çıktığı dönemlerde bölgenin muhafazasıyla da görevlendirilen şehzade, 8 yılın sonunda Hürrem Sultan ’ın entrikaları sonucu bu şehirden uzaklaştırılarak Amasya ’ya gönderildi Manisa ’ya ise kardeşi Mehmet gönderildi lakin şehzade Mehmet burada ani bir şekilde öldü ve yerine öteki kardeşi Selim gönderildi Bu şart Şehzade Mustafa ’nın taht için düşünülmediğini göstermekte ve babasıyla giderek bozulan ilişkilerinin daha da tırmanmasına hatta sonunda idama dek gidecek olayların başlangıcına niçin oldu
BOZULAN İLİŞKİLER
Hürrem Sultan ’ın etkisi ile daha Manisa ’da iken oğlu Mustafa ’ya soğuk davranmaya başlayan Sultan Süleyman, oğlunun özür istemek için yazdığı mektuplara deha izin vermedi Amasya ’ya gittikten sonradan da yazdığı mektupların hiçbirine olumlu yanıt alamayan şehzade, babasını gücendirecek bir durumun içine girdiği açıktır Yalnız bir de da Hürrem Sultan ile iş birliği yapan Rüstem Paşa Şehzade Mustafa ’yı İran Şahı Tahmasb ile rahat irtibat kuran bir hain durumuna çökertmek için de bir takım olaylara başvurdu Şehzadenin mührünü kazdırıp onun ağzından yazılan bir mektubu Tahmasb ’a göndertti ve şahın ’da ona verdiği cevabı yolda ele geçirerek Sultan Süleyman ’a sundu
Hürrem Sultan ve onun destekçileri göre şiddet duruma düşürülen Mustafa ’da tahta geçme hakkını yitirmemek için bazı girişimler de bulundu Zaten insanlar kadar epeyce sevilen şehzade, gün geçtikçe çevresine daha büyük bir kitle topladıBu kitleler de şehzade Mustafa ’yı taht için en büyük aday ve kurtarıcı olarak görüyordu
Mustafa ’nın en büyük destekçileri Yeniçeriler olmasına rağmen, şehzade hiçbir süre babasına karşı bir ayaklanmanın içinde bulunmadı, hatta Venedik kaynakları bu durumu hayret verici bulduklarını kaydetmiştir Şehzade Mustafa ’nın taht için yapmış olduğu girişimler, babasından sonra hakkı olan tahta geçmesine takviye etmeleri için Paşa ’lara mektup yazmaktı
KANUNİ'NİN KORKUSU
Şehzade Mustafa ’nın bir takım mektuplarında kendisini tahtın varisi gibi tanıtması ve dedesi Yavuz Sultan Selim gibi davranacağını söylemesi Kanuni göre oğlunun kendisini tahttan indireceği düşüncesine yol açmış olmalıdır Kanuni ’nin en büyük korkusu tıpatıp dedesi II Bayezid ’in akıbetine uğramaktır II Bayezid de oğlu Yavuz göre artık yaşlandığı gerekçesiyle tahttan indirilmiştir Sultan Süleyman böyle bir manzara açısından oğluna bakarken kulağına fesat üfleyenlerin de etkisinden kurtulamamıştır
ŞEHZADE MUSTAFA'NIN ÖLÜMÜ
İran seferi hazırlıkları için Anadolu ’ya gönderilen Rütem Paşa padişaha Mustafa ’nın tahtı fethetmek için hazırlandığını bildirince Sultan Süleyman oğlunu öldürtmeye karar verdi 1553 yılında Üsküdar ’dan yola çıkan padişah, aktepe yakınlarında ordugahını kurdu ve şehzade Mustafa ’da 5000 şahsiyet kuvvetiyle o gün oraya gitti Ertesi gün otağı hümayunda babasını ziyarete gitti ve içeriye girdiği sırada 7 dilsiz cellat üstüne atılarak şehzadeyi boğdu 6 Ekim 1553 tarihini kaydeden kaynaklar, naaşı ’nında bir İran halısı üzerinde teşhir edildiğini yazmaktadır Ereğli ’de cenaze namazı kılındıktan sonradan Bursa ’ya gönderilerek IIMurad Türbesi yanında toprağa verildi Türbesi kardeşi Selim ’in tahta çıkışından sonradan yaptırıldı
Kanuni oğlu Şehzade Mustafa'nın idamına ebedî devlet ve nizamı alem için hüküm verdi ve bu büyük bedele katlandı Ayrıca bunun acısını içten hissederek ölüm ettiği güne değin hissederek cenazesinin başında gözyaşları döktüğü biliniyor
ŞEHZADE MUSTAFA'NIN ARDINDAN
Şehzade ’nin katlinden sonradan parasına ve mallarına el konulduğu gibi, adamlarından bir kısmı ve oğlu Mehmed ’de boğduruldu Annesi Mahidevran ise Bursa ’ya gönderildi
Şehzade ’nin öldürülmesi büyük tepkilere yol açtı ve Sultan Süleyman bu tepkileri durdurmak için Rüstem Paşa ’yı sadrazamlıktan azletti Bu olay için ‘ ’Mekri Rüstem ’ ’ denildi Şehzadenin suçsuzluğuna inanan tabakalar, ölümünden 1 sene daha sonra onun adı civarda Rumeli ’de Düzmece Mustafa ayaklanmasını başlattı Bir fazla şair, şehzadenin ölümünü mersiyelerinde eleştirdiği gibi Avrupalı yazarlara da ilham kaynağı oldu
Entelektüel bir kimliğe sahip olan Şehzade Mustafa, Kanuni tarafınan idam edildiğinde, geride Amasya'daki sarayında yapılan bir sayıma kadar dört büyük sandık dolusu kitap bırakmıştı *
Doğum 1515Manisa
Ölüm 6 Ekim 1553Konya
Mezarı Bursa Muradiye Külliyesi
Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman ’ın oğlu ve Osmanlı Devleti'nin Cem Sultan ile beraber en meşhur şehzadesi konumundadır Konya, Amasya ve Saruhan sancakbeylikliği görevlerinde bulundu Babasına karşı isyandan ötürü yargılandı ve Irakeyn seferi esnasında boğdurularak infaz edildi Her ne değin devlete isyansuçundan infazı gerçekleştirilse de bu söylemin devletin içerisinde koltuk kapma yarışına girenler tarafından tertiplendiği biliniyor Keza Hürrem Sultan'ın kendi çoçukları Bayezid ve II Selim'i tahta vermek için Şahzade Mustafa tarafıyla mücadeleye girişti sonunda Sultan Süleyman ve vezirler üstünde oluşturduğu tesir ile idam kararını çıkartı Ölümü üzerine dönemin ünlü şairleri adına mersiyeler yazan ve bu durum osmanlı tarihinde mersiyenin yazıldığı birincil Şehzade olarak kayıtlara geçer Taşlıcalı Yahya'nın mersiyesi bunlar arasında en manâlı mersiyedir
HAYATI
Babası henüz Saruhan sancak beyi iken Manisa ’da 1515 yılında doğan Mustafa ’nın annesi Sultan Süleyman ’ın birincil gözdesi olan Mahidevran ’dır Mustafa çocukluğunun ilk yıllarını Manisa ’da geçirdikten sonradan 1520 yılında babasının tahta çıkması sonucu annesiyle birlikte İstanbul ’a taşındı Saray ’da iyi bir eğitim almasının yanı sıra büyük şehzade olması dolayısıyla epeyce da favori idi Daha 9 yaşında iken bile Yeniçeriler göre oldukça sevilen şehzade, Hürrem Sultan ’ın araya girişi ve yeni erkek evlatlar doğurması sonucu annesinin gözden düşmesine sebep olduğu gibi şehzadenin de durumunu sarstı
1534 yılında Saruhan bayrak beyi sıfatıyla Manisa ’ya dışarı giden Mustafa ’nın bu durumu babasının yerine en kaslı aday olarak gösterildiğini ortaya koysa da zamanla bu durum tersine döner Gerek kendisini himaye eden babaannesi Hafsa Sultan ’ın ölümü gerek iyi ilişkiler kurduğu Veziriazam İbrahim Paşa ’nın katli ve Hürrem Sultan ’ın çocuklarını öne çıkarması onu geri planda kalmasına yol açtı Yalnız şehzade Mustafa her şeye rağmen 8 yıl idare ettiği Manisa halkına kendini sevdirdi
Babası Sultan Süleyman ’ın seferlere çıktığı dönemlerde bölgenin muhafazasıyla da görevlendirilen şehzade, 8 yılın sonunda Hürrem Sultan ’ın entrikaları sonucu bu şehirden uzaklaştırılarak Amasya ’ya gönderildi Manisa ’ya ise kardeşi Mehmet gönderildi lakin şehzade Mehmet burada ani bir şekilde öldü ve yerine öteki kardeşi Selim gönderildi Bu şart Şehzade Mustafa ’nın taht için düşünülmediğini göstermekte ve babasıyla giderek bozulan ilişkilerinin daha da tırmanmasına hatta sonunda idama dek gidecek olayların başlangıcına niçin oldu
BOZULAN İLİŞKİLER
Hürrem Sultan ’ın etkisi ile daha Manisa ’da iken oğlu Mustafa ’ya soğuk davranmaya başlayan Sultan Süleyman, oğlunun özür istemek için yazdığı mektuplara deha izin vermedi Amasya ’ya gittikten sonradan da yazdığı mektupların hiçbirine olumlu yanıt alamayan şehzade, babasını gücendirecek bir durumun içine girdiği açıktır Yalnız bir de da Hürrem Sultan ile iş birliği yapan Rüstem Paşa Şehzade Mustafa ’yı İran Şahı Tahmasb ile rahat irtibat kuran bir hain durumuna çökertmek için de bir takım olaylara başvurdu Şehzadenin mührünü kazdırıp onun ağzından yazılan bir mektubu Tahmasb ’a göndertti ve şahın ’da ona verdiği cevabı yolda ele geçirerek Sultan Süleyman ’a sundu
Hürrem Sultan ve onun destekçileri göre şiddet duruma düşürülen Mustafa ’da tahta geçme hakkını yitirmemek için bazı girişimler de bulundu Zaten insanlar kadar epeyce sevilen şehzade, gün geçtikçe çevresine daha büyük bir kitle topladıBu kitleler de şehzade Mustafa ’yı taht için en büyük aday ve kurtarıcı olarak görüyordu
Mustafa ’nın en büyük destekçileri Yeniçeriler olmasına rağmen, şehzade hiçbir süre babasına karşı bir ayaklanmanın içinde bulunmadı, hatta Venedik kaynakları bu durumu hayret verici bulduklarını kaydetmiştir Şehzade Mustafa ’nın taht için yapmış olduğu girişimler, babasından sonra hakkı olan tahta geçmesine takviye etmeleri için Paşa ’lara mektup yazmaktı
KANUNİ'NİN KORKUSU
Şehzade Mustafa ’nın bir takım mektuplarında kendisini tahtın varisi gibi tanıtması ve dedesi Yavuz Sultan Selim gibi davranacağını söylemesi Kanuni göre oğlunun kendisini tahttan indireceği düşüncesine yol açmış olmalıdır Kanuni ’nin en büyük korkusu tıpatıp dedesi II Bayezid ’in akıbetine uğramaktır II Bayezid de oğlu Yavuz göre artık yaşlandığı gerekçesiyle tahttan indirilmiştir Sultan Süleyman böyle bir manzara açısından oğluna bakarken kulağına fesat üfleyenlerin de etkisinden kurtulamamıştır
ŞEHZADE MUSTAFA'NIN ÖLÜMÜ
İran seferi hazırlıkları için Anadolu ’ya gönderilen Rütem Paşa padişaha Mustafa ’nın tahtı fethetmek için hazırlandığını bildirince Sultan Süleyman oğlunu öldürtmeye karar verdi 1553 yılında Üsküdar ’dan yola çıkan padişah, aktepe yakınlarında ordugahını kurdu ve şehzade Mustafa ’da 5000 şahsiyet kuvvetiyle o gün oraya gitti Ertesi gün otağı hümayunda babasını ziyarete gitti ve içeriye girdiği sırada 7 dilsiz cellat üstüne atılarak şehzadeyi boğdu 6 Ekim 1553 tarihini kaydeden kaynaklar, naaşı ’nında bir İran halısı üzerinde teşhir edildiğini yazmaktadır Ereğli ’de cenaze namazı kılındıktan sonradan Bursa ’ya gönderilerek IIMurad Türbesi yanında toprağa verildi Türbesi kardeşi Selim ’in tahta çıkışından sonradan yaptırıldı
Kanuni oğlu Şehzade Mustafa'nın idamına ebedî devlet ve nizamı alem için hüküm verdi ve bu büyük bedele katlandı Ayrıca bunun acısını içten hissederek ölüm ettiği güne değin hissederek cenazesinin başında gözyaşları döktüğü biliniyor
ŞEHZADE MUSTAFA'NIN ARDINDAN
Şehzade ’nin katlinden sonradan parasına ve mallarına el konulduğu gibi, adamlarından bir kısmı ve oğlu Mehmed ’de boğduruldu Annesi Mahidevran ise Bursa ’ya gönderildi
Şehzade ’nin öldürülmesi büyük tepkilere yol açtı ve Sultan Süleyman bu tepkileri durdurmak için Rüstem Paşa ’yı sadrazamlıktan azletti Bu olay için ‘ ’Mekri Rüstem ’ ’ denildi Şehzadenin suçsuzluğuna inanan tabakalar, ölümünden 1 sene daha sonra onun adı civarda Rumeli ’de Düzmece Mustafa ayaklanmasını başlattı Bir fazla şair, şehzadenin ölümünü mersiyelerinde eleştirdiği gibi Avrupalı yazarlara da ilham kaynağı oldu
Entelektüel bir kimliğe sahip olan Şehzade Mustafa, Kanuni tarafınan idam edildiğinde, geride Amasya'daki sarayında yapılan bir sayıma kadar dört büyük sandık dolusu kitap bırakmıştı *
