ŞEKER HASTALIĞI nedir ? Diyabet, pankreastan salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya etkinliğinin azalması sonucu kandaki şeker miktarının yükselmesi ile ortaya meydana çıkan bir hastalıktır Hastalıktan korunmak ve rahatsızlık evrelerinde gıda konusuna özellikle dikkat edilmelidir Şeker Hastalığı (şeker hastaliği) nedir? Besinler, tüketildikten sonradan şekere dönüştürülmek üzere parçalanırlar daha sonra bu şeker kana geçer ve kandaki düzeyi yükselmeye başlar Sağlıklı bir bireyde kana geçen şeker, pankreastan salgılanan insülin hormonu yardımıyla hücreye taşınır Diyabetli bireylerde insülin eksik ya da etkisiz olduğu için şeker gözenekli olan içine giremez ve kanda yükselmeye başlar Kan şekeri belli bir düzeyi geçince idrarla şeker atılmaya başlar İdrardaki şeker miktarının artması ile sık idrara çıkma, aşırı susama ve çok su içme görülür Şeker hastalarının kendilerinin iyi ve sağlıklı hissetmeleri için yeterli ve dengeli beslenmeyi öğrenmeleri gerekmektedir Diyabet tipleri Tip 1 şeker hastalığı: Cisim çok az insülin yapar veya hiç yapamaz Tip 2 diyabet: Beden insülin yapar fakat yeterli bir şekilde kullanamaz Diyabet hastalarının bilmesi gerekenler ve merak ettikleri sorulara cevapları aşağı bulacaksınız Hangi yiyeceklerde şeker vardır? Akarsu şekeri, şeker ve şekerlemeler, reçel, bal, çikolata, helva çeşitleri, hazırlanmış meyve suları, pasta ve tatlılar, meşrubatlar vb yiyeceklerin içindeki şekerler çabuk bir şekilde kan şekerine (dekstroz) dönüştürülerek kana geçerler ve kandaki şekerde ani yükselmeler oluştururlar Yüksek kan şekeri istek edilen bir koşul olmadığından bu tür yiyeceklerin diyette yer almaması gerekmektedir Hangi yiyeceklerde nişasta vardır? Ekmek, pirinç, makarna, un, patates, darı, kuru fasulye, nohut gibi yiyeceklerin içindeki nişasta da vücudumuzda şekere çevrilir, ancak bu tip yiyeceklerin içindeki nişastanın yiyeceklere dönüştürülmesi yavaş olduğundan kan şekeri daha geç ve yavaş yükselir Posa içeriği yüksek olan nişastalı yiyecekler (kepekli ekmek, bulgur, kuru baklagiller gibi) düşük posalı yiyeceklere tarafından (beyaz ekmek, patates pirinç) kan şekerinin daha geç ve daha yavaş yükselmesini sağlarlar Diyetin posa içeriğini arttırmak için neler yapılabilir? Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek, pirinç yerine bulgur, meyve suyu yerine meyve seçim edilmeli Kabuğu ile yenilebilen meyvelerin kabuğu soyulmamalı, Kurubaklagiller daha sık tüketilmelidir Öğün sayısı ve sıklığı ne olmalıdır? Şeker hastalarının diyetlerinde önerilen yiyeceklerin vaktinde ve önerilen miktarda tüketilmesi, kandaki şeker oranının süratli bir şekilde düşmesini ve yükselmesini önler bu nedenle uzun süreli aç kalmak veya öğün sıçramak yanlıştır Öğün sayısı, sıklığı ve miktarı uzman sıhhat personeli tarafından düzenlenmelidir Şeker hastalarında hareketin arttırılması gerekir; yürüyüş, bisiklete binme, yüzme, bahçede egzersiz gibi hareketlerle düzenli olarak bedensel aktivitenin arttırılması gerekir Şeker hastalarında sakıncalı olan besinler Şeker ve tüm şekerli tatlılar (bal, reçel, şurup, çikolata) Kurabiye, kek, pastalar, beyazlaştırılmış ekmek ve sözde çörekler, meşrubatlar (asitli ve gazlı içecekler, hazırlanmış meyve suları) Katı yağlar ve yağ içeriği fazla olan besinler Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi yiyecekler Sakatatlar (karaciğer, beyin, dalak, böbrek, dil, işkembe vb) Yağda kızartılmış her türlü yiyecekler, kavurmalar Aşırı tuzlu ve tuzlu içeriği fazla olan besinler (konserve, turşu, salamura besinler vs) Diyabetli bireylerin beslenme tedavileri; yaşına, uzunlamasına ve beden ağırlığına, maddesel aktivite düzeyine, sosyoekonomik durumuna ve besin alışkanlıklarına göre diyetisyen göre ayarlanmalıdır Beslenme programı şahsi olmalıdır Şeker hastalarına öneriler Öğün atlanmamalı, yemekler vaktinde ve önerilen miktar değin yenilmelidir Et tüketileceği zaman balık ve tavuk eti tercih edilmelidir Etli yemeklere keza yağ eklenmemelidir Yemeklerde katı yağ yerine sıvıyağlar tercih edilmelidir Yemekler pişirilirken kızartma ve kavurma yerine ızgara, haşlama veya fırında pişirme yöntemleri seçim edilmelidir Gövde ağırlığı denetleme aşağıda tutulmalıdır