Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Şeker Uretimi Nasıl yapılır
Şeker Nasıl Uretiliyor
Beyaz şeker iki işlemde elde edilen kamış şekerinin aksine pancardan tek işlemde elde edilir
Hasat
Pancarlar hasat zamanı olan sonbaharda ve kış başlarında topraktan sokulur Pancarlar genellikle buyuk yuk kamyonlarıyla taşınır Cunku gerekli olan nakil mesafesi kamış endustrisindeki nakil mesafesinden fazladır Pancar toprakta olduğu icin şeker kamışından daha kirlidir bundan dolayı ise şeker pancarı işlenmeden once yıkanmalı ve kalan pancar yaprakları taş ve kalan calı cırpı ayrıştırılmalıdır
Ekstraksiyon
Pancarın ince dilimler halinde kesilmesiyle işlem başlar Bu işlemle pancarların yuzey alanı artırılır buda şeker cıkarılmasını kolaylaştırır Ekstraksiyon işlemi difuzorde pancarların sıcak suyla birkac saatlik temas ettirilmesi ile sağlanır Difuzyon işlemi cayın kokusunun ve tadının demlikte cıkması işlemine benzer fakat tipik şeker pancarı difuzoru şeker ve suyla birlikte birkac yuz ton ağırlığındadır Difuzor tankı yatay veya dikey olarak calkalama yapan bir tanktır tanktaki pancar dilimleri yavaşca bir uctan diğer uca hareket ederken su ters yonden hareket eder Buna zıt yonlu akış denir ve tanktaki su gittikce yoğunlaşan şeker cozeltisi olur bu cozeltiye şerbet denir Şerbet oluşurken su şeker pancarından şekerin yanı sıra diğer maddeleri de toplar
Difuzyondan elde edilen tipik şerbette muhtemelen % 14 şeker ve geriye kalan pulp ise yaklaşık % 12 şeker ve toplam % 812 katı madde icerir
Presleme
Difuzordeki pancar dilimleri hala ıslak ve hala icerisinde kullanılabilir şeker bulunmaktadır Bu yuzden ıslak pancarlar vidalı presler ile sıkılarak olabildiğince şerbet cıkartılır Bu şerbet difuzore beslenen suyun bir bolumu olarak kullanılır Sıkılmış pancar kurutma tesisine gonderilir burada kucuk topaklar haline getirilir ve sonra hayvan yemi olarak kullanılır
Karbonatlama
Bir sonraki safhadaki işlemde katı maddeler şerbeti bulanık yaptığı icin amacımız şeker şerbetindeki katı maddeleri ayırmaktır bu işlemin aynı zamanda rengin acılmasına da katkısı vardır En genel işleme tekniklerinden birisi karbonatlama olarak bilinir Karbonatlama kirec sutu (kalsiyum hidroksit Ca(OH2)) nun eklenmesiyle ve karbondioksit baloncuklarının cozeltinin icinden gecirilmesiyle yapılır Gaz kirecle reaksiyona girerek kalsiyum karbonatın ince kristaller şeklini almasını sağlar buda katı maddeleri absorbe eder ve katı parcacıkların bir araya gelip cokmesini sağlar Reaksiyon koşullarının dikkatlice kontrol edilmesi gerekir Şeker dışında tum maddelerin birleşmesiyle oluşan katı cokeltiler filtrelenerek uzaklaştırılır Kirec taşı bu maddelerden bir tanesidir Bu işlemleri yaptıktan sonra şeker şerbeti ağartma işlemi icin hazır duruma gelir
Şeker kamışı uretiminden farklı olarak başka bir işlem (fosfotlama) kullanılmaz Benzer şekilde ayrı ağartma evresi normalde kullanılmaz
Kaynatma
Son işlemde şerbet buyuk bir tava icine yerleştirilir (genellikle 60 tonluk veya daha fazla şeker şerbeti alır) Tavada su kaynatılarak buharlaştırılır ve şeker kristalleşir Kristalleşmenin başlaması icin biraz şeker tozu cozeltiye eklenir Kristal miktarının artmasıyla sonucta oluşan kristal ve ana şerbet santrifujle ayrılır Daha sonra sıcak hava ile kurutulan şeker kristalleri paketlenir
Şeker kamışı işleminde santrifujle ayrılan cozelti hala kayda değer miktarda şeker icermektedir bu yuzden kristalleştirme işlemi bir kac defa gercekleştirilir Fakat şeker olmayan maddeler kristalleşmeye engel olurlar Bu durum ozellikle sakkarozun parcalanma urunu olan glikoz ve fruktoz icin onemlidir
Bu nedenle her takip eden kristallenme işlemi zorlaşır Bu genellikle uc defadan sonra olur
Urun
En son oluşan beyaz renkteki şeker mutfaklarda veya alkolsuz icki uretimi gibi sektorlerde kullanılmaya hazır olur Şeker uretimi esnasında tum şeker alınamadığı icin bir yan urun olan tatlı melas'da elde edilir Bu urun genellikle buyukbaş hayvanlar icin yem olarak kullanılır veya alkol uretimi amacıyla icki fabrikalarında fermantasyonda kullanılmak icin gonderilir Fakat koku ve tat olarak şeker kamışı kadar kaliteli olmadığı icin rom uretiminde kullanılmaz
Şeker Nasıl Uretiliyor
Beyaz şeker iki işlemde elde edilen kamış şekerinin aksine pancardan tek işlemde elde edilir
Hasat
Pancarlar hasat zamanı olan sonbaharda ve kış başlarında topraktan sokulur Pancarlar genellikle buyuk yuk kamyonlarıyla taşınır Cunku gerekli olan nakil mesafesi kamış endustrisindeki nakil mesafesinden fazladır Pancar toprakta olduğu icin şeker kamışından daha kirlidir bundan dolayı ise şeker pancarı işlenmeden once yıkanmalı ve kalan pancar yaprakları taş ve kalan calı cırpı ayrıştırılmalıdır
Ekstraksiyon
Pancarın ince dilimler halinde kesilmesiyle işlem başlar Bu işlemle pancarların yuzey alanı artırılır buda şeker cıkarılmasını kolaylaştırır Ekstraksiyon işlemi difuzorde pancarların sıcak suyla birkac saatlik temas ettirilmesi ile sağlanır Difuzyon işlemi cayın kokusunun ve tadının demlikte cıkması işlemine benzer fakat tipik şeker pancarı difuzoru şeker ve suyla birlikte birkac yuz ton ağırlığındadır Difuzor tankı yatay veya dikey olarak calkalama yapan bir tanktır tanktaki pancar dilimleri yavaşca bir uctan diğer uca hareket ederken su ters yonden hareket eder Buna zıt yonlu akış denir ve tanktaki su gittikce yoğunlaşan şeker cozeltisi olur bu cozeltiye şerbet denir Şerbet oluşurken su şeker pancarından şekerin yanı sıra diğer maddeleri de toplar
Difuzyondan elde edilen tipik şerbette muhtemelen % 14 şeker ve geriye kalan pulp ise yaklaşık % 12 şeker ve toplam % 812 katı madde icerir
Presleme
Difuzordeki pancar dilimleri hala ıslak ve hala icerisinde kullanılabilir şeker bulunmaktadır Bu yuzden ıslak pancarlar vidalı presler ile sıkılarak olabildiğince şerbet cıkartılır Bu şerbet difuzore beslenen suyun bir bolumu olarak kullanılır Sıkılmış pancar kurutma tesisine gonderilir burada kucuk topaklar haline getirilir ve sonra hayvan yemi olarak kullanılır
Karbonatlama
Bir sonraki safhadaki işlemde katı maddeler şerbeti bulanık yaptığı icin amacımız şeker şerbetindeki katı maddeleri ayırmaktır bu işlemin aynı zamanda rengin acılmasına da katkısı vardır En genel işleme tekniklerinden birisi karbonatlama olarak bilinir Karbonatlama kirec sutu (kalsiyum hidroksit Ca(OH2)) nun eklenmesiyle ve karbondioksit baloncuklarının cozeltinin icinden gecirilmesiyle yapılır Gaz kirecle reaksiyona girerek kalsiyum karbonatın ince kristaller şeklini almasını sağlar buda katı maddeleri absorbe eder ve katı parcacıkların bir araya gelip cokmesini sağlar Reaksiyon koşullarının dikkatlice kontrol edilmesi gerekir Şeker dışında tum maddelerin birleşmesiyle oluşan katı cokeltiler filtrelenerek uzaklaştırılır Kirec taşı bu maddelerden bir tanesidir Bu işlemleri yaptıktan sonra şeker şerbeti ağartma işlemi icin hazır duruma gelir
Şeker kamışı uretiminden farklı olarak başka bir işlem (fosfotlama) kullanılmaz Benzer şekilde ayrı ağartma evresi normalde kullanılmaz
Kaynatma
Son işlemde şerbet buyuk bir tava icine yerleştirilir (genellikle 60 tonluk veya daha fazla şeker şerbeti alır) Tavada su kaynatılarak buharlaştırılır ve şeker kristalleşir Kristalleşmenin başlaması icin biraz şeker tozu cozeltiye eklenir Kristal miktarının artmasıyla sonucta oluşan kristal ve ana şerbet santrifujle ayrılır Daha sonra sıcak hava ile kurutulan şeker kristalleri paketlenir
Şeker kamışı işleminde santrifujle ayrılan cozelti hala kayda değer miktarda şeker icermektedir bu yuzden kristalleştirme işlemi bir kac defa gercekleştirilir Fakat şeker olmayan maddeler kristalleşmeye engel olurlar Bu durum ozellikle sakkarozun parcalanma urunu olan glikoz ve fruktoz icin onemlidir
Bu nedenle her takip eden kristallenme işlemi zorlaşır Bu genellikle uc defadan sonra olur
Urun
En son oluşan beyaz renkteki şeker mutfaklarda veya alkolsuz icki uretimi gibi sektorlerde kullanılmaya hazır olur Şeker uretimi esnasında tum şeker alınamadığı icin bir yan urun olan tatlı melas'da elde edilir Bu urun genellikle buyukbaş hayvanlar icin yem olarak kullanılır veya alkol uretimi amacıyla icki fabrikalarında fermantasyonda kullanılmak icin gonderilir Fakat koku ve tat olarak şeker kamışı kadar kaliteli olmadığı icin rom uretiminde kullanılmaz
