Şeklî veya Organik Kriter

Şeklî veya Organik Kıstas Şeklî veya Organik Kıstas Şeklî ayırıcı özellik (criterium formel) de denen “organik ölçüt (criterium organique) ünlü Fransız tüzük hukukçusu Raymond Carré de Malberg (“Remon Kare dö Malberg okunur) tarafından savunulmuştur34 Şeklî ya da organik kriter, devlet fonksiyonlarını, bu fonksiyonları ifa eden organa ve bu fonksiyonların yapılış şekillerine tarafından tasnif etmektedir Bu ayrımda işlemin niteliği, yani onun genel görünmeyen, kişisel olmasının hiçbir rolü yoktur Bu kritere göre, devletin üç çeşitlilik organı göre, bu organlardan her birine özgü şekillerde yerine getirilen işlemler o organın fonksiyonudur Buna göre, yasama organının kendine has biçimde yerine getirdiği işlemler yasama fonksiyonunu, idarenin kendine has usûllerle yerine getirdiği işlemler de idarî fonksiyonu, keza, hak organlarının kendisine has usûllerle yerine getirdiği işlemlerde adalet fonksiyonunu oluşturur Carré de Malberg’e göre, hukukî açıdan, devletin işlemleri, yasama organı göre yapıldığında yasama işlemlerini; yöneticilik organı göre yapıldığında yöneticilik işlemlerini ve yargı organı kadar yapıldığında ise adalet işlemlerini oluşturur35 Organik kriteri kullanarak yasama, yürütme ve adalet fonksiyonlarını şu şekilde tanımlayabiliriz: Yasama Fonksiyonu Organik kritere tarafından, yasama fonksiyonu, yasama organının yaptığı işlemlerden oluşur Türkiye’de yasama organı genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşmuş Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisidir O hâlde Türkiye Büyük Ahali Meclisinin işlemleri yasama fonksiyonunu oluşturur İdarî Fonksiyon Organik kritere kadar, idarî fonksiyon, yöneticilik organından çıkan eylem ve işlemlerden oluşur Bu kıstas bakımından, yöneticilik organı tarafından yapılan her eylem ve operasyon, bir idarî eylem ve işlemdir Yöneticilik organının ne olduğunu ise yukarıda gördük Hak Fonksiyonu Organik kritere kadar hak fonksiyonu , yargı organlarının yaptıkları işlemlerden oluşur Yukarıda gördüğümüz gibi, yargı organı bağımsız mahkemelerden oluşur Organik kriteri kullanarak idarî fonksiyonu yasama ve yargı fonksiyonlarından birbirinden kolayca ayırabiliriz