Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Sema terapi; bilişsel davranışçı terapi, bağlanma ve nesne ilişkileri kuramları ve Geştalt ve yaşantısal terapi öğelerini bir araya getiren bütüncül bir yaklaşım modelidir. Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımına ek olarak var olan belirtileri sürdüren faktörlerle değil doğrudan bu belirtilerin gelişimi ile ilgilenir. Şema terapi evrensel bir grup duygusal ihtiyacı kabul eder. Bunlar her bireyin; güvenlik, bakım , istikrar, özerklik, rekabet, kabul edilme, kimlik algısı, ihtiyaç ve duyguları ifade etme özgürlüğü, kendiliğindenlik ile kişinin özdenetiminin oluşumunu destekleyen gerçekçi sınırlara sahip bir dünyada yaşama ihtiyaçlarını içerir. Bireyler arasında bu ihtiyaçların derecesi değişebilir ancak bu kavramlara hepimizin ihtiyaç duyduğu gerçeği değişmez.
Duygusal ihtiyaçlarımız çocukluktan itibaren vardır. Çocuk gelişiminin merkezi hedefi temel ihtiyaçları karşılamak, çocuk yetiştirmenin ana hedefi, çocuğa bu ihtiyaçların karşılanması konusunda yardım etmektir. Şema terapinin hedefi ise geçmişte karşılanmamış ihtiyaçları olan yetişkinlere kendi ihtiyaçlarını karşılama konusunda yardımcı olmaktır. Çünkü yetişkinlikte de ortaya ihtiyaçların varlığını kabul eder. Çocukluk döneminde karşılanmayan ihtiyaçlar sebebi ile uyumsuz şemalar oluşur.
Şema Kavramı
Şema kelimesi Yunanca kökenlidir. Karmaşık uyaran ve deneyimler kümesi içinde bir düzen yaratmaya yardımcı olan kalıp veya düzenleyici çerçeve anlamına gelir. Her insanın hayatında var olan şemalar kendi yaşamlarını anlamlandırmada kişilere yol gösterirler. Erken çocukluk dönemlerinde kazanılırlar, sıklıkla artık uygun olmadıkları yaşam olaylarına taşınırlar. Şemalar bizi doğru olduğunu düşündüğümüz şeye hızlıca götüren ve karşılaştığımız tüm ayrıntıları işleme ihtiyacından tasarruf etmemizi sağlayan çekirdek inançlarımız, kısa yollar olarak hizmet ederler. Bununla beraber bazı şemalar, özellikle ezici çocukluk deneyimleri sonucu edinilenler, benlik ve kişilerarası dünya ile ilişkili olanlar, etkileri bakımından daha tehlikeli olurlar.
Şemaların özellikleri:
- Genel ve yayılımcı içerik veya örüntülerdir
- Anılar, duygular, bilişler ve fiziksel duyumlardan oluşurlar
- Kişinin kendisini ve ötekilerle olan ilişkisini konu alırlar
- Çocukluk vaya gençlikte ortaya çıkarlar
- Yaşam boyu gelişirler
- Belli bir derecede işlevselliği bozarlar
Şemaların sınıflandırılması:
- Saygı: Bağımlılık, Başarısızlık, Boyun eğicilik, İçiçelik
- Sevgi ve Aidiyet: Duygusal yoksunluk, Sosyal izolasyon, Duyguları bastırma, Kusurluluk
- Güven: Cezalandırıcılık, Kendini feda, Dayanıksızlık, Karamsarlık, Terk edilme, Kuşkuculuk
- Haz/Sabır:Onay arayıcılık, Haklılık, Mükemmeliyetçilik, Yetersiz özdenetim
Mod Kavramı:
Modlar, bir kişi için belirli bir zaman diliminde aktif olan baskın duygusal durumlardır. Başa çıkma tepkilerine karşı gelirler. Geçici durumlardır. Kişilerin kendilerini çevreleyen dünyayı algılama, görme ve ona tepki verme yollarını şekillendirirler.
Dört temel mod çeşidi vardır:
- Çocuk modları (incinmiş çocuk, kızgın ve dürtüsel çocuk )
- Uyumsuz başa çıkma modları (kopuk korungan, söz dinleyen teslimci ve aşırı telafici mod)
- İçselleştirilmiş ebeveyn modları (cezalandırıcı ebeveyn ve talepkar ebeveyn modları)
- Sağlıklı modlar (sağlıklı yetişkin ve mutlu çocuk modları)
Şema Terapi Kullanım Endikasyonları:
1. eksen bozukluğu tedaviye cevapsız ve sürekli tekrar ediyorsa
Uzun süreli ilişki problemleri
Katı düşünme ve davranış kalıpları
Özgüven problemleri
Narsisistik Kişilik Örüntüsü
Borderline Kişilik Örüntüsü
