Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Beklenen gün nihayet geldi. Bütün yıl bir sürü kitap okuduk, husustan hususa kahramandan kahramana konup göçtük. Kimi kitapları çok sevdik bazılarını daha sonra okumak üzere kenara koyduk.
Bu yıl, benim için de çok değerli bir yıl oldu çünkü birinci romanım Birdenbire’yle, ben de yeni bir muharrir olarak küçük ve sessiz bir adımla edebiyat dünyasının kapısının içeri girdim.
Ancak bu acemi muharririn düzgün bir okur olmasıyla gurur duyduğu da bir gerçek. Ben de tam 36 yıldır okuyorum. Okur olarak içinde olduğun bir ortamın, muharrir olarak kenarında hissetmek çok tatlı bir his ve ne şanslıyım ki hayata bu yeni müellife, kendinden evvel gelenlerle bir ortada olabilme talihini da verdi.
Uluslararası edebiyat şenliğimiz İTEF’te geçen yıl Norveçli müellif Vigdis Hjorth ile söyleşmiştim; bu yılki müellifim ise Sırp müellif Marko Diniç.
Kitabının ismi ise Güzel Günler. Buradan tavsiye etmiş olayım, çok güçlü, dokulu, derinlikli bir metin… Sorularım hazır, heyecanla o günü bekliyorum.
Marko Diniç ile buluşma gününü beklerken bu yıl 14. kere düzenlenen İTEF’i, şenlik koordinatöründen dinlemek istedim.
İstanbul Üniversitesi Rus Lisanı ve Edebiyatı mezunu olan Karin, 1984 doğumlu.
İlk okuduğu kitaplar ortasında annesinin Agatha Christie romanlarından biri var. Lakin tüm Agatha Christie romanlarını bitirdikten sonra dedektif olma heyecanını bir kenara koyup daha çok kitap okumaya başlamış. İstanbul Üniversitesi Rus Lisanı ve Edebiyatı mezunu. 2016 yılında İTEF yöneticilerinden Mehmet Demirtaş ile yolları kesişiyor ve bir arada çalışmaya başlıyorlar. Karin hala hem İTEF’in koordinatörlüğünü yapıyor hem de Kalem Ajans’ta kitapların telif kontratlarını koordine ediyor.
Kalem Ajans’ın çok kıymetli bir uğraş ve büyük bir emekle sürdürdüğü İTEF bu yıl 6-10 Haziran tarihleri ortasında Özel Saint Benoit Fransız Lisesi ve Kalyon Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek.
İTEF İstanbul Memleketler arası Edebiyat Şenliği muharrirler, yayıncılar, ajanslar, mütercimler, gazeteciler, edebiyat fonu yöneticileri, edebiyat şenliği koordinatörleri ve yayıncılık dalındaki herkes için de bir buluşma noktası. 6 Haziran’da Norveç edebiyatının önde gelen isimlerinden Dag Solstad ile bedelli müellifimiz Ayfer Tunç’un söyleşisiyle başlayacak olan şenliği, İTEF Koordinatörü Karin Tellioğlu ile konuştum.
İTEF 2009 yılından beri Türkiye ile çağdaş dünya edebiyatını bir ortaya getiren çok manalı bir tertip. Bir de senden dinlemek isterim, İTEF fikrinin doğum öyküsünü.
İTEF 2009’da hayata geçti. Kalem Ajans’ın kurucusu Nermin Mollaoğlu o yıllar kitap fuarlarını ve yurt dışı edebiyat şenliklerini ziyaret ediyordu şimdiki üzere. Bir yaz akşamı vapurla aktiflikten meskene dönerken Nermin Mollaoğlu ve Mehmet Demirtaş, birbirine “Neden biz de edebiyat şenliği yapmıyoruz?” diye sormuşlar ve süratli bir formda yol almışlar. İTEF bugün on dört yaşında! Elbette bu, öykünün özeti. O günden bugüne yaşananlar, deneyimler, karşılaşılan zorluklar ve hoşluklar de uğraşı. Mesela İTEF sayesinde pek çok üniversite öğrencisi şenlik esnasında istekli olup şenliğin ruhunu bizlerle paylaşıyor. Daha sonra rastlaştığımızda “Ben İTEF gönüllüsüydüm, çok hoş bir festivaldi” deyip sizi hatırlamaları beğenilen bir anı oluyor.
Bugüne dek kimleri ağırladınız? Hangi başlıkları seçtiniz?
İTEF her sene yeni bir tema ile edebiyatseverlerle buluşuyor. Kronolojik olarak ilerlersem şenlik 2009’da “Şehir ve Zaman” temasıyla birinci kere düzenlendi. Akabinde, “Şehir” kavramını; insan, yemek, endişe, oyun, seyahat, sonlar ve sesler ile eşleştirdikten sonra direkt “edebiyat” kavramı etrafında gezinmeye başladık. 2018’de “Edebiyatı Takip Ediyoruz” dedik, 2019’da bir dalgakıran üzere gördüğümüz edebiyatı “Dalgakıran Edebiyat” ile telaffuzuyla lisana getirdik. 2020’de, “Günebakan Edebiyat” ve 2021’de “Bulutlar Üstünde Edebiyat” ile edebiyatın bulutlar üzere ülkeden ülkeye gezen ve ülkeleri tanıştırıp yakınlaştıran istikametini ön plana koyarak edebiyatseverlerle buluştuk.
2009’dan bu yana 62 ülkeden 534 müellifi İTEF sahnesinde ağırladık. Hepsini burada yazmam çok sıkıntı. Birinci anda aklıma gelenler şunlar: Amin Maalouf, Alejandro Zambra, Burhan Sönmez, Hakan Günday, Ayfer Tunç, Olga Tokarczuk, Etgar Keret, Şebnem İşigüzel, Juan Gabriel Vásquez, Defne Suman ve Alberto Manguel….
ITEF pandemide online gerçekleşmişti, bu yıl ise yüz yüze yapılacak. Karşılaştırırsan bu iki formatın uygun ve şiddetli yanları neler?
2009’dan 2019’a kadar sokaklarda, yüz yüze olmaya alıştık ve bunu bildik. Birincinin güya diğer formatta olamayız üzere düşündüm ve lakin daha sonra “Pandemi sebebiyle edebiyatseverleri yazarlarla nasıl buluşturabiliriz?” sorusuyla karşı karşıya kaldık. Yeniliklere açık ve öğrenmeye istekli bir takımız. Çevirimiçi olarak iki sene şenliğimizi gerçekleştirdik ve bunu da övünerek söylüyorum palavra yok, çevirimiçi olarak İTEF etkinliklerinde simultane çeviriyi sağlayan birinci edebiyat şenliği olduk. Bu aktiflikleri birebir anda toplumsal medya kanallarımızdan da canlı olarak paylaştık. Hasebiyle edebiyatseverler pek çok kanaldan aktiflikleri seyredebildi.
Karşılaştırmaya gelince çevirimiçi etkinliklerde Türkiye’nin hatta dünyanın her yerinden edebiyatseverlere ulaşabildik. Düşünsenize hiç gitmediğiniz bir coğrafyadan, bir edebiyatsever bir tuşla aktifliğine katılıyor. O kadar heyecan verici ki bu. İstanbul dışında, buraya gelme imkânı olmayan okurla tanıştık, onlara edebiyat ile dokunduk. Bu bende kocaman bir gülümseme yaratıyor. Bunun haricinde çevirimiçi şenliklerde “yapılacak işler listesi” daha az olabiliyor. Zira yerindesin, hareket etmiyorsun, tüm bilgileri düzenleyip, organize ediyor ve bir tık ile herkesle paylaşabiliyorsun.
Yüz yüze şenliğin tadı ise bir öbür, çevirimiçi şenliğe nazaran çok daha kapsamlı bir tertip gerektiriyor. Yüz yüze olmak, müellifle birebir tanışmak, şenliği izlemeye gelen edebiyatseverlerin heyecanını ve memnunluğunu hissetmek ya da yolda yürürken şenliğin afişiyle bir yerdekarşılaşmak elbette diğer bir his ve bunu, çevrimiçi olanla kıyaslayamıyorum.
İTEF başlıklarını belirlerken nelerden ilham alıyorsunuz?
Başlık ya da temaları kararlaştırırken tüm grup masada oluyor. Beyin fırtınası yapıyoruz. Yıl boyunca hangi sözlerden, müspet kavramlardan ilham aldık, bunu konuşuyoruz. Başlıkları seçerken edebiyatın umut dolu, kucaklayan ve ruhu düzgünleştiren yanını daima başucumuza koyuyoruz.
Peki muharrirleri ve kitapları neye nazaran seçiyorsunuz?
Kalem Ajans olarak tüm sene boyunca yeni çıkan, sevilen ya da keşfedilmemiş kitapları grupça tartışarak seçiyoruz. Burada elbette kurgu casusu Kardelen Genç, kurgu dışı casusu Merve Diler, çocuk ve gençlik kitapları casusu Nazlıcan Kabataş’a teşekkür etmek isterim. Dediğim üzere casus kimlikleriyle ortaya oldukça seçenek sunuyorlar.
Bu yıl da “aşk” temasını seçmişsiniz. Neden aşk?
Aşk değerli bir kavram. Aşk denilince yalnızca iki insanın birbirine duyduğu his aklımıza geliyor. Açıkçası biraz da onu kırabilme maksadıyla bu türlü bir temayla ilerlemek istedik. Aşk ve sevgi, yüklü ve güçlü iki kavram. Tabiata, hayvana, bitkiye, tahminen memlekete, bir esintiye ya da bizi gülümseten bir kokuya beslediğimiz saf sevgiyi düşünerek seçtik. Edebiyat da aşkın tüm hâllerini yansıtan bir araç. Bazen yaşamadığımız hisleri kitaplardan okuyarak hissedebiliyoruz. Aşkın bin bir formu var ve edebiyatın aynasıyla biz de bunların kimileriyle tanışıyoruz, kimilerini da tekrar tanıyoruz.
Ben de müellif Marko Diniç ile söyleşeceğim. Marko’nun ve kitabı Hoş Günler’in sizin için değeri nedir?
Kutu Yayınları’nın okurla buluşturduğu Güzel Günler, bize memleket hasretini ve sevgisini anlatan, yürek sızlatan bir roman. Yollar bazen denizlere değil, savaşa ve geçmişteki acılara çıkabilir. Muharririn gerçekçi bakış açısı ve hissettiklerini okura ağır bir formda aktarması bizi çok etkiledi. Senin moderatörlüğün sayesinde sahnede izleyebileceğimiz için de çok memnunuz.
ITEF 2022’nin konukları kimler? Hangi ülke edebiyatları bizimle birlikte?
İTEF 2022, “Aşktan Edebiyat” temasıyla bu sene yeniden dünyanın dört bir yanına çiçek savurdu diyebilirim. Milletlerarası yazarlarımızdan bahsetmek gerekirse Dag Solstad ve Per Petterson ile Norveç edebiyatına uzanıyoruz. Güney Koreli Sun Mi Hwang, Kanadalı Aminder Dhaliwal, ABD’li Rory Power, Avusturyalı Marko Diniç, İtalyan Luigi Ballerini ve Giulio Cavalli ve Arnavut Ag Apolloni edebiyatseverlerle buluşacak.
Konuklar yalnızca Kalem Ajans müellifleri mı oluyor?
Elbette hayır. Tersine, bu türlü bir algı oluşmaması için ayrıyeten ihtimam gösteriyoruz. İTEF, birleştirici ve edebiyatın gücünün ne kadar pahalı olduğunu ispat eden bir sahne. Biz, tüm müellifleri sahnemizde görmek isteriz.
İTEF ile ilgili neler hayal ediyorsunuz? Hedeflerinizde neler var?
İTEF, 14 yaşında. Kalem Kültür Derneği tarafından yürütülen edebiyat şenliği yöneticileri, Kalem Ajans’ın kurucusu Nermin Mollaoğlu ve Kalem Kültür Derneği Lideri Mehmet Demirtaş’ın çocuğu üzere. Düşünün, onlar 14 yaş aldı, bense 5 yaş aldım.
İTEF’in daha çok bilinir ve görünür olup milletlerarası platformda daha çok yer almasını hayal ediyorum, Daha geniş kitlelere ulaşabilmeyi… Edebiyatseverlerin her sene İTEF’i heyecanla ve merakla beklediğine şahit oluyor ve bunun devam etmesini diliyorum.
İTEF küçük yayıncıları da kucaklayan, birinci romanlara da alan açan bir tertip; benim kalbimi en çok bu kısım fethediyor. Çok pahalı bir şey bu. Sizin motivasyonunuz nelerle körükleniyor?
Ekonomik kriz ve pandemi üzere aksilikler her dal üzere yayıncılığı da oldukça etkiledi. Kâğıt fiyatlarının ve basım maliyetlerinin yükselmesi, telifli kitapları almayı çok daha güçleştirdi. Bir yayınevininin kendini döndürebilmesi güzelce zorlaştı. Hasebiyle düşük bütçeli yayıncıları da bu formda ön plana koymaya çalışıyoruz. Daha bilinir hâle gelmesine dayanak vermeye çalışıyoruz.
Bunun yanı sıra bilinirliği kısmen daha az olan bir muharrire dokunmak, onu sahnemizde görmek bizi keyifli ediyor. Daha sonra “çok okunan yazar” listesine girdiği vakit gururla takip ediyoruz.
Peki, bu yılki tertipte en heyecanlandığınız şey ne? Genç bir grupsunuz, heyecanınıza ve dinamizminize bayılıyorum.
İTEF 2020 ve 2021 çevirimiçi gerçekleşti. Sahnedeki ışıkların altında yazarlarımızı görmeyeli, afişlerimize sokakta rastlamayalı, edebiyatseverlerin elinde broşürümüzle kapıdan içeri girdiğini görmeyeli koskocaman iki yıl geçti. Tekrar kavuşmaya çok az kaldı ve bu da bizi hayli heyecanlandırıyor.
Teşekkür ederim. İTEF- Kalem Ajans grubu, yıllar geçse de yaşlanmayan ve dinamik kalan bir takım.
Nasıl geri dönüşler alıyorsunuz? Yayıncılık kesimi ve okurlardan, yurt dışından?
Bu soru gurur paylaşma sorusu. İTEF, on dört sene boyunca yayıncılardan ve öteki tüm kesimlerden dayanak alınarak gerçekleştirilen bir edebiyat şenliği. Kapsamlı bir şenliği gerçekleştirmek aslında maliyetli bir iş. Bu sebeple İTEF’e, edebiyata gönül veren ve destekleyen herkese içten teşekkürlerimi sunuyorum.
Türkiye’de hatırı sayılır bir takipçisi var İTEF’in. Düşünün ki bir sürü farklı insan var ve hepsi şenlik periyodunda birebir yerde buluşuyor. Bunu başarabilmek inanın çok hoş.
Yurt dışından, bilhassa kıymetli edebiyat şenliklerinin yöneticilerinden çağırdığımız muharrirler hakkında olumlu yorumlar aldık. Bütün bunlar, bizi motive ediyor.
