Serebral Paralizi Nedir, Nasıl Oluşur? gevşek paralizi nedir serebral paralizi nedir gevşek çeşitleri SEREBRAL PARALİZİ Serebral Paralizi kasların kontrolünü olumsuz etkileyen tıbbi bir şart olarak açıklanabilir Beyin bölgelerinde oluşan hasar, ceset bölümlerinin ve kaslarının kontrolünü bozar Serebral Paralizi (SP) li çocuklar, öteki çocuklar gibi yürüyemez , konuşamaz, yemez yiyemez veya oynayamazlar SP nin ayrımını yapmak fazla önemlidir Bu bir rahatsızlık veya bulaşıcı bir durum değildir SP’li çocuklar hayatları baştan başa bununla yaşarlar SEREBRAL PARALİZİ NASIL OLUŞUR? SP doğum öncesi, doğum sırasında veya doğum sonrasında beyinde meydana gelen bir hasar sonucu oluşur Hasarı oluşturan bir fazla etmen vardır Hamilelikte enfeksiyona veya travma yaratacak bir kazaya maruz kalmak ya da annedeki yüksek kan basıncı, diabet gibi tıbbi bir problem SP’ye neden olabilir Doğum derhal bebeğin yeterli oksijen alamamasıveya zor doğum bebekte beyin hasarı yaratır Erken Doğan doğumlarda, dışyaşam koşullarına uyumu zorlaştırdığından, çocuklar da tehlikeli gruba girerler Doğum sonrası oluşan bir enfeksiyon ya da travma da beyin hasarı oluşturur Unutulmaması gereken önemli bir şey SP beyin hasarıyla oluşan bir doğum defektidir SP’NİN TİPLERİ SP’li çocuklarda etkilenen beyin bölgesine göre kas tonusunun kontrolü bozulur Beyin hasarının yerine ve büyüklüğüne tabi olarak adale tonusu gergin, gevşek veya her ikisini de taşıyan karışık müşteri olabilir Kas tonusu başımız tepede olan oturmak gibi içinde olduğumuz pozisyonu korumamaızı sağlar, kas tonusundaki değişiklikler de hareketlerimizi oluşturur İstemli olarak değiştirilebilen adale tonusu, SP’li çocuklar için böyle değildir İstemli hareket yapmayı denediklerinde, vücutlarında düzgün olmayan, sarsıntılı ve titreyen hareketler oluşur 1 SPASTİK SEREBRAL PARALİZİ Eğer adale tonusu artmış ya da sertse, SP’nin bir tipini tarif etmek için spastik terimi kullanılır Spastik SP’li çocuklar şiddet ve sarsıntılı hareketlere sahiptir Çünkü kasları fazla serttir Bir hareketten diğerine geçmede veya ellerini özgürlük bırakmada güçlük çekerler 2 ATAKSİK SEREBRAL PARALİZİ Azalmış adale tonusu ve hareketlerdeki kuvvetsiz koordinasyon, ataksik SP olarak tanımlanır Ataksik SP’li çocuklar güvenilmez ve titrek görünürler Bu çocuklarn vücutlarında yaşlı insanlarda görülebilen titrek hareketler uyarı çeker Bilhassa bu salınımlar yazı kâğıda dökmek, sayfa döndürmek, makasla kesmek gibi aktiviteleri yapmayı denediklerinde oluşur Çoğunlukla, yürüdükleri vakit çelimsiz bir dengeye ve kararsızlığa sahiptirler 3 ATETOİD SEREBRAL PARALİZİ Adale tonusu mix alıcı olduğunda atetoid terimi kullanılır Tonus bazen yüksek, bazen düşük olur Atetoid SP’li çocuklar kendilerini dik olarak yoklama etmede, sürükleyici pozisyonda oturmada ya da yürümede zorluk çekerler Sıklıkla yüz, kollar ve üst gövdelerinde istem dışı ve rastgele hareketler göze çarpar Elleriyle birşey gerçekleştirmek istediklerinde, (örneğin burunlarını kaşınmak, bardağa yatmak gibi) konsantrasyona gereklilik duyarlar Çünkü mix alıcı kas tonusu belirli bir pozisyonu korumayı engeller bu nedenle kalem, çatal, diş fırçası gibi cisimleri kullanmakta zorluk çekebilirler SEREBRAL PARALİZİ’DEKİ ÖTEKI PROBLEMLER Adale hareket kontrolündeki problemlere, SP’li çocuklarda görülen öteki problemler de eklenebilir KONUŞMA VE YEME PROBLEMLERİ SP’li çocuklarda kol ve üçgenin taban olmayan kenarı hareketlerinin etkilenmesi gibi, ağız, yüz ve baş hareketlerinde de tutulumlar görülür Bu şart, onların anlaşılır konuşmasını, yiyecekleri ısırmasını, çiğnemesini ve yutmasını zorlaştırır SP’li bir çocukla karşılaştığınızda konuşmasının anlaşılmasının ne dek şiddet olduğunu ayrım edebilirsiniz Çünkü o, dudaklarını, çenesini ve dilini süratli hareket ettiremez O’nun için sesi yaratıcı nefes alışverişler de kontrolü sağlamakta zahmetli olabilir Ceset kısımlarının her biri konuşmada fazla önemlidir ÖĞRENME PROBLEMLERİ SP’li çocuklarda öğrenme güçlüğü ve mental reterdasyon gibi değişik öğrenme problemleri görülebilir Öğrenme güçlüğü olan çocuklar okulda birkaç konu dışında eğitilebilirler Ama daha şiddetli tutukura sahip mental reterdasyonlu çocuklar daha yavaş öğrenme sürecine sahiptirler Mental reterdasyonun ayrı seviyeleri vardır Hafif tutulumlu mental reterdasyonda çocuklar okuma ve yazma öğrenebilir, ama şiddetli tutulumlarda büyük olasılıkla öğrenemeyeceklerdir Bu çocukların, öteki çocuklardan daha yavaş bir tempoyla öğrenmelerini sağlayan, özel eğitime ihtiyaçları vardır NÖBET SP’li çocukların yarısında, beyin aktivitelerindeki olağandışı aktiviteler olarak tanımlanan, çocuğun yapacaklarını engelleyen nöbetler görülür Bunlar çoğunlukla SP’ye niçin olan hasarlı beyin bölgesindeki anormal aktivitelerdir Beyin kesintisiz vücuda mesajlar yollar, bu mesajlar nefes alıptahsis etmek, vücudumuzdaki hareketler, yürek atışı gibi aktivitelrin devamlılığını sağlar Nöbet, bir çabuk anormal mesajlar oluşturarak bu devamlılığı engeller Nöbet anında hareket durabilir, donuk bir manzara olabilir ya da vücutta kontrol kaybı ve düşmeler görülebilir Bir Takım kişilerde sarsıntılı hareketler oluşabilir Nöbet çoğunlukla birkaç saniyeyle birkaç dakika arası devam eder Birçok çocukta, nöbet sayısını en üye indirmek için tıbbi yöntemler uygulanır SEREBRAL PARALİZİ’DE KULLANILAN YARDIMCI ARAÇLAR 1TEKERLEKLİ SANDALYE: Yürüyemeyen veya zorlukla yürüyebilen SP’li çocuklar için ulaşımlarını kolaylaştıracak tekerlekli sandalyeler kullanılır Kollarını kullanabilen çoğu SP’li çocuk, tekerlekli sandalyesini kendisi kullanabilir Hem bir el düğmesiyle kontrol edilebilen motorlu tekerlekli sandalyeler de önerilebilir 2 WALKER (YÜRÜTEÇ): Bir Takım yürüyebilen SP’li çocuklarda, kuvvetsiz dengeden nedeniyle oluşan düşmeleri engellemek için yürüteçler kullanılabilir İhtiyaca kadar tekerlekli olan yürüteçler de seçim edilebilir 3 ADAPTE EDİLMİŞ KAŞIK VE KALEMLER: Minik ve ince cisimler kavramakta güçlük çeken SP’li çocuklar için özel saplarla adapte edilebilir Genelde kaşık, çatal ve kalemlerle uygulanarak çocukların kullanması kolaylaştırılır SEREBRAL PARALİZİ İÇİN TERAPİ SP’li çocukların; yürümek, konuşmak ve ellerini uygulamak gibi yeteneklerini artmak için farklı alanlara yönlendirilmiş terapi yöntemleri uygulanırBazı çocuklar okulda eğitim alırken; bazıları da özel eğitim merkezlerinde terapilere devam ederler 1FİZİK ÇARE VE REHABİLİTASYON Fizyoterapistler, hareketleri ve dengeyi geliştiren yöntemleri çocuklara öğretirler SP’li çocukların yürümesi, tekerlekli sandalye kullanımı, kendi başına oturupkalkması, meren inipçıkmasını öğrenmesine yardım ederler 2TAVIR TERAPİSİ Tavir terapisti, çocukların, konuşmak, dil dilekçe gibi iktisirsel yeteneklerini arttirmak için araştırmalar yapar 3IŞUĞRAŞI TERAPİSİ Işuğraşı terapistleri , çocukları ellerini, kollarını, vücutlarının üstteki kısımlarını daha iyi kullanmaları için çalışırlar Çocukların daha basit yazı yazmaları, çizim yapmaları, makas kullanmaları, dişlerini fırçalamaları, giyinme ve kendine bakım yöntemlerini öğretirler