Sermaye piyasası ve finansal kurumlar Tüm Üniteler Özeti

Tanımlar
ÜNİTE 1

Mali Sistem : Bir ekonomide fon arz edenler ve istek edenler , tezgâhtar kuruluşlar , yatırım ve finansman araçları yasal ve yönetimsel düzenin oluşturduğu yapıya FINANSAL SİSTEM denir

Parasal Piyasa : Fon açığı olan ekonomik birimlerle fon fazlası olan ekonomik birimlerin talepistek için karşılaştıkları hem mali varlıların alınıp satıldığı yerlerdir

Para Piyasaları(Finansal piyasa) : Kısa vadeli (1 yıla değin)fon arz ve talebin karşılaştığı piyasadır

Sermaye Piyasaları : Orta ve Uzun vadeli fon talep ve talebin karşılaştığı piyasadır

Paraya Çevrilebilirlik : Parasal varlığın para gibi kullanılabilmesi ve hazır satın alma gücübü açıklama etmesidir

Likitide : Parasal varlığın kısa sürede ve düşük maliyetle paraya dönüştürülme özelliğidir

Bölüne bilirlik : Mali varlığın minimum hangi miktarda paraya çevrilebilineceğini gösterir

Faiz : Nakti sermayenin belili bir süre kullanımı karşılığında sermaye sahibine ödene bedele faiz denir(maliyet unsurdur , sermayenin bedelidir , makro densağönemli fak,likitideyi etkiler)

Nominal Faiz Oranı : Reel faiz oranı ile bu orana ek edilen enflasyon ve risk primlerinden oluşur buna cari ya da piyasa faiz oranıda denir

Reel Faiz Oranı : Enflasyon ve riskin olmaması durumunda oluşan faiz oranıdır(hazine bonosu)

SPK : 1981 yılında 2499 sayılı kanunla yürürlüğe girdi

İMKB : 1985 yılında baştan organize olarak faaliyete başlamıştır


ÜNİTE 2

Marjin(spread,risk primi) : Bankaların topladıkları tasarruflara ödedikleri faiz ile kredi olarak verdikleri paralardan elde ettikleri gelirler arasındaki farka denir

Faiz oranı Riski : Bankaların tasarruflara ödedikleri faiz oranı ile uzun vadeli yaptıkları yatırım veya verdikleri kredilerde elde edecekleri faiz gelirleri arasındaki farktır

Likidite Riski : Bankalar tasarruf sahiplerinin paralarını çekmeleri sonucu kredi istek edenlere borç sağlayamama riski taşırlar buna likidite riski denir(öz sermaye arttırarak,kısa vad fon,menkul v Satmak yeni tasarçekmek,menk kıy karşılık göstererek satmak ile giderilir)

Fizibilite Raporu : Bir yatırım programının idareli,teknik ve mali açıdan yerinde olup olmadığını ortaya koyan yapılabilirlik raporudur

Açık Hesap : Taraflar arasında resmi bir anlaşma olmadan satmak yapılmasıdır

Kredi Mektubu Kredi : İthalatçı müşterilerin kullandığı kısa vadeli bir banka kredisidir

Avans (Spot) Kredisi : Kredinin Bir defade çekilip bir defeda ödenmesidir

Cari hesap (rotatif) Kredi : Kredi kurumunun müsterisine belirli bir limite kadar açtığı,müşterininde ihtiyacı oranında kullandığı kredidir

Hazine Bonosu : Devletin her sene bütçe kanunlarına dayanarak nakit açığını para sağlamak için ihraçettiği kısa vadeli borca girme aracıdır(vadesi en cok 1 sene,ihale aracılığıyla isksatılır,ödememe ya da likitide riski 0 dır,para piyda en çok kullanılır)

Finansman Bonusu : Anonim şirketlerin ihraç ettikleri kısa vadeli ve teminatsız borç senedidir(satışında iskonto başlıca alınır,para piyaracıdır)

Factoring : İşletmenin genel olarak kısa vadeli satışlarından doğan alacakların factoring kurumlarına satılmasıyla ,alacakların paraya çevrilmesi şekliyle kullanılan bir finansman yöntemidir(Alacakların tahsil edilmeme riski ile alınması en büyük özelliğidir)

Repo : Menkul kıymatlerin geri alma taahhüdüyle satılmasıdır(banka yapar)

Ters repo : Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdüyle alımıdır (vatandaş yapar)

Varlığa dayalı menkul değer(VDMK) : Gelecekte peşin para girişi doğuracak alacaklar,bireysel krediler ve borca girme araçlarının bir araya getirilerek havuz oluşturulması ve bu havuza dayalı olarak yatırımcılara borçlanma belgesi satılmasıdır yapılan işlem MENKULLEŞTİRME dir(para piyasası aracıdır)

ÜNİTE 3
Bağ : Anonim şirketlerin ya da iktisadi ulus kuruluşlarının çıkardığı uzun vadeli borç senedidir(vadesi en düşük 2 sene ,hisse senedine kadar daha eksik risklidir ve maliyeti daha düşük ve Tahvilin faiz ödemeleri ücret matrahından düşülür)

İtfa Fonu : İşletmelerin İhraç ettikleri tahvillerin geri ödenmesinde uygulamak üzere oluşturdukarı fondur(halka açık şirketlerin tahvilleri ödemede kullandığı fon)


Ödenim Fonu : Tahvillerin belli başlı para taksitlerinin geri ödenmesi için oluşturulan fondur
Güvenceli Bono : Faiz ve anapara ödemesi için bir karşılık gösterilerek çıkarılan tahvildir

Güvencesiz Tahvil : Bağ sahiplerinin alacaklarının güvencesi işletmenin tüm mülk varlığıdır

Kara İştiraklı Senet : Sahibine ayrıca faiz hemde kardan pay hakkı veren bağ dir

Primli Tahviller : Senet üzerinde yazılı nominal değerden daha düşük bir değerle satılıyorsa İHRAÇ Primi , İtfa hemencecik senet sahibine nominal degerden daha yüksek bir layık ödeniyorsa İTFA Primi laf konusudur

Varant : Bir satın alma opsiyonudur ve sahibine bir işletmenin önceden saptanmış belirli fiyat üzerinden ve açıklanmış sayıda hisse senetlerinden satın alma hakkı verir

Valör : Kredi veya mevduat için bankaca faizin işletilmeye başlandığı tarihtir

Anüite : Tahvilde faiz ödemeleri vade baştan başa genelde eşit tutarlarda yapılır eşdeğer ödemeler dizisine anüite denir

Çevirim(değişiklik) Fiyatı : Hisse senedine çevrilebilir bono sahiplerinin hisse senetlerini değişiklik halinde,hisse senetlerine uygulanacak fiyattır

ÜNİTE 4
Hisse Senedi : Anonim şirketlerde ve sermayesi paylara ayrılmış komandit şirketlerde sermayenin kesin bir oranını temsilci ve sahiplerine ortaklık hakkı sağlayan menkul kıymettir

Anonim Şirket : Bir ünvana sahip , sermayesi belli paylara ayrılmış olan ve borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorumlu olan şirkettir

Belirtilen Sermaye : Aş lerin esas sözleşmesinde hüküm bulunmak kaydıyla ve yönetim kurulu kararıyla TTK daki hükümlere bağlı olmadan çıkarabilecekleri azami anapara tutarını bildiren sermayedir

Rüçhan Hakkı : Mevcut ortakların Yeni çıkarılacak hisse senetlerinden öncelikli satın alma hakkıdır

Halka Açık Anonim Şirket : Sermaye Payı sahiplerinin sayısı 250 ’yi aşıyorsa ya da şirket yazılı veya sözlü bir şekilde halkı ortaklığa çağırmış ise ,bu anonim şirket halka açık şirket sayılır ve spk ’ya alt olur

Alışılagelmiş Hisse Senedi : Sahiplerine genel kurulda eşdeğer oy hakkı ile kar dağıtımı ve tavsiyede eşdeğer pay alma hakkı tanılır

Katılma İntifa Senetleri : Kardan pay alma ,yeni hisse senedi alma,tasfiye bakiyesinden yararlanma gibi haklara sahip fakat ortaklık hakkı yoktur

Aracısız Olarak Çıkarım : İşletmelerin arabulucu kullanmayarak hisse senetlerini halka satmasıdır

Özel İhraç : Büyük tutardaki menkul kıymetlerin kurumsal yatırımcılara aracısız olarak satılmasıdır

Dolambaçlı Çıkarım : İşletmenin aracı kurumun hizmetlerinden yararlanarak hisse sentlerini halka satmasıdır

Underwriting : Aracı kurumların veya yatırım bankalarının danışmanlık hizmeti dışarıya ihraç edilen menkul kıymetlere satma garantisi vermesidirBu hizmeti veren aracılara UNDERWRITER denilir

Kurtaj : Arabulucu kurumların yaptıkları her işlem için müşterilerinden aldıkları komisyondur

Fazla Fiyat Yöntemi : Tüm alış ve satmak emirlerinin sisteme girilmesi ve eşleştirmenin fiyat ve süre önceliği esaslarına kadar otomatik olarak yapılmasıdır(aralıksız açık arttırma)

Baz Fiyat : Bir hisse senedinin seans içinde operasyon göre bileceği üst ve daha alçak fiyat limitlerinin ve fiyat adımlarının belirlenmesine başlıca teşkil eden fiyattır

Lot: 1000 adet hisse senedinden oluşan standart işlem birimidir

Borsa Seansı : Borsada işlem gören menkul kıymetler her gün kayıtlı saatler aralarında alınıp satılır bu işlem süresidir

Sermaye Payı Değer Biçme : Hisse senedinin gelecekte sağlayacağı varsayım edilen dönemsel kazançların kayıtlı bir iskonto oranı ile iskonto edilerek toplanmaları işlemidir

Milli Pazar(Kot İçi Pazar) : Borsa kotunda yer alan ve asgari tedavül kriterlerine haiz şirketlerin hisse senetlerinin güven ve istikrar içerisinde operasyon gördüğü piyasadır

Toptan Satışlar Pazarı : Evvelden alıcıları açıklanmış olan ya da olmayan açıklanmış bir miktardaki sermaye payı işlemlerinin yapıldığı piyasadır

Defter Değeri : Öz sermaye toplamının hisse senedi sayısına bölünmesiyle bulunan değerdir

Reel Bedel : İşletmenin gelecekteki kazançları ve kar payları kesin bir iskonto oranıyla bugüne indirgenip bugunki değerler toplandığında yer alan değerdir

Etkin Piyasa : Menkul değer fiyatlarının ,menkul kıymet değeriyle ilgili bütün bilgileri yansıttığı piyasadır

Esas Çözümleme : Menkul kıymetlere ilişkin genel ve özel bilgilerin toplanarak sistemli bir şekilde değerlendirilmesi ve bu doğrultuda tahminler yapılmasıdır

Teknik çözümleme : Hisse senetlerinin geçmişteki fiyat hareketlerinin gelecekte de tekrarlanacağını varsayarak , hisse senetlerine ilişkin alım satım kararlarının verirdiği tekniktir

Dow Teorisi : Piyasa analizlerinde amacın piyasada fiyatların gidiş yönünü vermek olduğu görüşüne dayanmaktadır

Boğa Piyasası : Hisse Senedi fiyatlarının büyüme eğiliminde olduğu piyasaya denir

Ayı Piyasası : Sermaye Payı fiyatlarının düşme eğiliminde olduğu piyasadır *