Serv Antlaşması ve maddeleri kısaca

Serv Antlaşması ve maddeleri özetle


Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti ile İtilaf devletleri arasında yapılan barış antlaşması

Paris'in yakınlarında Sevres'de yapıldığı için bu adla anılır Osmanlı İmparatorluğu 'nun çöküşünü kabul ettiren bir vesika, Türk milleti kadar tanınmaması sonucu uygulamaya konulamadı

30 Ekim 1918 Mondros Mütarekenamesi İtilaf devletleri ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki savaşı sonuçlandırmış, şampiyon devletler Osmanlı İmparatorluğu ile aralarındaki meseleleri elbette çözmeye karar vermişlerdi Bu sebeple, Paris uzlaştırma konferansında, Osmanlı barışını San Remo kararları çerçevesinde kendi menfaatlerine kadar düzenlemeyi tasarlamışlardır Bu görüşte başat olan iki unsurdan biri, Osmanlı Devleti 'nden fazla, Türk milletini hükümlü etmek, diğeri ise Grek İmparatorluğu'nu hazırlamak düşüncesiyle, Yunanistan'ın barış antlaşmasına taraf olarak katılmasını sağlamaktı Böylece İngiltere, Fransa, İtalya ve Yunanistan Osmanlı Devleti için yeni bir uyum hazırladılar Bu metni imza atmak üzere de Osmanlı delegelerinin 10 Mayıs 1920'de Sevr'de (Sevres) bulunmalarını istediler

Bu davetten sekiz gün sonra, Ankara'da Mustafa Kemal Paşa Türk milleti ile yapılacak barış görüşmelerinin ama Ankara hükumetince yürütülebileceğini ve antlaşmanın oysa Türkiye Büyük Ahali Meclisi'nce tasdik edildikten sonra geçerli olabileceğini bütün dünyaya duyurdu Şampiyon devletler düzenledikleri uzlaştırma metnini 11 Mayısta Sevr'de Osmanlı delegelerine bildirdiler Fakat bu reddedildi Bunun üzerine Yunan orduları 12 Haziranda Milne hattını geçip taarruza kalkarak, Balıkesir, Bursa ve Uşak'ı işgal etti Sonuçta Osmanlı İmparatorluğu 'nun imza atmak zorunda kaldığı mukavele şartlarının kesin başlıları şunlardır:

Serv Antlaşması ve maddeleri

1Cemiyyeti akvam (Milletler Cemiyeti) Sözleşmesi:

Bu birim Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra yenilen bütün devletlerle yapılan antlaşmaların başına konmuş bir giriş bölümü durumundadır

2Sınırlar:

Osmanlı Devleti Tunus, Libya, Darı, Süveyş, Sudan ve Akdeniz adaları üzerindeki haklarını terk ediyor Hicaz'ın müstakil bir devlet olarak kuruluşunu; Irak, Suriye ve Filistin üzerinde manda idarelerini kabul ediyor, Kıbrıs adasının İngiltere'ye ilhakını resmen tanıyordu Buna tarafından güney sınırımız, Ceyhan nehrinin mansabından başlayarak Osmaniye, Gaziantep, Urfa, Siverek, Mardin'in kuzeyinden eski İmadiye sancağı sınırıyla eski İran ve Kafkasya sınırlarına ulaşıyordu

Doğu Anadolu'da müstakil Ermenistan'a verilecek toprakların ve sınırların tespiti ABD Başkanı Wilson'a bırakılmıştı Osmanlı Devleti 'nin batı sınırı, Istranca Çatalca çizgisinden geçiyor, bunun batısında kalan topraklar Yunanistan'a terk ediliyordu Gelibolu, Tekirdağ, İzmit, Bursa, Biga ve Edremit yani bütün Marmara kıyıları yönetimi, Osmanlı toprağı olmakla beraber Boğazlar Komisyonuna terk ediliyordu İzmir ve çevresi Kırkağaç, Akhisar, Tire, Ödemiş ve Söke ilçeleri resmen Osmanlı idaresinde kalmakla birlikte bölgenin yönetimi Yunanistan'a bırakılıyor, antlaşmanın yürürlüğe konduğu tarihten beş sene daha sonra da mahalli parlamentoya Yunanistan'a resmen yeralma hakkı tanınıyordu İzmir'de Türk hakimiyetini, istihkamlardan sadece birine çekilecek bir Türk bayrağı temsil edecekti

3Siyasi hükümler:

a)İstanbul, bu barış antlaşmasının Osmanlı hükumetince göstereceği uygulama kolaylığına yan olarak Osmanlı saltanatının ve hükumetinin merkezi olma hususiyetini koruyabilecekti

Antlaşmanın uygulanmaması halinde, İstanbul statüsü her tarafta gözden geçirilecekti

b)Boğazlar idaresi, bölgedeki Osmanlı jandarmasını göstermek hakkına sahip olacaktı

c)Doğu bölgesi, antlaşmanın uygulamaya konulmasından bir sene sonra Osmanlı Devleti 'nden terketmek istediği takdirde, Osmanlı hükumeti buna engel olmayacak, aksine bu yeni devletin kuruluşunu kolaylaştıracaktı

d)Osmanlı vatandaşları, müttefiklerden veya yeni kurulan devletlerden herhangi birinin uyruğu olmakta ve Türkiye'de azınlık statüsünde yaşamakta hür olacaklardı

4Azınlık hakları:

Osmanlı hükumeti topraklarında yaşamış azınlıkların din, yayınlama, eğitim vs hürriyetlerini denetim yetkisini müttefiklere devretmekte, İtilaf devletlerinin bu konularda her türlü tedbiri alma hakları olduğunu kabul etmekte idi

5Askeri hükümler:

Osmanlı orduları dağıtılacaktı Padişahın korunması için 700 şahsiyet bir muhafız kuvveti ve emniyeti sağlamak için 35000 şahsiyet bir jandarma kuvveti ile gerektiğinde bunu takviye edecek 15000 kişilik bir ihtiyat kuvvetinden başka asker bulundurulmayacaktı Bu kuvvetlerde ağır tabanca olarak yalnızca makineli tüfek bulundurulabilecek, top, uçak bulundurulamayacak ve askeri tahkimat yapılamayacaktı Deniz güvenliği için ise 600 tonalitodan yukarı geçmemek şartıyla 13 ganbot ve torpido yararlanma hakkı tanınmakta idi

6Mali hükümler:

Müttefikler Türkiye'nin finansal durumunu planlamak için ayrı bir komisyon kuracaklar Osmanlı hükumetleri bu komisyonun kararlarına göre hareket edeceklerdi Osmanlı Devleti , bu komisyonun uygun görmediği tedbirleri alamayacaktı

7Gümrükler:

Müttefiklerin kontrolünde bulunacak, genel müdür komisyon göre ödev edilip azl olunabilecekti

8İktisadi hükümler:

Osmanlı hükumetince Birinci Dünya Savaşı'nda kaldırılan kapitülasyonlar, olduğu gibi ihya edilecek ve tüm İtilaf devletleri tebaaları için geçerli olacaktı

9Nüfuz bölgeleri:

İngiltere, Fransa, İtalya ve Yunanistan'a ayrılan nüfuz bölgelerinde her türlü menfaatler bu devletlere ait bulunacaktı

Tamamı 433 madde ve 12 bölümden meydana gelen Sevr Antlaşması bölümler arasındaki tekrarlarla adeta derme çatma bir bohça görünümündedir *