Ses Egzersizleri bilgileri

Ses Egzersizleri bilgileri Eğitim görmemiş bir sesin, reel kalitesini anlamak oldukça zordur Bu bakımdan, tenor olduğu kesin olarak saptanmamış kimse, bariton kabul edilmeli Aynı şekilde soprano da mezzosoprano olarak çalıştırılmalıdır Çalışmalar ilerledikçe, sesin esas rengi ortaya çıkar Yapılan her ses egzersizi bir amaca karşın olmalıdır Gelişi hoş melodilerle, anlamsız yapılan egzersizlerin hiçbir faydası yoktur Niyet, sade ve yerinde egzersizlerle, nefesin pürüzsüz ve ölçülü olmasını karşılamak, diyaframın iyi kullanılmasını bilgi vermek, sesin rezonansını temin etmek, registerleri yerine oturtarak sesleri birbirine perçinlemek, parlak, buruşuk sesler elde etmektir Ses egzersizleri, kolaydan zora içten ve amaçlara yönelik olmalıdır Bu çalışmaları aşağıdaki şekilde basamakları birbirine perçinleyerek olumlu sonuçlar almamız mümkündür 1 Ses eğitiminde birinci basamak, nefes eğitimi olmalı Nefes çalışmaları ile diyaframın kullanılması bir anda yürütülmelidir Bunun için öğrenci, derin nefes aldıktan daha sonra, havayı dişlerinin arasından tıslamak sureti ile nefes vermeli ve havanın bir noktaya akacak şekilde toplandığını düşünmelidir Hava iyi kullanılırsa, uzun süreli tıslamalar elde edilebilir Tıslama sırasında, ses telleri hiçbir şekilde zorlanmamalı Havanın dişler arasından aralıksız sızması ve diyafram çalışması dikkatle yoklama edilmelidir 2 Şöhret eğitiminde, nefes ve diyafram çalışmalarından sonradan sıra tek tonların söylenmesine gelir Tonlar bütün sesle, zorlanmadan, bastırmadan söyletilmeli, seslerin rezonansa oturması sağlanmalıdır Oturan tonlardan daha sonra, yarımşar ton ilerleyerek veya gerileye gitgide artarak çalışmalar sürdürülür Öğrenciye aralıksız, havayı uyumlu bir şekilde, bir noktaya içten yöneltmesi, sesini rezonans boşluklarında büyütmesi ve gırtlağını bir kuyu gibi açık tutması önerme edilir Tiz seslerin çıkartılmasını temin etmek için öğrenciye; güya ağzında sıcak bir lokma varmış da ağzı yanmasın diye damağını kapatıyormuş gibi davranmasını anlatmak iyi netice verir Tek tonlar, vokal ve konsonların oluşturdıığu hecelerle çalışarak artikülasyon yapılır ve diyafram çalıştırılır 3 Tek tonu çıkartmakta başarı sağlayan öğrenciye, ufak ses dizileri söyletilebilir Major gamın ilk üç sesten kurulan dizisi, buna uygundur Bu alıştırma yapılırken tonlar birbirine fazla tabi olmalıdır Tize doğru karın hafifçe içeri çekilirken, çalışma bitince karın kasları gevşetilip bir lahza dinlenilir Egzersize, bakımlı bir tondan başlayarak yavaşça yarımşar ton inceye çıkılır Yeteri dek inceye çıkıldıktan sonra, bu defa yarımşar ton aşağıya inilmeye başlanır Herhangi bir tonun üstünde pürüzlenme veya zorlanma olur veya sesi iyi tınlamazsa geriye doğru dönülerek benzer alıştırma yarım veya bir ton aşağıdan baştan denenmelidir Egzersize gizli gelen bir tondan başlanmalıdır Önce U vokaliyle yapılan çalışmalarda sonradan diğer vokaller de denenir İ ve E vokalleriyle yapılan çalışmalarda ses daha rezonanslı ve parlak çıkar Bu koşul, şöhret öğrencisinin moralinin yükselmesine yardımsever olur A vokali Birçok kimsede dayanıksız ve donuk olur Oysa aynı zamanla ve çalışarak öteki vokaller değin aydınlık olur, basit çıkarılır Çalışma azıcık daha ilerleyince üç sesten major dizi iki kere tekrarianarak alıştırma yapılır 4 Kapalı ağızla rezonans çalışması Sesin yerine oturması, rezonansın sağlanması için kapalı ağızla orta seslerde yapılan ses egzersizleri faydalıdır Kapalı ağızla seslerde M ve N konsonları ile (sessiz harfleri) yapılan tınlama çahşmalarında pozitif ses vermeden hafifçe tınlamaya özen gösterilir Bu şekilde, ağız ve burun boşluklarında oluşan ve skala yükseldikçe alın boşluğuna geçen bir titreyiş hissedlir Bu çalışma sesin rezonans boşluklarına sağlıklı bir şekilde gönderilmesini Sağlar 5 Incelemeler ilerledikçe ton dizisi, tonikten beşliye değin genişletilir Başlangıçta tonu, tüm egzersizlerde sesin cinsine göre değişir Önce U daha sonra A ve vokalleri ile sonradan da iki kez tekrarlanarak yapılır Vokallerin (sesli harflerin) hepsine eşit parlaklık sağlamak için en iyi oturan vokalden hemencecik sonradan, daha az tınlayan bir vokalin getirilmesi denenebilir Egzersizi daha kolaylaştırmak için M, N ya da S gibi tınlayan bir konsondan faydanılır Alıştırma sırasında tüm tonların ast kalmasına, vokallerin eşdeğer renk tınlayışta olmalarına uyarı edilmelidir 6 Bir müddet daha sonra, bırbirine yakın seslerin egzersizlerine alışan şan öğrencisi, daha geniş aralıklarla birbirinden ayrılan sesleri taşıyan egzersizlere yöneltilir Bu konudaki en kolay çalışma majör gamdaki toniküçlübeşli dizisidir Daha önceki egzersizlerde yaptığımız gibi, derin nefes alıp havayı durağan ülkü getirdikten sonra, U veya İ vokali ile egzersize başlanır Tizlere dürüst karın kasları toplanarak havayı yukarı itmeli ve damak zevki biraz kubbelenmelidir Bu alıştırma, her sesin en kalın tonundan başlayarak, zorluk çekmeden çıkabileceği en ince tona dek yapılabilir Ama, zorlamadan kaçınmalıdır Daha sonraki çalışmalarda bu dizi oktavın da eklenmesi ile daha genişletilebilir(Tizlere geçerken içeri çekilen, pese geçerken gevşetilen karın kaslarının hareketi, öğürrne sırasında yapılan hareketle eşittir) Bu egzersizlerin galibiyet ile tamamlanmasından daha sonra daha geniş kesik kesik egzersizlere geçilir 7 Beşli atlamalar: tondan beşliye atlayarak tonu adamakıllı oturttuktan daha sonra, sıra ile bütün tonları söyleyerek aşağıda inilir İnerken sesin en tiz tondaki parlaklık ve rezonansı korumasına dikkat etmelidir Bu egzersizler U ve İ vokalleri ile yerine oturtulduktan sonra A,E,O gibi öteki vokallerle uygulanır 8 Daha geniş aralıkları çalışmaya geçmeden aşağıdan yukarı çıkan geniş ton dizilerini söylemek yerinde olur Derin nefes alıp havayı depo ettikten sonra sesi kafaya doğru yöneltmeliyiz Kalın seslerde biraz daha ağır söylenen bu çalışma, daha süratli bir tempoyla söylenebilir 9 Büyük aralıklar Geniş aralıklardan en kolay söyleneni, oktay atlamalarıdır Derin nefes alıp depo ettikten sonra, pes tonu söyleyip gırtlağı en ince ayrıntısına kadar gevşek bırakarak oktava atlamalıdır Oktavın yerine oturup oturmadığını anlayışlı olmak için, benzer aralığı yeniden depreşmek iyi netice verir Oktay atlamalarında zorluk çekenlere, üst tonla tınlayan bir sessiz harf (konson) kullanılmalıdır Oktay atlamaları için aşağıdaki öbür egzersizler kullanılır 10 Staccato Çalışmaları: Öteki egzersizlerle bir arada yürütülmelidir Sesin tınlamasına itina gösterilmelidir Il Nüans çalışmaları: Orta sesler üstünde yapılan araştırmalar istenilen düzeye gelmeden, nüans çalışmalarına başlanmamalıdır Zamansız başlatılan ince fark çalışmaları, hafif seslerin nefesten koparak desteksiz söylenmesine, kaslı seslerin de bağırılarak çıkarılmasına yol açar Nüans egzersizleri her zaman nefesten kopmayan bir sesle yapılmalıdır Sesnefes bağlantısı, en hafif ve en kuvvetli seslerden korunmalıdır Böylece, nefes desteğine dayanan en hafif ses bile, salonun en uzaktan köşesindeki dinleyicinin kulağına ulaşabilcektir Ince Fark egzersizlerine geçerken, rezonans çalışmalarına da büyük ağırlık verilmelidir Ancak bu şekilde, fazla hafif sesler nefesten kopmadan çıkarılabilir, en kaslı sesler de bağırmadan elde edilebilir Ilk nüans egzersizlerine mf (orta adaleli) ve mp (orta hafif) seslerle başlanır Çok hafif ve çok kaslı seslere, adım adım yaklaşılır Bu çalışmada ele alınacak küçük bir müzik cümlesi, önce mf söylenmeli, sonra benzer teknik mp'ye dönüştürülmeli sonra, sesin nefesten kopmamasına itina göstererek mp'den veya mf'den mp'ye geçişler ve uygulamalar denenmelidir Araştırmalar ilerledikçe, bütün nüans biçimleri uygulanır Şarkıcı, sesin: bir enstrümanın ustalığı ile kullanmasını öğrenir 12 Ses çalışmalarında değişik egzersizlerin uygulanması, söyleyerek artikülasyon yerine getirmek, bütün sesleri aydınlık tonlarda dışında tutmak, diyaframı çalıştırmak amacına yöneliktir 13Tiz seslerin çalışılması Şan çalışmalarına, sesin en sıcacık ve renkli olduğu tonlardan açtırmak gerekir Bunlar da genelde orta seslerdir Tiz ve pes tonlar çalışmalarla elde edilir Fakat, fazla uzun süre sadece orta sesler üzerinde niyetlenmek, sesi ağırlaştırır Bunun için, orta sesleri yeterince oturttuktan sonradan, gayet dikkatle davranarak tizlere ve peslere uzanmalıdır Öğretmen kontrolünde yapılan incelemeler tam sesle uygulanmalıdır Egzersiz esnasında sesin en son sınırına ulaşan ve aynı yüksek sesi arka arkaya tekrarlatan egzersizlerden kaçınmak yerinde olur Sesin genişliği, yavaşça yarımşar ton ilavesi ile sağlanmalı, yeni kazanılan tonları yerine oturmadan, diğer tonlara geçilmemelidir Yüksek seslerde egzersiz yapıldıktan sonradan, sesi daha pozitif yormamak için, derhal orta ve kalın seslere geçilerek çalışmanın sürdürülmesi yardımsever olur Yüksek seslere çıkılırken buna paralel olarak ağız da açılmaya başlamalı, en tiz tonda azami açık halini almalıdır Fakat bu pozisyonda, tiz sesi çıkarırken, şarkıcının yüz ifadesinin gerilmemesi ve kasılmamasına dikkat edilmelidir Tiz tonlarda çene, gevşek bir şekilde aşağıya sarkmalıdır Tiz tonu verirken, öğrencinin ayaklarının ucuna kalkmaması, sürükleyici ve gizli bir pozisyonda durması sağlanır Tiz tonlarda ses mutlaka diyaframa sağlam dayanmak zorundadır Bunun yanında boğaz boşluğu, aşağı ve içeri doğru genişlemeli, yarı sesi yutacakmış gibi bir pozisyon alınmalıdır Başın yukarıya doğru dik durması sesin çıkışını kolaylaştırır Tizlerin i vokaliyle söylenmesi sese parlaklık ve güç verir Tizlere yükselirken, bilhassa geçit tonlarında, damağı dairesel yetişmek, geniz boşluğu da içeri dürüst yuvarlanmış bir boru gibi göz önünde bulundurmak tiz seslerde rahatlık Sağlar Aralığın büyük veya küçük oluşuna tarafından, karın ağır ağır ya da pat diye bire içeri çekilir Bu pozisyonla diyaframın yükselmesi sağlanır Diyafram yükseldiği anda hançere de kolayca en yüksek ses pozisyonuna geçebilir Daha ilerlemiş öğrencilere, oktay sıçramaları egzersizleri yaptırılabilir Tizleri fazla kısa sürede kolaylaştıran bu egzersizler, ilk olarak kesin hoca kontrolünde yapılmalıdır Çünkü ses, göğüs registerinden veya orta sesten birdenbire kafa registerine fırlayacaktır Bu tiz sesin ayrıntılarıyla kafada ve ****lik bir parlaklıkta olması şarttır Bu çalışma bir süre yapıldıktan daha sonra, hemen huzur veren egzersizlere geçilmelidir Egzersizler, sürekli ve tek yanlı olmamalı, güç çalışmalardan sonradan gevşetici egzersizlere yer verilmelidir Orta tizleri koymak için yukarıdaki egzersize ufak bir ek yapılır Oktavlar ivedi söylendikten daha sonra beşli üstünde durulur Bu egzersizin amacı tizlerde kafa tonunu beşliye mal etmektir Bu daha çok kadın sesleri ve tenorlar için yararlıdır Bu çalışmadan daha sonra gam ve arpejler üstünde egzersizler yapılır 14 Pes seslerin çalışılması Şöhret eğitiminde, sadece tiz seslerin zorlama elde edildiğine inanılır Ancak kalın seslerin elde edilmesi ve kalına geçerken geçit tonlarının ortadan kaldırılması daha zordur Kalın sesleri olmak için en kolay ve en iyi yol, tizleri ve orta sesleri ıyi oturtmaktır Tız tonları karşılayan pozısyonlarda, ses tellerı ne değin rahat ve krampsız olursa, tizlerden peslere geçişte pek kolay bereketli ve doğal olur Kalın seslerde, nefesin göğüse yaslanmasına ve sesin kafa rezonansında tınlamasına dikkat edilmelidir