Ses Kısıklığı

Ses Kısıklığı
Ses Nasıl Oluşur: Ses oluşumu icin akciğerlerden gelen hava akımı kullanılır Akciğerler solunum havasını gırtlağa doğru iterler ve gırtlaktaki ses tellerinin arasından gecen hava ses oluşturur Bu ses ağız boşluğu, dil, dişler, burun boşluğu ve sinusler aracılığı ile konuşma halini alır

Ses Telleri Nerededir: Ağız boşluğundan sonra onde ve arkada iki yol oluşur Arkadaki yol sindirim sistemi ile ilgilidir ve yemek borusu aracılığı ile mideye gider Ondeki yol ise gırtlak (larinks) aracılığı ile solunum yoluna (bronş ve akciğerlere) bağlanır Ses telleri gırtlak icerisinde bulunurlar Sağ ve solda iki tane olan ses telleri hareketli organlardır ve birbirlerine doğru yaklaşıp ayrılırlar Nefes alıp verme sırasında yanlara doğru acılırken konuşma esnasında birbirlerine doğru yaklaşır ve titreşim yaparlar Ses tellerinin yerleşim yeri boyunda adem elması olarak bilinen cıkıntının 2 cm kadar alt kısmına tekabul eder

Ses Kısıklığı Ne Demektir: Ses kısıklığı deyince genellikle sesin azalması veya hic cıkmaması olduğu duşunulur ancak her turlu normalden farklı ses oluşumuna ses kısıklığı denir Sesteki catallaşmalar, titreşimler, boğuk ses ve diğer tum ses değişikliğine ses kısıklığı denir

Ses Kısıklığı Neden Oluşur: Ses kısıklığı oluşturan cok sebep vardır Bunlar arasında cok basit ve kendiliğinden dahi iyileşebilecek sebepler olduğu gibi ciddi ve tedavisinin buyuk ameliyatlar olabileceği hastalıklar olabilir Ses kısıklığına sebep olabilecek hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
Larenjit (Gırtlak iltihabı)
Ses tellerinde nodul,kist veya polip gibi iyi huylu kitleler
Akciğer hastalıkları
Ses teli hareketini sağlayan sinirlerin felci
Alerji veya iltihaplara bağlı geniz akıntısı
Mideden yukarı doğru asit kacağının olması(reflu)
Gırtlak ve cevresindeki dokuların tumorleri
Ses telleri cevresine gelen darbeler
Psikolojik sebepler
Şeker hastalığı veya sinir sistemi hastalıkları gibi vucudun diğer bolgeleriyle birlikte ses telinide tutan hastalıklar

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim: Aslında ses kısıklığı olur olmaz doktora gitmek gerekir Ancak ulkemizde bu pek mumkun olmamaktadır Bu nedenle genelde 12 haftadan daha fazla suren ses kısıklıklarında mutlaka doktora gidilmelidir Ses kısıklığı ile beraber nefes alma zorluğu, ağızdan kan gelmesi, yutma zorluğu veya boyunda kitle (şişlik) gibi şikayetlerde varsa KBB uzmanına başvurmak icin daha acele etmek gerekir Ses kısıklığı olduğu zaman ne hemen ciddi bir hastalık endişesine kapılmalı ne de cok kucumseyip muayeneyi ihmal etmemek gerekir

Muayene Nasıl Yapılır: Poliklinik şartlarında ses teli muayenesi ya larinks aynası denen ayna ile ya da endoskop adı verilen goruntulu yontemle yapılır Her ikisinde de doktorunuz diliniz tutarak dışarı cekecek ve ayna ya da endoskopu ağız icine sokacaktır Bu bazen hastada oğurme refleksinin oluşmasına ve bulantıya neden olabilir Bazen hastanın boğazını uyuşturmak gerekebilmektedir Doktorunuz ses tellerini gordukten sonra hareketlerini kontrol etmek icin sizden 'i' demenizi isteyecektir Bu şekilde herhengi bir hareket kısıtlılığıda muayene edilebilecektir Bazen bu yontemlerle ses telleri yeterince muayene edilemez Bu durumda direk laringoskopi adı verilen ve hasta sırt ustu yatar pozisyonda iken, hastanın ağzından sokulan ve gırtlak muayenesin sağlayan bir boru şeklinde alet kullanılması gerekir Bu işlem sırasında mikroskop kullanılarak daha ayrıntılı muayene yapılabilir Direk laringoskopi yaparken lokal ya da genel anestezi gerekir

Ne Gibi Tetkikler Yapılmalıdır: Ses kısıklığının sebebinin anlaşılmasında en onemli kısım hastanın muayemesidir muayene sırasında genellikle sebep hakkında bir fikir edinilir Yapılacak tetkiklerde genellikle bu fikire gore secilir Larenjit (ses teli iltihabı), nodul, polip, kist gibi hastalıklarda teşhis muayene ile konduğu icin genel olarak tetkik yapmak gerekmez Ses kısıklığı icin yapılabilecek tetkikler arasında şunlar sayılabilir:
Akciğer grafisi
Sinuzit filmleri
Alerji testleri
Şeker hastalığı, tuberkuloz gibi hastalıkların araştırılması
Gırtlak bolgesinin bilgisayarlı tomografi veya manyetik resonansla incelenmesi
Tumor gorulurse biopsi alıp patolojide incelenmesi
Ses teli sinirinin felcinde beyinle ilgili filmler
Bu tetkiklerde hangilerinin yapılacağı doktorunuz muayenede gorduklerine gore kendisi karar verecektir

Nasıl Tedavi Edilir: Ses kısıklığının tedavisi, ses kısıklığı yapan hastalığa gore değişir Cunku ses kısıklığı kendisi bir hastalık değil başka hastalıkların belirtisidir Bu nedenle tedavi hakkında bilgi her hastalığın kendi bolumunde anlatılacaktır Kısa bilgiler vermek gerekirse ses teli iltihabı genel olarak ilac ile tedavi edilir Nodul ve polip gibi hastalıklar icin eskiden daha fazla ameliyat yapılırdı ancak son yıllarda daha cok ses eğitimi ile tedsavi edilmektedir Hastanın sesini doğru kullanması nodul ve poliplerin kuculmesini veye yok olmasını genellikle sağlamaktadır Bu amacla doktorunuzun size onerileri olacaktır Ses teli felcleri bazen tumor gibi hastalıklara bazende guatr ameliyatlarına bağlı olmaktadır Eğer tumore bağlıysa ilgili organın tedavis gerekir Guatr ameliyatı sırasında bazen ses teli siniri kesilebilir Bu durumda bazı sinir ve kas ameliyatları yapılabilmektedir Mideden asit kacağı (reflu hastalığı) olan vakalarda hem ilac tedavisi hemde hastanın alacağı bazı onlemler vardır Bu onlemler bir alt paragrafta anlatılmıştır Eğer ses kısıklığı gırtlağın kotu huylu bir tumorune bağlıysa hasta ameliyatla tedavi edilir Bu ameliyatta tumorun yaygınlığına gore gırtlağın bir kısmı veya tamamı cıkarılır Ses fonksiyonu bu ameliyattan mutlaka etkilenir Konuşma icin bazı yardımcı yontemler gerekebilir

Nelere Dikkat Etmeliyim: Ses kısıklığının olmaması veya olursa da kolay iyileşmesi icin hastanın dikkat edeceği bazı durumlar vardır Bunlara arasında şunlar sayılabilir:
Sigara ve alkol kullanılmaması (sigaranın rolu cok daha fazladır)
Sesin doğru tonda, kalınlaştırma ve inceltmeleri fazla yapmadan, kullanılması
Cok uzun sure konuşmaktan kacınılması
Diaframı kullanarak, gırtlak kaslarını cok yormadan konuşulması
Bol su icilmesi
Boğaz temizleme hareketini yapmaktan kacınılması
Mideden asit kacağın olan hastalar icin akşam saatlerinde cay, kahve, kola, alkol alınmaması, mideyi dolduracak kadar yemek yenmemesi, yemek yiyip hemen yatılmaması, yuksek yastıkta yatılması
Bulunduğunuz ortamın nemi ve ısısının uygun olması

Ameliyat Ne Zaman Gerekir: Ses kısıklığı yapan hastalıklardan bazıları ameliyatla tedavi edilirler Nodul, polip ve kistler ses terapisi ile duzelmemiş ise veye boyutları buyukse ameliyatla alınabilirler Tumorler hemen hemen daima ameliyatla tedavi edilirler Ses teli sinirlerinin felcinde de konuşmayı daha iyi hale getirmek icin bazen amliyatlar yapılmaktadır Bu ameliyatlarla ilgili bilgiler her hastalığın kendi bolumunde anlatılmaktadır

Alıntı